Nieco dłuższa historia czasu. Opowieści z warsztatu zegarmistrzyni

Autorka: Rebecca Struthers                                      Wydawnictwo Poznańskie

Czas to zjawisko, któremu podlegamy wszyscy, choć jak wiadomo dla jednych bywa nieubłagany, dla innych zaś łaskawy. Pomiędzy skrajnym pojmowaniem idei czasu jest jednak przestrzeń na refleksję na temat tego, jak wpływa on na ludzką egzystencję i jakie procesy mu towarzyszą. Zapewne wiele dla zrozumienia tego mechanizmu uczynili naukowcy, choćby filozofowie i fizycy. W końcu to Albert Einstein dokonał ponad sto lat temu rewolucyjnego odkrycia, że czas nie jest bytem stałym, ale dość elastycznym, bo można go rozciągać i odkształcać poprzez oddziaływanie grawitacji i przestrzeni. To jednak nie fizycy czy filozofowie nadają idei czasu najbardziej pragmatyczny wymiar. Tę zdolność posiadają w dużo większym stopniu adepci zawodu zegarmistrzowskiego, który skądinąd sam jest narażony na niszczące działanie czasu i postępu cywilizacyjnego, które spychają to rzemiosło do niszy zawodów wymierających.

Na przekór temu, a może właśnie na ratunek unikatowej profesji Rebecca Struthers, zegarmistrzyni i historyczka, która wspólnie z mężem prowadzi w Birmingham niewielki warsztat zegarmistrzowski, a w 2017 r. uzyskała doktorat z dziedziny horologii czyli właśnie zegarmistrzostwa, napisała książkę, która opowiada historię świata postrzeganą z perspektywy tarczy zegara. Początek tej unikatowej narracji autorka sytuuje ponad 44 tysiące lat temu, bo to wówczas w górach Lebombo na terenie dzisiejszego RPA miał powstać pierwszy zegar, istniejący do dziś. Jest wykonany z kości pawiana, a jego rolą miało być właśnie odliczanie czasu, czego ma dowodzić trzydzieści nacięć oznaczających prawdopodobnie długość miesiąca księżycowego. Historia zegara prowadzi nas przez wieki odkryć i wynalazków, które rozwijały sztukę zegarmistrzowską i nasze postrzeganie czasu. Książka Struthers to fascynująca, nostalgiczna lektura, umożliwiająca oderwanie się od dość zgiełkliwej rzeczywistości i zanurzenie w tym co wieczne, niepowtarzalne i trwałe. Gorąco polecam. Oprawa miękka, klejona. Anna Karczewska