„Lampka”

Autorka: Annet Schaap
Wydawnictwo: Dwie Siostry

Poziom: BD III

 

Debiutancka powieść dla młodzieży holenderskiej pisarki i ilustratorki Annet Schaap to inspirowana mrocznymi baśniami Andersena i „Tajemniczym ogrodem” Burnett, poruszająca historia o poszukiwaniu swego miejsca na świecie, tolerancji, wolności, a także o różnych obliczach miłości i przyjaźni.

Główna bohaterka, Emilia Wodnik, zwana Lampką, jest córką latarnika z jedną nogą, który po śmierci żony stracił kontrolę nad swoim życiem, popadając w alkoholizm i długi. Dziewczynka dzielnie dźwiga na swych wątłych barkach obowiązki ojca i codziennie zapala oraz gasi latarnię morską. Pewnego razu jednak z powodu braku zapałek i szalejącego sztormu nie zapala światła, przez co rozbija się statek. Za niedopełnienie obowiązku latarnik zostaje uwięziony w latarni, a Lampka odesłana do domu admirała, poszkodowanego właściciela statku, gdzie ma jako służąca przez siedem lat spłacać dług. W wieżyczce tego ponurego domu bohaterka odkrywa ukrywanego przed światem „potwora” (Edwarda, syna admirała i syreny), którego postanawia oswoić i przywrócić mu prawdziwą tożsamość. Wraz z rozwojem akcji między dziewczynką a syrenem rozkwita przyjaźń.

Historię poznajemy z trzech perspektyw: odważnej, pełnej wewnętrznego światła Lampki, która uparcie pokonuje przeciwności losu, nieszczęśliwego Edwarda, który zamknięty w czterech ścianach rozpaczliwie usiłuje spełnić oczekiwania ojca, a także przepełnionego żalem latarnika, który uważa się za życiowego nieudacznika (stracił nogę, żonę, dziecko i wolność). Autorka mistrzowsko splata w klarowną całość historie głównych bohaterów i wątki poboczne. Dotyka wielu ważnych problemów związanych miedzy innymi z niepełnosprawnością fizyczną i umysłową, uprzedzeniami oraz brakiem tolerancji. Na kartach książki pojawiają się „dziwolągi” z wesołego miasteczka (dama z brodą, karzeł, kobieta-ptak), upośledzony umysłowo syn kucharki, wyrzutkowie, analfabeci (z tym wątkiem związana jest piękna scena nauki czytania, które daje moc i „otwiera cały nowy świat”) oraz rozbójnicy morscy (wśród nich pirat w sukience i szpilkach).

Wciągająca, trzymająca w napięciu, doskonale napisana, mocna opowieść w nadmorskiej scenerii, z wyrazistymi bohaterami oraz rodzinnymi dramatami w tle. Książka zdobyła wiele literackich nagród, w tym prestiżowego Złotego Rysika, i została przetłumaczona na szesnaście języków. Oprawa twarda, szyta. Bardzo polecam.