Autorka: Aleksandra Litwina                                   Ilustratorka: Ania Diesnicka                                Wydawnictwo: Prószyński i S-ka

Świetna książka historyczna dla młodego odbiorcy, która spodoba się również starszym czytelnikom. Autorki to debiutujące na naszej liście – pisarka tworząca książki historyczne dla dzieci (Litwina) oraz autorka i ilustratorka nominowana m. in. do Nagrody im. Astrid Lindgren (Diesnicka).

W swej bogato ilustrowanej pracy (są elementy książki obrazkowej i komiksu) autorki ukazują burzliwą XX-wieczną historię Rosji przez pryzmat losów lokatorów jednego, dość sporego moskiewskiego mieszkania. Główni bohaterowie to kilka pokoleń rodziny Muromcewów. Na podstawie materiałów zawartych w książce nie sposób stwierdzić z pewnością czy rodzina ta istniała naprawdę i, jeśli tak było, czy książka oddaje literalnie jej losy, ale zdjęcia na wyklejkach sugerują, że tom może być oparty na faktach.

Mieszkanie odwiedzamy kilkukrotnie, najczęście w kluczowych dla historii Rosji momentach – Muromcewowie (zamożna rodzina, której głową jest lekarz, Ilja Stepanowicz) wprowadzają się w 1902 roku, potem zaglądamy do nich na początku I wojny światowej, już po rewolucji październikowej (1919), w czasach NEP-u (1927), wielkiego terroru (1937), podczas II WŚ (1941), tuż po jej zakończeniu, w dzień śmierci Stalina i lotu Jurija Gagarina, na początku lat 70., w czasach pierestrojki (1987), po upadku ZSRR (1991) i wreszcie w 2002 roku, gdy kamienica zostaje zamieniona w kawiarnię.

Każdy z okresów został ukazany na dwóch potężnych rozkładówkach. Pierwsza to ilustracja przedstawiająca kilka pokoi i ich mieszkańców z komentarzem wybranego, dziecięcego bohatera, na drugiej mamy krótkie, komiksowe scenki przemieszane z prezentacją artefaktów z danego okresu – strojów, zabawek, przedmiotów codziennego użytku, sprzętów kuchennych, jedzenia, dokumentów, plakatów itd. Dzięki temu wydarzenia z osobistego życia kolejnych pokoleń mieszają się z portretem życia codziennego i skutkami wielkich wydarzeń politycznych dla zwyczajnych ludzi – Murawcewowie będą m.in. aresztowani przez NKWD, kilkoro z nich zginie w II wojnie, a kłopoty mieszkaniowe w ZSRR zaskutkują dokwaterowaniem do ich mieszkania sporej liczby osób.

Tom uzupełnia drzewo genealogiczne, słowniczek, wykaz prawdziwych postaci i zadanie dla czytelnika, by wyszukać na kolejnych obrazkach wskazane przez autorki przedmioty. Całość to zarazem frapująca podróż w przeszłość, ale i, jak chcą autorki, zachęta, by podpytywać dziadków i rodziców o to, jak wyglądało życie w ich czasach.

Kapitalnie zilustrowana, skupiona na szczególe, ale nie gubiąca z oczu szerszej perspektywy książka dla każdego zainteresowanego historią. Okładka twarda, szyta, duży format.