Autor: Leszek Bugajski                                              Wydawnictwo: Państwowy Instytut Wydawniczy

Książka Leszka Bugajskiego, polskiego krytyka literackiego, od pięćdziesięciu lat związanego z najważniejszym polskim miesięcznikiem literackim “Twórczość”, autora setek tekstów i kilkunastu książek (u nas ostatnio “Kupa kultury: przewodnik inteligenta” P. 14/14) to zbiór 21 tekstów o pisarzach i o ich książkach.

Bugajski we wstępie odżegnuje się od przypisanej mu etykiety krytyka literackiego (choć w młodości bardzo sobie życzył, aby w ten sposób go postrzegano) i zaznacza, że w swojej najnowszej publikacji nie zamierza dokonywać na literaturze sekcji ze skalpelem w ręku, ale opowiadać o niej najciekawiej, jak umie. “Opowieści o powieści” to wnikliwe i zajmujące, w interesujący sposób opowiedziane historie o różnych książkach zupełnie niepodobnych do siebie pisarzy. Znajdują się tutaj nazwiska autorów ważnych z różnych względów, częściowo artystycznych, a częściowo ze względu na ich popularność. Są to m.in. Olga Tokarczuk, Ignacy Karpowicz, Zyta Oryszyn, Jerzy Pilch, Dorota Masłowska, Eustachy Rylski, Stanisław Aleksander Nowak, Waldemar Bawołek i Kazimierz Orłoś. Najwięcej miejsca Bugajski poświęca pisarzom, którzy – jak twierdzi – nie musieli na nowo odbudowywać się po transformacji ustrojowej i przez ostanie dekady zaświadczali swoim pisarstwem o jego trwałości i zrównoważonym rozwoju. Chodzi o Wiesława Myśliwskiego i Janusza Głowackiego. Ze zbioru wyłania się interesujący punkt widzenia autora, że literatura po ‘89 roku nie zmieniła się – poszerzył się jej obszar tematyczny, natomiast nie pojawił się nowy nurt literacki, sposób artykułowania czy nowy język. Poza tym, że Bugajski oponuje jakoby jego książka miała charakter krytycznoliteracki, broni się również przed określeniem, iż jest on gawędziarzem. Trudno jednak nie zwrócić uwagi na to, że te krótkie utwory czyta się świetnie, właśnie jakby to były gawędy opowiadane przez człowieka, który literaturę lubi i czasem się nią zachwyca, wzrusza, a czasem nudzi.

Bardzo polecam czytelnikom poszukującym opiniotwórczej lektury o różnych autorach i ich utworach (również takich, o których być może wcześniej nie słyszeli), napisanej w sposób lekki i błyskotliwy, która może stać się zachętą do pogłębiania znajomości literatury. Miękka, klejona oprawa.