Archiwum kategorii: Przegląd Nowości
Jak będziemy żyli na Czerwonej Planecie? Nowy świat na Marsie
I rak ryba. Stworzenia polityczne PRL-u
Nowy Jork. Życie w wielkim mieście
Nogi za pas
Księga moich dżungli
Panna Denna i inne zmyślenia
Autorka: Aldona Kopkiewicz
Wydawnictwo: Lokator
„Dla mnie te opowiadania to bajki, choć inne określenia, jak dziwne opowieści czy surrealizujące prozy, trafiłyby dokładniej” – pisze Aldona Kopkiewicz o swoim niewielkim zbiorze, tym samym bardzo dobrze go charakteryzując. W tomie „Panna Denna i inne zmyślenia” znalazło się dwanaście niepołączonych ze sobą tekstów prozą, które z jakiegoś powodu trudno określić po prostu mianem opowiadań – dryfują trochę zbyt chimerycznie, w niektórych momentach osuwają się w poezję, bywają alegoryczne, mają w sobie coś z baśni czy przypowieści, choć najczęściej pisane są z wykorzystaniem narracji pierwszoosobowej. Są także dość różne – raz główną bohaterką jest syrena żyjąca w technokratycznym świecie przyszłości (tytułowa Panna Denna), innym razem baśniowy Król, który w brutalny sposób kończy swój romans z tajemniczą kobietą, jeszcze innym razem mały Jeżyk, pozbawiony wspomnień i nie wiadomo dlaczego zamknięty w drewnianej chacie. Zdarza się jednak również, że bohaterką jest poetka, mogąca przypominać autorkę, żyjąca w świecie, który zdecydowanie przypomina naszą współczesność (ta historia okazuje się nadrealistyczna nieco później i nieco inaczej niż pozostałe). Choć wykreowane w opowieściach Kopkiewicz światy bywają raz takie, a raz inne, nietrudno odnaleźć w tych tekstach reakcje autorki na cały katalog lęków współczesności, szczególnie tych związanych z życiem w coraz bardziej alienującej i opartej na przepływie pieniądza rzeczywistości. „Panna Denna i inne zmyślenia” to bardzo ciekawa książka, choć w pełni docenią ją raczej wyrobieni czytelnicy. Całkiem prawdopodobne wydaje się, że będzie w przyszłym roku nominowana do nagród literackich. Oprawa miękka, klejona.
Wyspa Snów
Autor: Heikki Kännö
Wydawnictwo: Państwowy Instytut Wydawniczy
Heikki Kännö jest uznawany za jednego z najciekawszych współczesnych pisarzy fińskich, a ambitna i odważna powieść „Wyspa Snów” to jego pierwsza książka wydana w języku polskim. Na samym jej początku czytelnik poznaje ogarniętego obsesją pisarza Izaaka Severina – i to w dość specyficznym momencie, bo niedługo po tym, jak wyszedł z własnego spotkania autorskiego, które odbywało się z okazji premiery książki zatytułowanej „Werner H. Berger – Sztuka i życie”. Jak nietrudno się domyślić, to biografia tytułowego artysty. Severin pracował nad nią długo i z dużym oddaniem, jednak w momencie, kiedy trafiła ona do księgarń, pisarz poczuł, że w żaden sposób nie oddał w niej prawdy o Bergerze, pomijając wiele istotnych wątków. Zrozumiał, że napisanie biografii stanowiło zaledwie jeden z etapów na drodze do poznania Bergera i jego rodziny. Severin nie czeka więc ani chwili dłużej i natychmiast rozpoczyna pisanie kolejnej książki.
Jak nietrudno się domyślić, ród Bergerów bynajmniej nie należy do zwyczajnych rodzin. Wśród krewnych Wernera nie brakuje artystów, odkrywców czy członków sekt i tajnych stowarzyszeń, którzy w swojej działalności nie ograniczali się do Finlandii – akcja powieści rozgrywa się także we Francji, Niemczech, Austrii, Szwecji, a nawet w Kongo. Severin rozumie, że aby opowiedzieć prawdę o Wernerze H. Bergerze i jego rodzinie, nie może ograniczać się do suchych faktów – powinien zwrócić się w stronę wyobraźni. W dodatku chodzi tu o wyobraźnię ośmieloną, ponieważ burzliwe życie artysty przypadało na czasy działalności Towarzystwa Teozoficznego, a sami członkowie rodu Bergerów nierzadko rządni byli kontaktu ze zjawiskami, które zaliczylibyśmy do porządku magicznego czy mistycznego.
Choć w „Wyspie Snów” czytelnik napotka wiele postaci historycznych, pierwsze skrzypce odgrywają w powieści postacie fikcyjne. Podobnie jest z opisywanymi w niej wydarzeniami. Kännö zdaje się pytać czytelnika o to, czy sztywne rozróżnienie na fakty i fikcję ma w ogóle w tego typu historiach jakieś zastosowanie i czy tym, co ostatecznie liczy się najbardziej nie jest przypadkiem wyobraźnia. Powieść fińskiego autora można polecić ciekawskim czytelnikom, którzy mają ochotę na ambitną literaturę przygodową, która jednocześnie nie boi się zadawać trudnych pytań o naturę rzeczywistości, korzystać z autotematyzmu i zanurzać się głęboko w historię od przełomu dziewiętnastego i dwudziestego wieku, aż do czasów współczesnych. Oprawa miękka, klejona.
Hip hop jest historią
Autorzy: Questlove, Ben Greenman
Wydawnictwo: W.A.B.
Questlove to w świecie hip-hopu prawdziwy człowiek instytucja. Muzyk zyskał rozpoznawalność jako perkusista i producent kultowego zespołu The Roots, z czasem stał się znany także pozahiphopowej publiczności jako muzyk występujący w programach Jimmy’ego Fallona, a w 2022 roku otrzymał Oscara za reżyserię filmu „Summer of Soul”, opowiadającego o istotnym dla afroamerykańskiej społeczności festiwalu Harlem Cultural Festival, który odbył się w 1969 roku i bywa nazywany „czarnym Woodstockiem”. Teraz Questlove napisał książkę – autorską historię muzyki hiphopowej. Nie ma wątpliwości, że jest to zarazem jedna z najlepszych publikacji na temat hip-hopu, jakie kiedykolwiek powstały.
Pomysł od początku był prosty – Questlove postanowił opowiedzieć czytelnikom historię gatunku muzycznego, który kocha całym sercem i którego rozwoju był świadkiem od samego początku. Przyjmuje się, że hip-hop narodził się w 1979 roku, kiedy Questlove miał osiem lat, i właśnie w tamtym roku późniejszego muzyka zafascynował jeden z ważnych dla powstania gatunku utworów. Oczywiście im dalej, tym fascynujących go utworów i artystów było więcej. Autor tej książki żył hip-hopem przez ostatnie czterdzieści lat i nawet jeśli nie wie o nim wszystkiego, to z pewnością wie bardzo, bardzo wiele. Bez wątpienia jest też człowiekiem zarówno inteligentnym, jak i entuzjastycznym, potrafiącym zarażać swoją fascynacją. Być może to właśnie ta druga cecha autora jest największą zaletą publikacji.
Jeśli chciałoby się uważnie posłuchać wszystkich utworów wymienianych przez Questlove’a, jego książkę można by było czytać nawet kilka miesięcy – możliwe, że nie dałoby się w niej upchnąć więcej treści. Jednocześnie „Hip hop jest historią” nie przypomina nudnej wyliczanki. Wręcz przeciwnie, wywód Questlove’a jest przepełniony osobistymi wspomnieniami, mocnymi opiniami (czasami niepopularnymi) i poczuciem humoru. Krótko mówiąc: książkę czyta się po prostu dobrze, wywód wciąga od pierwszych stron, a i wracać każdy fan hip-hopu zdecydowanie będzie miał do czego.
Polecam zakup tej publikacji właściwie każdej bibliotece – nie dość, że książka jest bardzo udana, to jeszcze ze względu na temat powinna bez trudu znaleźć czytelników. Hip-hop wciąż jest przecież bardzo popularnym gatunkiem muzycznym – nawet mimo tego, że według Questlove’a jego historia w pewnym sensie właśnie dobiega końca. Oprawa twarda, szyta. Nieco większy format. Na końcu wykaz utworów, których słucha autor, a także dwa indeksy – wspominanych w książce artystów i utworów.
Podcastex. Polskie milenium 2. Co zapamiętaliśmy z lat 2005-2010
Autorzy: Bartek Przybyszewski, Mateusz Witkowski
Wydawnictwo: W.A.B.
Druga książka napisana przez autorów popularnego podcastu „Podcastex”, w którym dwaj urodzeni pod koniec lat osiemdziesiątych miłośnicy popkultury wspominają pierwszą dekadę XXI wieku, a zatem lata, w których dorastali i stawiali pierwsze kroki jako dorośli. „Polskie milenium 2” opowiada o latach 2005-2010 i stanowi kontynuację wydanej w ubiegłym roku książki „Polskie milenium”, w której autorzy omawiali najciekawsze fenomeny kulturowe, które pamiętają z lat 1999-2005.
„Polskie milenium 2” składa się z krótkich, kilkustronicowych notek o wybranych przez autorów zjawiskach związanych z wyżej wymienionym sześcioleciem. Noty te są podzielone na osiem kategorii: 1. Polityka, 2. Telewizja, 3. Społeczeństwo, 4. Postacie, 5. Muzyka, 6. Internet, technologia, gry, 7. Film, 8. Wydarzenia i afery. Dobór tematów jest tyleż medialny, co humorystyczny, lecz z pewnym przymrużeniem oka może stanowić odpowiedź na pytanie „Czym żyli Polacy w latach 2005-2010?”. Przybyszewski i Witkowski piszą m.in. o koalicji Prawa i Sprawiedliwości z Samoobroną i Ligą Polskich Rodzin, programie „Taniec z gwiazdami”, częstych wówczas żałobach narodowych, Januszu Palikocie, Leo Beenhakkerze, Krzysztofie Kononowiczu, subkulturze emo, narodzinach portali plotkarskich, głośnych wówczas komediach filmowych Andrzeja Saramonowicza, „Katyniu” Andrzeja Wajdy czy książce „Strach” Jana Tomasza Grossa. Te i inne zjawiska medialne są przez nich opisane w sposób względnie zabawny, z konieczności dość pobieżny, ale poparty odpowiednią kwerendą. W efekcie ze wszystkich stosowanych przez autorów przybliżeń i uproszczeń rzeczywiście wyłania się obraz okresu, który wpłynął na naszą współczesność w większym stopniu niż by się na pierwszy rzut oka wydawało.
Książkę Przybyszewskiego i Witkowskiego można polecić jako zakup biblioteczny – ze względu na dużą popularność „Podcastexu” może ona budzić zainteresowanie czytelników, zwłaszcza tych z pokolenia milenialsów. Ładna, nowoczesna oprawa graficzna, w środku sporo zdjęć. Oprawa twarda, szyta.