Rok, w którym zmieniły się mapy

Autorka: Danielle Binks                                                  Wydawnictwo Widnokrąg

Poziom: BD II

 

Kartografia to sztuka precyzji, przy równoczesnej umiejętności zachowania odpowiedniego dystansu do zjawisk, rzeczy i miejsc. W tę precyzję jest jednak wpisana pewna umowność, która z jednej strony może zaburzać zdolność postrzegania świata w całej jego złożoności, z drugiej zaś strony ta specyficzna cecha daje duże możliwości imaginacji, która na podstawie uproszczonych danych może konstytuować fantastyczne światy wyobrażone. W tej przestrzeni między tym co szczegółowe, a tym co niedopowiedziane mogą się jednak kryć pułapki. Z nich niespodziewanie mogą wychynąć demony, które ze zwykłej mapy czynią symbol zła penetrującego ludzką egzystencję.

Tak jest zazwyczaj wtedy, gdy mapy znienacka, a niekiedy całkiem świadomie zyskują polityczny wymiar. Zapewne sporo na ten temat mogliby powiedzieć mieszkańcy wielu krajów Afryki, której kartografowie wespół z politykami wykreowali rzeczywistość targaną różnego typu konfliktami etnicznymi.Tego rodzaju nieszczęśliwy splot kartografii z polityką jest jedną z osi konstrukcyjnych najnowszej powieści Danielle Blinks, australijskiej autorki książek dla dzieci i młodzieży. Bohaterką analizowanej publikacji jest dwunastoletnia Freda, dziewczynka wyposażona w otwarty umysł i dość skomplikowaną biografię. Jej życie obfituje w bardzo intensywne – tu znów odwołajmy się do metafory zaczerpniętej z nomenklatury nauk o Ziemi – ruchy tektoniczne, z których co chwila wyłania się nowy porządek świata, w którym nastolatka próbuje się ze odnajdywać, na szczęście z dużą pomocą mądrych dorosłych.

Te procesy zapoczątkowuje śmierć mamy, co samo w sobie jest doświadczeniem traumatycznym. Po tym następują kolejne przekonstruowania jej patchworkowej rodziny. W tle tych indywidualnych doświadczeń dokonują się procesy polityczne, w efekcie których do małej australijskiej miejscowości przybywa grupa zdewastowanych wojną uchodźców z Kosowa. Ich obecność rodzi ambiwalentne uczucia lokalnej społeczności. Tak zarysowany plan zdarzeń autorka wypełnia całą gamą różnorodnych emocji.Rok, w którym zmieniły się mapy to mądra, uwrażliwiająca na bolączki tego świata powieść, którą z czystym sumieniem można zasugerować nie tylko nastolatkom, ale także ich rodzicom. Gorąco polecam. Oprawa miękka, klejona. Anna Karczewska