Archiwum kategorii: LITERATURA PIĘKNA DLA DOROSŁYCH
Dawna stolica
Za tamtymi drzwiami
Autor: Sławomir Rogowski Muza Warszawskie Wydawnictwo Literackie Czytaj dalej
Pan Kołysanka
Śladami Amber
Panna Denna i inne zmyślenia
Autorka: Aldona Kopkiewicz
Wydawnictwo: Lokator
„Dla mnie te opowiadania to bajki, choć inne określenia, jak dziwne opowieści czy surrealizujące prozy, trafiłyby dokładniej” – pisze Aldona Kopkiewicz o swoim niewielkim zbiorze, tym samym bardzo dobrze go charakteryzując. W tomie „Panna Denna i inne zmyślenia” znalazło się dwanaście niepołączonych ze sobą tekstów prozą, które z jakiegoś powodu trudno określić po prostu mianem opowiadań – dryfują trochę zbyt chimerycznie, w niektórych momentach osuwają się w poezję, bywają alegoryczne, mają w sobie coś z baśni czy przypowieści, choć najczęściej pisane są z wykorzystaniem narracji pierwszoosobowej. Są także dość różne – raz główną bohaterką jest syrena żyjąca w technokratycznym świecie przyszłości (tytułowa Panna Denna), innym razem baśniowy Król, który w brutalny sposób kończy swój romans z tajemniczą kobietą, jeszcze innym razem mały Jeżyk, pozbawiony wspomnień i nie wiadomo dlaczego zamknięty w drewnianej chacie. Zdarza się jednak również, że bohaterką jest poetka, mogąca przypominać autorkę, żyjąca w świecie, który zdecydowanie przypomina naszą współczesność (ta historia okazuje się nadrealistyczna nieco później i nieco inaczej niż pozostałe). Choć wykreowane w opowieściach Kopkiewicz światy bywają raz takie, a raz inne, nietrudno odnaleźć w tych tekstach reakcje autorki na cały katalog lęków współczesności, szczególnie tych związanych z życiem w coraz bardziej alienującej i opartej na przepływie pieniądza rzeczywistości. „Panna Denna i inne zmyślenia” to bardzo ciekawa książka, choć w pełni docenią ją raczej wyrobieni czytelnicy. Całkiem prawdopodobne wydaje się, że będzie w przyszłym roku nominowana do nagród literackich. Oprawa miękka, klejona.
Wyspa Snów
Autor: Heikki Kännö
Wydawnictwo: Państwowy Instytut Wydawniczy
Heikki Kännö jest uznawany za jednego z najciekawszych współczesnych pisarzy fińskich, a ambitna i odważna powieść „Wyspa Snów” to jego pierwsza książka wydana w języku polskim. Na samym jej początku czytelnik poznaje ogarniętego obsesją pisarza Izaaka Severina – i to w dość specyficznym momencie, bo niedługo po tym, jak wyszedł z własnego spotkania autorskiego, które odbywało się z okazji premiery książki zatytułowanej „Werner H. Berger – Sztuka i życie”. Jak nietrudno się domyślić, to biografia tytułowego artysty. Severin pracował nad nią długo i z dużym oddaniem, jednak w momencie, kiedy trafiła ona do księgarń, pisarz poczuł, że w żaden sposób nie oddał w niej prawdy o Bergerze, pomijając wiele istotnych wątków. Zrozumiał, że napisanie biografii stanowiło zaledwie jeden z etapów na drodze do poznania Bergera i jego rodziny. Severin nie czeka więc ani chwili dłużej i natychmiast rozpoczyna pisanie kolejnej książki.
Jak nietrudno się domyślić, ród Bergerów bynajmniej nie należy do zwyczajnych rodzin. Wśród krewnych Wernera nie brakuje artystów, odkrywców czy członków sekt i tajnych stowarzyszeń, którzy w swojej działalności nie ograniczali się do Finlandii – akcja powieści rozgrywa się także we Francji, Niemczech, Austrii, Szwecji, a nawet w Kongo. Severin rozumie, że aby opowiedzieć prawdę o Wernerze H. Bergerze i jego rodzinie, nie może ograniczać się do suchych faktów – powinien zwrócić się w stronę wyobraźni. W dodatku chodzi tu o wyobraźnię ośmieloną, ponieważ burzliwe życie artysty przypadało na czasy działalności Towarzystwa Teozoficznego, a sami członkowie rodu Bergerów nierzadko rządni byli kontaktu ze zjawiskami, które zaliczylibyśmy do porządku magicznego czy mistycznego.
Choć w „Wyspie Snów” czytelnik napotka wiele postaci historycznych, pierwsze skrzypce odgrywają w powieści postacie fikcyjne. Podobnie jest z opisywanymi w niej wydarzeniami. Kännö zdaje się pytać czytelnika o to, czy sztywne rozróżnienie na fakty i fikcję ma w ogóle w tego typu historiach jakieś zastosowanie i czy tym, co ostatecznie liczy się najbardziej nie jest przypadkiem wyobraźnia. Powieść fińskiego autora można polecić ciekawskim czytelnikom, którzy mają ochotę na ambitną literaturę przygodową, która jednocześnie nie boi się zadawać trudnych pytań o naturę rzeczywistości, korzystać z autotematyzmu i zanurzać się głęboko w historię od przełomu dziewiętnastego i dwudziestego wieku, aż do czasów współczesnych. Oprawa miękka, klejona.
Ludzie z nieba
Autor: Ignacy Karpowicz
Wydawnictwo Literackie
Ignacy Karpowicz – kilkukrotny finalista nagrody literackiej Nike – napisał powieść inspirowaną życiorysami polskich lotników – Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury. Jest to wyobrażona historia przyjaźni słynnych lotników. Jak sam autor w posłowiu tłumaczy „biografie bohaterów powieściowych i tych rzeczywiście istniejących stykają się w wielu miejscach, ale zasadniczo pozostają rozłączne” (s. 343).
By odrealnić fabułę powieści główna rola przypadła Korze – fikcyjnej siostrze bliźniaczce Franciszka o bujnej wyobraźni i niecodziennych zainteresowaniach. Jako jedyna z córek swoich rodziców nie dostała imienia od nazwy kwiatu. A w domu córek jest aż siedem przez co Kora rzadko bywa sama. Mimo to czuje się samotna i nierozumiana. Jednak listowny kontakt z bratem przynosi jej satysfakcję. Franek opuścił dom i bliźniaczkę, by nauczyć się lotnictwa. Listy Kory obnażają jej ponadprzeciętność, inteligencję, poczucie humoru i krytyczne spojrzenie na świat w jakim żyła. Początek XX wieku na wsi nie był miejscem łatwym do życia, zwłaszcza dla takich kobiet jak Kora, pragnących od życia czegoś więcej. Franciszkowi udało się zrealizować swoje marzenia – stał się człowiekiem z nieba – lotnikiem. Stanisław pojawia się w powieści epizodycznie – głównie jako uzupełnienie postaci Franciszka we fragmentach o ich wspólnym celu i odwadze.
Czas i miejsce akcji stale się zmienia. Czytelnik będzie miał wyzwanie scalić wątki w jedną historię, ale z każdą przeczytaną stroną staje się to łatwiejsze. Warto podjąć ten trud choćby ze względu na ciekawą, zmienną narrację i poczucie nieprzewidywalności w budowaniu fabuły przez autora. Polecam, oprawa twarda, szyta.
Żywa cisza
