Zgiełk serca. Opowieść o Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej

Autorka: Małgorzata Czyńska                                Wydawnictwo Literackie

Rok 2025 decyzją Senatu RP zyskał patronkę w osobie jednej z najwybitniejszych poetek dwudziestolecia międzywojennego – Marię Pawlikowską-Jasnorzewską. Nie dziwi więc, że ukazuje się kolejna biografia artystki, którą już za życia otaczał nimb niezwykłości. Po bardziej klasycznej w formie pracy Aleksandry J. Ostroch sprzed dwóch miesięcy, otrzymujemy właśnie kolejną propozycję poświęconą tej nietuzinkowej postaci. Małgorzata Czyńska w książce „Zgiełk serca” nie tylko przywołuje biografię twórczyni, ale wręcz splata ją z poezją w sposób nieomal organiczny. To życiorys, który oddycha rytmem wersów poetki, odzwierciedlając jej emocjonalne wzloty i upadki, tworząc obraz pełen subtelnych odcieni psychologicznych.

Czyńska z wyjątkową wrażliwością kreśli obraz poetki jako kobiety pełnej sprzeczności, drżącej w swoich lękach, a równocześnie niezłomnej co do świadomości własnego talentu. Kolejne rozdziały tej opowieści to etapy życia poetki, które wyznaczają obecni w jej życiu mężczyźni, oferujący złudzenie uczucia, a odchodzący w cieniu rozczarowania. Ich obecność lub jej brak stał się ważnym motywem tej twórczości. Miłość w tej książce jest pełna piękna, ale też bólu i niespełnienia. Dużo uwagi autorka poświęca atmosferze domu Kossaków,w której Pawlikowska-Jasnorzewska dorastała. To było miejsce, które stało się fundamentem jej twórczości, przestrzenią, w której sztuka była czymś oczywistym, naturalnym. Siłą „Zgiełku serca” jest jego poetyckość. Czyńska nie tylko opisuje, ale wręcz oddaje emocjonalną aurę towarzyszącą Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Ta książka jest nie tylko kroniką życia artystki, ale też jedynym w swoim rodzaju rozszerzeniem jej wewnętrznego świata. To biografia liryczna, w której historia splata się ze sztuką, unikatowy hołd dla poetki, która swoje życie przekształciła w poezję, pozostawiając po sobie magiczny świat utkany ze słów. Autorka tej biografii świetnie to rozumie i czuje, a przede wszystkim potrafi o tym opowiadać. Polecam. Oprawa twarda, szyta. Anna Karczewska