Autorka: Laura Quercioli Mincer
Wydawnictwo: Sic!

Laura Quercioli Mincer jest profesorką literatury i kultury polskiej na Uniwersytecie Genueńskim, autorką monografii „Ojczyzny ocalonych. Powojenna literatura żydowska w Polsce i we Włoszech”.

Publikacja ma naukowy charakter. Stanowi przegląd tekstów poruszających więzienną tematykę. Autorka omawia polską twórczość autobiograficzną, powstałą w przedziale czasowym od schyłku XIX wieku do czasów współczesnych. Przygląda się realiom więziennym, moralnym strategiom przetrwania, etosowi i więziennej biurokracji. Odróżnia literaturę więzienną od obozowej. Uważa, że te dwa miejsca różnią się poziomem okrucieństwa, strukturą przestrzenną i ideą resocjalizacji.

Laura Quercioli Mincer przywołuje wspomnienia Marii Konopnickiej, która wiele czasu poświęcała na odwiedziny w kobiecym oddziale warszawskiego więzienia na Pawiaku, a także w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Zaowocowało to powstaniem cyklu opowiadań, które stały się prototypem reportażu literackiego. Kolejne rozdziały autorka poświęca Zofii Nałkowskiej, która w 1923 roku przystąpiła do Towarzystwa Pomocy Uwolnionym z Więzień. Wizytę w więzieniu w Grodnie opisała w opowiadaniach i pamiętnikach.

Autorka książki analizuje kolejne teksty polskich pisarzy. Przygląda się twórczości Urka Nachalnika, Sary Nomberg-Przytyk, Aleksandra Morgenbessera, Juliana Stryjkowskiego, Aleksandra Wata, Janusza Korczaka, Stefana Wyszyńskiego, Kazimierza Moczarskiego i Andrzeja Stasiuka. We wszystkich rozdziałach nawiązuje do literatury naukowej związanej z tematem badań. Powołuje się na Goffmana, Racamier’a, Duncana i Faucault’a. Kilkakrotnie wskazuje na zachowania homoerotyczne pisarzy, odwołuje się do problemu płci kulturowej i ruchów LGBT.

Dla Laury Quercioli Mincer ważne jest pochodzenie pisarza, poglądy polityczne, relacje rodzinne, status społeczny, przemiana, która dokonuje się w nim pod wpływem doświadczeń więziennych, zdolność do przetrwania, rodzaj buntu, buty i ciętej ironii skierowanej do oprawców. Książka jest napisana przystępnym językiem. Prezentuje ciekawy punkt widzenia na literaturę polską. Oprawa miękka, klejona.