Autor: Rashid Khalidi
Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie

W swojej pasjonującej książce amerykańsko-palestyński historyk Rashid Khalidi opowiada o konflikcie izraelsko-palestyńskim z perspektywy Palestyńczyków. Co to konkretnie znaczy? To w zasadzie proste: relacjonuje on krwawe wydarzenia nie jako tragiczny narodowy konflikt dwóch ludów mających prawa do tej samej ziemi, ale jako łatwy do przewidzenia efekt projektu kolonialnego, którego arogancki charakter tak naprawdę nigdy nie brał pod uwagę opinii Palestyńczyków, ani nie uwzględniał ich prawa do ziemi, którą zamieszkiwali od setek lat. Khalidi przekonująco dowodzi, że od samego początku ruch syjonistyczny spełniał wszelkie kryteria przedsięwzięcia kolonialnego, a przejęcie Palestyny przez syjonistów do złudzenia przypominało otwarcie dziś krytykowane europejskie podboje tzw. terytoriów zamorskich. Pokazuje, że ludność palestyńska od początku nie była przez syjonistów traktowana w najmniejszym stopniu poważnie, a (wcale nie ukrytym) celem kolonizatorów było pozbycie się jej z terytorium Izraela. Wreszcie: twierdzi, że zaskakująco popularna do dziś syjonistyczna narracja, według której żydowski „lud bez ziemi” po prostu powraca w miejsce, które zostało mu nadane przez Boga, jest, delikatnie rzecz ujmując, problematyczna.

„Palestyna. Wojna stuletnia” została napisana tak, żeby spełniać wszelkie kryteria naukowości, ale zarazem nie pomijać osobistej perspektywy – to cenne choćby z tego względu, że autor wywodzi się z zasłużonej rodziny, w której nie brakowało osób zasłużonych dla narodu palestyńskiego. Khalidi nie tylko zapoznał się z istniejącymi źródłami naukowymi, ale także – by tak stwierdzić – stworzył szereg nowych, po prostu słuchając naocznych świadków niektórych wydarzeń, wykorzystując elementy historii mówionej, a nawet swoje własne wspomnienia. Mimo że książka jest obszerna, nie jest to rzecz jasna kompletna historia konfliktu izraelsko-palestyńskiego – tezę, że syjonizm można potraktować jako projekt kolonialny autor udowadnia przyglądając się sześciu wybranym okresom, wśród których najstarszy to okres 1917-1939, a najnowszy – 2000-2014. Jak na pracę historyczną książka Khalidiego została napisana w sposób przystępny, co według mnie stanowi jej istotną zaletę. Zakup tej bardzo ciekawej publikacji szczerze polecam. Tym bardziej, że temat może zainteresować niemało osób. Zresztą w kontekście niebywałej krzywdy, której właśnie doznają Palestyńczycy – jak najbardziej powinien. Oprawa twarda, szyta.