Autor: Tony Tetro                                                        Wydawnictwo Znak Litera Nova

Historia sztuki poza walorami natury estetycznej dostarcza swoim wielbicielom także innego rodzaju wiedzę, wynikającą choćby z fascynujących biografii samych artystów. Postacią niewątpliwie unikatową, nawet jak na standardy przypisywane ekstrawaganckiemu stylowi życia ludzi sztuki był Caravaggio. Ten włoski malarz tworzący na przełomie XVI i XVII wieku, poza nowatorstwem formy wykazywał się bowiem wybitnie awanturniczą osobowością, która zszargała mu opinię u wpływowych mecenasów, ale równocześnie zapewniła nieśmiertelną sławę. Caravaggio był idolem wielu pragnących podążać jego ścieżką twórców. Jednym z nich był Tony Tetro, jeden z najbardziej znanych fałszerzy dzieł sztuki, którego biografa stała się podstawą analizowanej publikacji.

Tetro urodził się w Stanach, w rodzinie włoskich emigrantów i od dzieciństwa wykazywał dużą fascynacje sztuką oraz spory talent w tym zakresie. Być może gdyby nie fakt, że jako szesnastolatek został ojcem i był zmuszony bardzo wcześnie zarabiać na byt swojej młodej rodziny, jego droga życiowa potoczyłaby się inaczej, ale zaistniała sytuacja uniemożliwiła mu kontynuowanie formalnej edukacji w zakresie malarstwa. Co bynajmniej nie znaczy, że nie kształcił się samodzielnie – dużo czytał, ćwiczył i próbował w miarę możliwości doskonalić swój warsztat. Splot okoliczności, a może awanturnicza natura pchnęły go jednak na drogę przestępczą. Tony szybko zorientował się, że może dużo zarobić jako fałszerz. Podrabiał obrazy Chagalla, Picassa, Dalego czy Moneta. Jak można się było spodziewać doprowadziło go to prosto do celi więziennej.

Dziś stara się być przykładnym obywatelem, dalej maluje, ale już legalnie. Jego opowieść przypomina film przygodowy z elementami kina mafijnego, co nie powinno dziwić. W końcu Tony od małego oddychał powietrzem przesiąkniętym klimatem rodem z filmu „Chłopcy z ferajny” Martina Scorsese. Jednak poza warstwą przygodową dzięki tej książce zyskujemy naprawdę dużo wiedzy z zakresu historii sztuki, technik malarskich czy też funkcjonowania rynku sztuki. I choć w tego typu sytuacjach należy zrobić zastrzeżenie, że jest to wiedza, którą otrzymujemy za pośrednictwem skruszonego przestępcy, faktem jest, że ów przestępca był równocześnie wybitnie uzdolnionym artystą, co zasługuje na uwagę. Polecam. Oprawa twarda, szyta. Anna Karczewska