Niewysłuchani. O śmierci samobójczej i tych, którzy zostali

Autorzy: Halszka Witkowska, Monika Tadra      Wydawnictwo Prószyński i S-ka

Uwaga, mocna rzecz! Trudno się oderwać. W tym przypadku to raczej książka trzyma nas niż my ją, oplata i ściska zbiorem bolesnych historii – różnych, ale z podstawowym wspólnym mianownikiem, którym jest samobójcza śmierć w bliskim otoczeniu. Według najnowszych badań 135 osób, w kręgu człowieka decydującego się na ostateczny krok, ponosi jakąś konsekwencję jego czynu. Duet autorski Monika Tadra – Halszka Witkowska miał dobrze rozdzielone zadania. Tadra odpowiadała za rozmowy z trzynastoma osobami, które poniosły tę największą stratę. Ma na koncie podobne doświadczenie z okazji książki „To nie nasza wina” (2023), gdzie trzynastkę zastąpiła jedenastka dorosłych wychowanków domu dziecka.

Natomiast suicydolog dr Witkowska dokonała naukowej – od razu dodam, że łatwej w lekturze – analizy „wspólnych tematów i problemów, które łączą osoby będące w żałobie po śmierci samobójczej kogoś bliskiego” (s. 8). Witkowska, co warte podkreślenia, nie odnosi się ani razu do przypadków opisanych w rozmowach z części pierwszej. Tworzy własny, autorski wywód podnosząc rangę książki nie tylko do wymiaru dzieła pełnego emocji, ale i dzieła interwencyjnego, zostawiającego czytelnika (zwłaszcza takiego, który mógłby być czternastym rozmówcą Tadry) z redukcją niepokoju, ze wskazówką istnienia realnych rozwiązań. Jako przykład podam może reprezentatywny i obrazowy wątek pewnej nastolatki w kryzysie suicydalnym, która marzyła o pięknym pogrzebie, na którym jej ciało będzie świecić jak gwiazda, a ludzie nie będą opłakiwać jedynie śmierci młodej osoby, ale także będą żałować jej urody zabranej do grobu.

Wystarczyła odrobina deestetyzacji śmierci samobójczej, kilka sugestywnych zdjęć i dziewczyna nabrała ochoty na kontynuację życia na ziemi. Ten przykład ma coś z czarnej komedii, jest dobry na potrzeby recenzji, ale chcę podkreślić, że Witkowska wykonuje wielką pracę u podstaw, polegającą na zapobieganiu samobójstwom. Czyni to zarówno jako naukowiec, jak i pomysłodawca i koordynator pierwszego w Polsce serwisu edukacyjno-pomocowego dla osób w kryzysie samobójczym i ich bliskich „Życie warte jest rozmowy”. Całość stanowi logiczną kompozycję, która powinna zostać włączona do księgozbiorów bibliotecznych. Oprawa miękka, klejona.