Zsyp

Autor: Iwa Pezuaszwili                                                  Wydawnictwo Sonia Draga

 

Literatura gruzińska to rzadkość na polskim rynku książki, ale nie tylko z tego względu warto zainteresować się prezentowaną powieścią. Nagroda Literacka Unii Europejskiej 2022 jest w tym przypadku nie na wyrost. Mieszanka powieści obyczajowej z psychologiczną to jeden gwarant wrażeń, zawężenie czasu akcji do 24 godzin to drugi gwarant tego samego.

Ten zabieg dynamizuje fabułę, której paradoksalnie treścią jest zwyczajne życie po przeprowadzce rodziny Simonów z ogarniętego wojną Karabachu (chodzi o Wojnę o Górski Karabach 1988-1994) do postsowieckiego Tbilisi. Wydarzenia są opowiadane z punktu widzenia członków rodziny pogrążającej się w kryzysie na oczach czytelników. Są to problemy osobiste (nadużywanie alkoholu, kryzys małżeński, seksizm w wątku bohaterki Zemy, która boryka się z tym zjawiskiem wykonując obowiązki policjantki), ale i tożsamościowe.

Postsowiecka Gruzja zżerana przez korupcję i przemoc mogłaby zostać zastąpiona innym krajem zmagającym się z podobnymi zjawiskami. Prowadzenie codziennego życia w takich warunkach jest nasączone polityką, aczkolwiek nie w bezpośrednim kontakcie. Chodzi o rozmaite konsekwencje sytuacji ogólnej, która generuje rzeczywistość nie do wytrzymania, podkręcaną przez problemy jednostek. Istotna wartość dokumentalna, jak i jakość warstwy literackiej (rozbudowane zdania, czasem jedno rozpięte na kilka stron; szybkie, filmowe dialogi) czynią tę powieść cennym zakupem bibliotecznym. Oprawa miękka, klejona.