Archiwum kategorii: LITERATURA FAKTU

SPATiF. Upadający pozór wolności

 

 

Autorka: Aleksandra Szarłat
Wydawnictwo Czarne

 

Aleksandra Szarłat jest dziennikarką, autorką książek „Żuławski. Szaman” (p. 18/2019), „Celebryci z tamtych lat” (p. 18/2014), „Prezenterki. Tele PRL” (22/2012). Jako współautorka opublikowała także: „Świat Andrzeja Fidyka” (2017), „Wnętrza gwiazd” (2011), „Nie chodź do parku w niedzielę” (1982) i „Bogowie naszej planety” (1981).

Najnowsza publikacja poświęcona jest historii słynnego, warszawskiego Klubu Aktora Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatru i Filmu. Zdaniem autorki było to towarzyskie, kulturalne i informacyjne centrum stolicy. Artystom zapewniało poczucie bezpieczeństwa. Bywanie w klubie oznaczało przynależność do elitarnej grupy, wybuchowej mieszanki ludzi składającej się z pisarzy, aktorów, tajniaków, członków KC, opozycjonistów, sportowców, waluciarzy i dziewczyn szukających szczęścia.

Szarłat rozpoczyna swoja opowieść w 1945 roku, kiedy warszawiacy wracają do miasta i poszukują swoich bliskich. Wznawia działalność Związek Artystów Scen Polskich. Nowy prezes związku, Dobiesław Damięcki, dąży do porozumienia z peerelowskimi władzami. Otrzymuje nakaz zweryfikowania postawy moralnej aktorów podczas wojny.

Pięć lat później w miejsce ZASP-u powołany zostaje SPATiF. Czytelnik obserwuje stopniowe zmiany, które wprowadza władza komunistyczna. Znikają słynne kawiarnie, jak „Zodiak” czy „Ziemiańska”. W ich miejsce powstają nowe, jak „Lajkonik”, z nową klientelą – pracownikami Urzędu Bezpieczeństwa.

Podążamy za autorką, szlakiem słynnych lokali. Poznajemy kulisy kariery, skandale, zdrady, burzliwe romanse, sukcesy i porażki artystów, które przekazywane z ust do ust urosły do rangi anegdot. Głównym bohaterem jest tu niestety alkohol, uważany za eliksir życia, lekarstwo na zawodową porażkę i nieszczęśliwą miłość.

Publikacja warta uwagi. Znajdziemy tu sporą dawkę informacji o takich artystach jak Stanisław Dygat, Kalina Jędrusik, Stefania Grodzieńska, Janusz Minkiewicz, Agnieszka Osiecka, Stefan Kisielewski, Bogumił Kobiela, Bronisław Pawlik, Zbigniew Cybulski i wielu innych.

Oprawa twarda, szyta, czarno-białe zdjęcia, przypisy końcowe, bibliografia.

Fosforescencja. O rzeczach, które podtrzymują nas na duchu w mrocznych chwilach

Autorka: Julia Baird
Wydawnictwo Znak

 

Julia Baird, nagradzana australijska dziennikarka, pisarka, felietonistka (m.in. „The New York Times”) oraz gospodyni telewizyjnego programu „The Drum”, zgłębia znaczenie zachwytu, zdumienia i spokoju w ludzkim życiu, z fascynacją przygląda się zjawiskom uwalniania światła przez substancje naturalne lub organizmy, takim jak fosforescencja i bioluminescencja, a także dzieli się swoimi przemyśleniami na tematy egzystencjalne.

Autorka ma za sobą walkę z nowotworem, kilka operacji chirurgicznych oraz długą, wyczerpującą rehabilitację. W trudnych, mrocznych momentach życia podtrzymywała ją na duchu myśl o wewnętrznym świetle pozwalającym rozpraszać ciemności. W książce opowiada o swoich poszukiwaniach drogi do „fosforescencji”, sposobu, aby napełnić swoje życie „żywym światłem”, jak też odpowiedzi na pytania dotyczące przetrwania w czasie choroby, bólu i mroku.

Osobiste historie, przeżycia i refleksje łączy z opowieściami o świecie przyrody, a także o ludziach promieniujących dobrocią, radością i energią.Przywołuje tu wiele badań i danych naukowych (m.in. z zakresu biologii, psychologii, socjologii i medycyny), cytuje filozofów, pisarzy, poetów i artystów, przedstawia mnóstwo przykładów zarówno z historii, jak też z życia poznanych przez siebie ludzi.

Opowiada m.in. o radości, jaką daje jej codzienne grupowe pływanie w oceanie, nieziemskim charakterze mątw, przeżyciach astronautów patrzących na Ziemię z kosmosu, uzależnionych od zachwytu łowcach burz, krótko żyjącej jętce, dobroczynnym wpływie na zdrowie kąpieli leśnych czy pieszych wycieczkach. Pokazuje, jak ważne w życiu są dobra natury, ale też bezinteresowne pomaganie innym, uważność, przechowywanie wspomnień, akceptowanie niedoskonałości, sztuka smakowania, wspaniałomyślność, pielęgnowanie przyjaźni, więzi i relacji społecznych. Porusza również tematy dotyczące wiary, feminizmu, LGBT i rasizmu. Książka stała się bestsellerem i otrzymała tytuł Australijskiej Książki Roku 2021.

Wartościowa, skłaniająca do refleksji, inspirująca lektura. Okładka twarda, szyta. Polecam.