Autor: Joseph Phillipe Sands                     Wydawnictwo: Bo.wiem                                                      Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Znakomita książka z pogranicza dziennikarstwa śledczego i literatury stricte historycznej. Philippe Sands – I raz na liście, profesor prawa i czynny adwokat – z pasją przedstawia odrażającą postać Otto Wachtera: szefa dystryktu krakowskiego i Dystryktu Galicja Generalnego Gubernatorstwa, odpowiedzialnego za eksterminację tutejszej ludności i masowe kradzieże polskich dóbr kultury.

Autor przedstawia bardzo dokładną biografię oprawcy zza biurka, który nigdy nie został rozliczony przed sądem. Po wojnie uciekł do Rzymu pod fałszywym nazwiskiem, korzystał z niepokojących koneksji w kościele katolickim, nawet na poziomie Watykanu. Sands konfrontuje własne ustalenia z perspektywą rodziny zbrodniarza: żony i syna Horsta mieszkającego w zamku w jednej z austriackich wsi. Autor miał dostęp do przepastnego archiwum żony Wachtera: pamiętników, listów, pocztówek. Dzięki tym materiałom oddał możliwie pełny obraz ich relacji sięgający jeszcze czasów przedwojennych, wojennych i już po upadku III Rzeszy. Kobieta do końca pomagała mężowi, wysyłała pieniądze.

Podobnie Horst – choć zwrócił Krakowowi część zrabowanego majątku, który przechowywał w wspomnianym zamku – uparcie twierdzi, że ojciec realizował mit dobrego Niemca i walczy o jego dobre imię. Sands bazuje więc na prawdzie historycznej, ale też na uczuciach rodziny, której sytuacja odzwierciedla mnóstwo podobnych w niemieckich domach. W książce stosuje przeskoki czasowe, narracja przypomina dynamiczne, współczesne kino, w którym łączy się gatunki. „Szlak szczurów” to po trosze saga rodzinna, jak również prawdziwa sensacja związana z rekonstrukcją ostatnich tygodni życia Wachtera, gdy przygotowywał ucieczkę z Rzymu do Ameryki Południowej. Porządnej kwerendy dowodzą przypisy końcowe, źródła, pozycja zawiera też indeks. Świetna lektura, powinna bezapelacyjnie trafić na biblioteczne półki. Oprawa miękka, klejona.