Autor: Lawrence Durrell                                        Wydawnictwo Zysk i S-ka

Pierwsze polskie wydanie wczesnej, dość obrazoburczej powieści Lawrence’a Durrella. Oryginał ukazał się w 1937 roku w Paryżu, w takiej Anglii za to książka pojawił się dopiero w latach 70. Sam autor w przedmowie określa powieść „oburęczną napaścią na literaturę w wykonaniu młodego gniewnego lat trzydziestych…” (s. 5). Prezentowana pozycja na pewno dała pisarzowi poczucie niezależności, nieograniczonej ekspresji twórczej, która znalazła swoje ujście, wybuchła. W „Czarnej księdze” pobrzmiewają echa fascynacji powieścią „Zwrotnik raka” Henry’ego Millera. Lektura zrobiła na Durrellu ogromne wrażenie, pisarze nawiązali z sobą korespondencyjny kontakt i przez wiele lat prowadzili intelektualne dysputy.

Punktem wyjścia fabuły jest dziennik pozostawiony w słabym hotelu w Londynie. Napisał go Herbert „Śmierć” Gregory, po czym zniknął bez śladu. Dziennik jednak pozostał, traf chciał, że wpadł w ręce początkującego pisarza Lawrence’a Lucifera. Okazuje się, że dziennik Gregory’ego jest potężnym i niebezpiecznym narzędziem w ręku wrażliwego literata. Notatki są zaproszeniem do świata inteligencji żyjącej na granicy czegoś, co można jeszcze zdefiniować jako elastyczność moralna, naginana dowolnie – tak aby było jak najwygodniej i najprzyjemniej. Jest w tym obrazie dzika namiętność, wszędobylska chuć jak u naszego Stanisława Przybyszewskiego, zatracenie. Pod powierzchnią tej niepokojącej kreacji znajdziemy jednak refleksje na temat rzeczywistych wartości. Egzystencjalne klimaty i czarny humor podbite eksperymentalną formą czynią z tej powieści jedno z pierwszych literackich przedstawień bohemy z początków XX wieku. Trzeba docenić również trud tłumacza, Macieja Machały. Oprawa twarda, szyta.