Autor: Andrzej Zawistowski                                                      Instytut Pileckiego

W społeczności bibliotekarzy „Koszykowa” jest jednoznacznie kojarzona z miejską biblioteką publiczną. Zapewne wielu mieszkańców Warszawy zapytanych o to, jakie znaczenie kryje się w tej nazwie, udzieliłoby podobnej odpowiedzi. Tymczasem Koszykowa posiada dużo więcej tajemnic, niekiedy bardziej przerażających niż te, które są zapisane na kartach książek.

Z perspektywy historyków badających naszą PRL-owską przeszłość istotny jest fakt, że właśnie w tym miejscu – a konkretnie na ul. Koszykowej 4, 6 oraz 6a – znajdował się areszt wewnętrzny Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego czyli niesławnej komunistycznej „bezpieki”. Usytuowany w sercu stalinowskiego centrum kształtowania ówczesnej rzeczywistości areszt stanowił punkt przejściowy, decydujący o dalszym losie więźniów, których los zesłał do tego przybytku nieszczęścia. Trafiały tam osoby podejrzane z perspektywy aparatu bezpieczeństwa.

Byli to zarówno więźniowie polityczni, nazistowscy zbrodniarze wojenni, zwykli kryminaliści, jak i – o dziwo – sami funkcjonariusze bezpieki, których z jakichś względów uznano za niegodnych pełnienia swojej funkcji. Parę miesięcy spędził tam znany aktor Leon Niemczyk za próbę nielegalnego przekroczenia granicy z Czechosłowacją czy późniejszy minister sprawiedliwości Wiesław Chrzanowski. Andrzej Zawistowski w swojej monografii opisuje historię tego miejsca, analizuje strukturę aresztu MBP, charakteryzuje sylwetki jego naczelników i szeregowych funkcjonariuszy oraz podaje wykaz nazwisk więźniów. Publikacja stanowi ważny element budowania wiedzy o naszej historii najnowszej. Zdecydowanie polecam. Oprawa twarda, szyta.