Wojna gwiazd Jakub Turkiewicz

Wojna gwiazd. Opowieść o genezie polskiego fandomu „Gwiezdnych wojen”

Wojna gwiazd Jakub TurkiewiczAutor: Jakub Turkiewicz                                                    Wydawnictwo: Instytut Kultury Popularnej

 

Jakub Turkiewicz (I raz na liście) z wykształcenia jest historykiem, z zamiłowania maniakiem „Gwiezdnych wojen”. W prezentowanej książce łączy pasję fana z warsztatem naukowym, dzięki czemu stworzył pionierskie studium historii polskiego fandomu sagi George’a Lucasa połączone z refleksją na temat statusu kultury popularnej w PRL-u. Już Leopold Tyrmand opisał zaskoczenie komunistów na falę popularności w Polsce postaci Zorro.

Kultura amerykańska przyjmowała się w naszej ojczyźnie równie naturalnie jak w innych krajach. Turkiewicz pokazuje jej wpływ na postrzeganie kultury przez Polaków poprzez opis recepcji „Gwiezdnych wojen”. Od razu trzeba podkreślić skalę tego opisu, który rozmiarami – choć książka nie jest przesadnie długa – obejmuje absolutnie wszystko, o czym można było i należało napisać. Na wstępie autor nie odżegnuje się od metodologicznych założeń i wyznaczenia celu badawczego, wokół którego konstruuje rozważania dotyczące roli mitu.

Gdy przystępuje do pisania bezpośrednio o zjawisku „Gwiezdnych wojen” w Polsce, widać, że jest w swoim żywiole. W lekturze świetnie wypadają zarówno rozdziały o odbiorze filmów przez rodzimą krytykę (poza nielicznymi wyjątkami zazwyczaj uczuloną na kino rozrywkowe) oraz te, w których Turkiewicz przedstawia środowiska fanowskie zrzeszone w Śląskim Klubie Fantastyki i Brzeskim Falconie. A tu już krok od pisania na tematy coraz bardziej szczegółowe: fanziny, komiksy, powieści, figurki (autor instruuje również w zakresie ich tworzenia), nasadki na ołówki, naklejki. George Lucas – zdaniem niektórych fanów sagi – stworzył najpiękniejszą bajkę XX wieku.

Książka Turkiewicza potwierdza niejako taką tezę. Niewiele jest dzieł filmowych, które utworzyły tak bogate uniwersum. „Wojna gwiazd” stanowi jego godne podsumowanie. Poza tym dobrze, że na rynku ukazują się teksty naukowe poświęcone kulturze umownie uważanej za niższą od wysokiej. Publikacja dowodzi, że podział na dwie kultury ukrywa coraz więcej luk i znaków zapytania. Praca zawiera przypisy, bibliografię oraz indeks nazwisk. Oprawa miękka, klejona.