Autor: Szczepan Twardoch
Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie

Nowa książka cenionego polskiego prozaika, autora bestsellerowych powieści, uhonorowanego m.in. Paszportem „Polityki” i Nagrodą im. Kościelskich, to wielowątkowa, napisana z rozmachem powieść historyczno-obyczajowa opowiadająca o czasach pierwszej wojny światowej, rewolucji listopadowej oraz o latach 20.

Głównym bohaterem i narratorem jest Alois Pokora, który pochodzi z wielodzietnej, ubogiej rodziny mieszkającej na Górnym Śląsku. Poznajemy go w 1914 roku, kiedy ma dwadzieścia siedem lat i walczy na froncie jako oficer Batalionu Pionierów Śląskich, i śledzimy jego losy do 1921 roku. Bohater  –  zwracając się do Agnes, która jest jego nieodwzajemnioną miłością – opowiada o swoim życiu. O tym, jak będąc dzieckiem z ludu dzięki pomocy księdza trafił do gimnazjum w Gleiwitz, w którym z powodu swego ubóstwa był prześladowany i maltretowany; o tym, jak zakochał się jako piętnastolatek w starszej od siebie o kilka lat panience z dobrego domu (mieszkał na stancji w kamienicy jej ojca); o tym, jak studiował w Breslau filozofię. Z jednej strony Pokora poddaje się losowi, biernie znosi upokorzenia, jest uległy wobec innych, uparcie stara się o to, aby stać się godnym miłości Agnes, z drugiej jednak strony kipi w nim gniew, jest bohaterem wojennym, uczestniczy w wielkim szaleństwie rewolucyjnym, potrafi się zbuntować, a szczęście odnajduje w drobnomieszczańskim życiu z prostą kobietą.

Autor wnikliwie kreśli skomplikowaną osobowość i tożsamość bohatera uwikłanego w trudną historię, znakomicie też oddaje specyfikę pogranicza. Godna uznania jest ilość i różnorodność ról, w jakie wciela się bohater, miejsc, w jakie rzuca go los, języków, jakie pojawiają się w narracji (polski, śląski i niemiecki) oraz bohaterów pojawiających się na kartach książki (m.in. Róża Luksemburg, Karol Liebknecht, robotnicy śląscy, arystokraci niemieccy, rewolucjoniści, transwestyci, homoseksualiści).

Wielowątkowa, wciągająca, dobrze opowiedziana historia o tożsamości, władzy nad drugim człowiekiem, wyborach życiowych, wyalienowaniu, gniewie, niespełnionej miłości i braku wewnętrznego poczucia godności. Oprawa miękka, klejona. Polecam.