Autor: Rafał Hetman
Wydawca: Wydawnictwo Czarne

Poruszający reportaż autorstwa publicysty i vlogera książkowego. Rafał Hetman prowadzi również szkolenia i warsztaty w dziedzinie szeroko pojętej kultury (kierowane do wydawców, autorów i bibliotekarzy).

Historię Izbicy, małego miasteczka w województwie lubelskim, poznawał od dzieciństwa w wycinkach, w urwanych wspomnieniach, rzucanych mimochodem przez dorosłych uwagach, które słyszał podczas pobytów u dziadków, w Tarzymiechach. Taką właśnie reminiscencją rozpoczyna reportaż. „To był Żyd, ale uczciwy” (s. 7). To zdanie wypowiedziane przez dziadka to przewrotne motto tomu.

Reportaż ten nie jest tylko odtworzeniem mrocznej historii miasteczka, współdzielonej z wieloma innymi miastami i wsiami tamtego czasu. Zamyka w sobie istotę stosunków polsko-żydowskich.
Tematem Zagłady w Izbicy autor zainteresował się kilka lat temu. Opublikował wtedy artykuł pt. „Sąsiedzi” na temat izbickiego kirkutu w magazynie Chidusz (2017), który włączył do niniejszego reportażu. Książka zawiera wiele przytoczonych cytatów i odtworzonych przez Rafała Hetmana na podstawie wspomnień, relacji ocalałych i świadków wydarzeń. W tych fragmentach publikacja, pisana w konwencji reportażu literackiego poraża treścią. Ukazuje dwa ówczesne oblicza Izbicy. Żydowskie widziane z perspektywy jednego z 24 Żydów, którzy przeżyli, Tojwiego Blatta, wtedy nastoletniego i polskie, nieco młodszego Ryszarda Adamczyka. Ich losy przedstawione są najpełniej, ale nie tylko o nich traktuje książka.

Publikacja z pewnością wywoła kontrowersje. Czytelnicy obeznani z tematem, mający w pamięci chociażby „Płuczki” Pawła Reszki nie będą zaskoczeni przywołanymi przez Hetmana drastycznymi obrazami. Reportaż oddaje też realia współczesnej Izbicy. Autor poszukuje śladów po mieszkańcach tego kiedyś żydowskiego miasteczka, o którym mówi zapomniane już prawie powiedzenie „Izbica, Izbica, żydowska stolica” . Tych fizycznych prawie nie ma, poza murami domów i resztkami cmentarza. Zostały przekazywane z dziadków na wnuki wspomnienia, rodzinne i o sąsiadach. Głównie takie, o których wolano by zapomnieć lub odkrywa się ze wstydem.
Mocna i z pewnością „niewygodna” lektura.

Wydanie w miękkiej, lakierowanej oprawie, klejone. Książka zawiera przypisy i bibliografię.

Fragment publikacji: https://czarne.com.pl/katalog/ksiazki/izbica-izbica#fragment