Autor: Andrzej Krajewski                Wydawnictwo Agora

Dwudziestolecie międzywojenne to czas pełen kontrastów. Bywa gloryfikowany, choć równocześnie część ówczesnych działań i decyzji jest przedmiotem kontrowersji i krytycznych ocen. Obie te perspektywy są w jakiejś mierze uprawnione, bo przecież był to okres gigantycznego wysiłku budowania nowoczesnego państwa i walki o jego granice, ale także wzmożonych napięć społecznych, konfliktów na tle etnicznym, czy w końcu autorytarnych rządów po zamachu majowym.

„Rzeczpospolita kryzysowa” Andrzeja Krajewskiego znakomicie odzwierciedla wielowymiarowość tego etapu dziejowego, kładąc jednak nacisk na jego ciemniejsze oblicze. Autor konfrontuje nas z wydarzeniami, które są dobrze znane, lecz przedstawia je w sposób pozwalający dostrzec ich mniej oczywiste aspekty, wydobywa z nich nowe znaczenia, umykające często szerszej publiczności. Korzysta też z opracowań i źródeł, które jak dotąd nie były nadmiernie wyeksploatowane. Tak jest na przykład z rozdziałem poświęconym wojnie polsko-rosyjskiej z lat 1919-1921. W tym wypadku historyk koncentruje naszą uwagę na rekonstrukcji polskiej batalii dyplomatycznej, prowadzonej przez ówczesne władze w nadziei na uzyskanie jakiejkolwiek pomocy sojuszniczej w tej dramatycznej sytuacji.

Mało znanym faktem jest również nieudany zamachstanu na rząd Jędrzeja Moraczewskiego, przeprowadzony w styczniu 1919 r. To wydarzenie, przez swoją groteskowość i nieudolność mogłoby z powodzeniem stanowić podstawę scenariusza komedii politycznej. Andrzej Krajewski buduje swoją opowieść niczym emocjonujący spektakl. Publikacja imponuje bogactwem faktów, które płynnie splatają się z bardzo plastyczną narracją, nadając całości niemal literacki wymiar. Publikacja zaintryguje nie tylko fanów historii, ale też osoby, które uważnie obserwują mechanizmy rządzące współczesną rzeczywistością, która niekiedy niepokojąco przypomina to, co działo się w II RP. Gorąco polecam. Oprawa miękka, klejona. Anna Karczewska