Alicja Fidowicz, Niepełnosprawność w polskiej literaturze XX i XIX wieku dla dzieci i młodzieży

„Niepełnosprawność w polskiej literaturze XX i XIX wieku dla dzieci i młodzieży”

Alicja Fidowicz,  Niepełnosprawność w polskiej literaturze XX i XIX wieku dla dzieci i młodzieży Autorka: Alicja Fidowicz                                                    Wydawnictwo: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

 

Ważna praca literaturoznawcza, którą autorka, polonistka i slawistka, doktor nauk humanistycznych, pracownica Ośrodka Badań Literatury Dziecięcej i Młodzieżowej adresuje do szerokiego kręgu czytelników – „nauczycieli, bibliotekarzy, pedagogów,, literaturoznawców, studentów filologii i pedagogiki, (…) wreszcie rodziców”.

Doktor Fidowicz analizuje polską literaturę dla dzieci i młodzieży od okresu modernistycznego do dziś przyglądając się jej z perspektywy „disability studies”, czyli studiów nad niepełnosprawnością, rozwiniętych, jak udowadnia w ich krótkim zarysie, w wielu miejscach świata, a słabo obecnym w polskiej refleksji literaturoznawczej.

Narracja biegnie chronologicznie, zawiera liczne interpretacje utworów mniej znanych oraz tych najpopularniejszych i koncentruje się na kilku problemach badawczych.

Autorka dokonuje analizy ilościowej i jakościowej różnych rodzajów niepełnosprawności obecnych w utworach dla młodego odbiorcy na tle „rozwoju wiedzy” na ich temat, bada obecne w nich stereotypy oraz stara się, za pośrednictwem literatury, stawiać szersze pytania o stosunek polskiej kultury do niepełnosprawności.

Tak rozległe podejście pozwala czytelnikowi nie tylko poznać poszczególne reprezentacje niepełnosprawności w konkretnych utworach, ale daje autorce szansę m. in. na ukazywanie ewolucji i powracających motywów, odkrywcze interpretacje (np. „Akademii Pana Kleksa”) czy stworzenie propozycji nowej periodyzacji literatury dziecięcej i młodzieżowej.

Autorka, jak pisze w recenzji dr hab. Małgorzata Wójcik-Dudek z Uniwersytetu Śląskiego „jako pierwsza w tak szerokim zakresie włączyła rodzimą literaturę w międzynarodowy dyskurs nad niepełnosprawnością” i „zainspirowana światową literaturą fachową zaproponowała innowacyjne instrumentarium badawcze”.

Szczególnie polecam, tym bardziej, że praca jest dość przystępna i dobrze napisana. Zawiera przypisy, bibliografię oraz indeks osobowy. Okładka miękka, klejona.