Dąbrowski Piotr Tułaczka po obcej ziemi

Tułaczka po obcej ziemi. Wspomnienie więźnia łagrów sowieckich od marca do sierpnia 1941 roku

Dąbrowski Piotr Tułaczka po obcej ziemiAutor: Piotr Dąbrowski                                                           Wydawnictwo: Instytut Pamięci Narodowej

 

„Tułaczka po obcej ziemi” to dziennik polskiego żołnierza, Piotra Dąbrowskiego, z czasów jego niewoli sowieckiej. Autor spisywał wspomnienia w krótkim czasie, bo od marca do
sierpnia 1941 roku. W związku z tym nie ma ich zbyt wiele, są za to łatwiejsze do lekturowego ogarnięcia, a ich jakość językowa i merytoryczna mile zaskakuje. Zapiski
Dąbrowskiego dają wgląd w przeżycia jednego z wielu zwykłych żołnierzy, który szczęśliwie ocalały z wojny żywot zakończył na emigracji w Wielkiej Brytanii, gdzie pracował na kolei.

Kilka miesięcy zaklętych tutaj w słowie pisanym okazuje się czasem szalenie intensywnym, które wywołały w autorze chęć bardzo dokładnego oddania rozmaitych realiów. Dziennik przynosi mnóstwo informacji faktograficznych (stąd znajdziemy na koniec osobny indeks geograficzny) oraz opisów życia codziennego jeńców. Dąbrowski nie stroni też od wynurzeń bardziej intymnych, w których walczy z tęsknotą za bliskimi. Ta sfera wspomnień pozwoliła na utrwalenie zoranej kondycji psychicznej odważnego przecież mężczyzny. Nie mamy do czynienia z arcydziełem diarystyki wojennej, ale trzeba wyraźnie podkreślić, że Dąbrowski nie zlekceważył poziomu językowego. Pisał sprawnie, wyczuwał różne konwencje i sięgał po środki stylistyczne.

W momencie tworzenia dziennik zapewne był dla niego remedium, formą ucieczki. Dziś jest cennym tekstem źródłowym dla badaczy oraz wszystkich osób zainteresowanych relacjami zwykłych ludzi z samego środka wielkiej historii. Pozycja zawiera zdjęcia listów, odznak dokumentów, oczywiście również samego autora; ponadto indeks osobowy oraz wspomniany już indeks geograficzny. Autorem przedmowy jest historyk Janusz Wróbel. Wstęp uzupełnia ciekawy artykuł językoznawczyni, Danuty Jastrzębskiej-Golonkowej, w którym autorka odwołuje się do teorii kognitywnej i językowego obrazu świata w niewoli sowieckiej na przykładzie tekstu Dąbrowskiego. Oprawa twarda, szyta.