Archiwum kategorii: LITERATURA DZIECIĘCO-MŁODZIEŻOWA

Podążaj za księżycem

Autor: James Norbury
Wydawnictwo Albatros
Kategoria wiekowa: BD III/IV

Filozoficzna książka Jamesa Norbury’ego porusza trudną tematykę za pomocą prostych metafor. To sprawia, że jest to lektura dla czytelników w każdym wieku, choć dzieci będą potrzebować pomocy starszych w zrozumieniu metafizycznego wymiaru opowieści.

Akcja rozpoczyna się, gdy stary wilk ratuje młodego psiego szczeniaka przed własną watahą i ucieka z nim, by pomóc mu odnaleźć jego rodziców. Nietypowa para nie wie gdzie iść, ale z nadzieją podąża za księżycem. Mogłoby się wydawać, że ich nocna wędrówka nie ma sensu – nie znają drogi, idą po lesie, trafiają do opuszczonego miasta, napotykają przeszkody i mimo braku sił, idą dalej. W czasie tej wędrówki orientują się, że nawet jeśli nie uda im się osiągnąć celu, to sama droga już jest wartością, i zgodnie z nauką wilka „jeśli martwimy się tylko o to, jak nam wyjdzie i co pomyślą inni, straciliśmy z oczu to, co czyni tworzenie radosnym” (s. 64).

Stary wilk poczuł, że pomoc szczeniakowi i poświęcenie się dla jego wyprawy dało mu poczucie spełnienia. Natomiast Amaya, bo tak nazywał się szczeniak, zyskała przyjaciela, który dzielił się z nią swoją mądrością, nauczył ją, czym jest miłość, jak doświadczać radości z życia i jak radzić sobie ze stratą.

Uniwersalne prawdy, o jakich mowa w książce pobudzają do rozmyślań, dają nadzieję. Dialog między wilkiem i Amayą wzrusza. Świetnie współgra z ilustracjami, które nadają tajemniczego, czasem mrocznego klimatu. Książka jest prawdziwą ucztą dla oka i ukojeniem dla duszy. Bardzo polecam, oprawa twarda, szyta. Na przeglądzie 3. w 2024 r. polecaliśmy już poprzedni tytuł autora, czyli „Kot, który nauczał zen”.

 

Ula Petrycka, Anna Nowocińska-Kwiatkowska, „Uczę się mówić. W domu”

Uczę się mówić. W domu

Ula Petrycka, Anna Nowocińska-Kwiatkowska, „Uczę się mówić. W domu”Autor: Ula Petrycka
Ilustracje: Anna Nowocińska-Kwiatkowska
Wydawnictwo: Magiczne
Poziom czytelniczy: BD 0

Ula Petrycka jest logopedką, neurologopedką i autorką bloga „Kiedy do logopedy”. Stworzona przez nią i ilustratorkę Annę Nowocińską-Kwiatkowską kartonikowa książka „Uczę się mówić. W domu” ma na celu wspieranie rozwoju mowy u dzieci około pierwszego roku życia. Bohaterami są tu mały Michaś, nazywany Mimi, i jego mama. Czytelnik na kolejnych stronach obserwuje typowy poranek i przedpołudnie z ich życia: pobudkę, mycie twarzy przez mamę, zmianę pieluszki, przygotowanie i zjedzenie śniadania, taniec, rozwieszenie prania, zabawę, rozmowę video z babcią, ćwiczenia, aż do drzemki Michasia. Autorka używa w tekście dużej liczby prostych słów – również dźwiękonaśladowczych – które dziecko może powtarzać w codziennych sytuacjach: mama, jaja, dzień, noc, siii, feee, hau czy myju-myju. Dodatkowo na pierwszej stronie daje rodzicom wskazówki, jak używać książki i jak pomóc dziecku rozwijać mowę, nie odnosząc przy tym skutku odwrotnego od zamierzonego. Zaletą publikacji są proste, ale wyjątkowo sympatyczne ilustracje Anny Nowocińskiej-Kwiatkowskiej. Tę wydaną w małym formacie książkę można polecić zarówno rodzicom, jak i bibliotekom.

Piraci pod lupą

Autor: David Long                                                    Ilustracje: Harry Bloom                                    Wydawnictwo Api Papi

Bogato ilustrowana publikacja edukacyjna, która – owszem – rozwija wiedzę historyczną, ale najmłodszych czytelników będzie wabić głównie dobrą zabawą. Dzięki specjalnej lupce dzieci mogą spędzić długie godziny na kontakcie z tą książką. Na każdej rozkładówce znajduje się 10 rzeczy do odkrycia – łącznie jest ich ponad dwieście. Skuteczne odkrywanie jest możliwe wyłącznie przy dobrej koncentracji.

Ważne, że czytelnik w każdym wypadku szuka czegoś wartościowego, czegoś, co koresponduje z treścią książki. W razie problemów na końcu umieszczono odpowiedzi. Ponadto całostronicowe barwne, ultradetaliczne ilustracje ukazują sceny charakterystyczne dla danego pirata wraz ze stosownym opisem. Większość rozdziałów jest zbudowana właśnie wokół autentycznych korsarzy, w mniejszości są rozdziały skonstruowane wokół jakiegoś zjawiska. Lektura pozwala na gruntowne zaznajomienie się z awanturniczą codziennością piratów. Czyni to w niezwykle ujmujący, wielofunkcyjny sposób. Wystarczy wspomnieć jeszcze o aneksie ze słowniczkiem, ale i – uwaga, uwaga – pirackim slangiem. A więc „Kotwica w górę i cała naprzód!”. Oprawa twarda, szyta.

Shawn M. Warner, „Leigh Howard i duchy dworu Simmons-Pierce”

Leigh Howard i duchy dworu Simmons-Pierce

Shawn M. Warner, „Leigh Howard i duchy dworu Simmons-Pierce”Autor: Shawn M. Warner
Wydawnictwo: You & YA
Poziom czytelniczy: BD IV

Leigh byłaby zwyczajną, ubraną w workowatą bluzę i nieco zagubioną nastolatką, gdyby nie fakt, że w jej życiu miała miejsce tragedia – jej rodzice zostali zamordowani w tajemniczych okolicznościach. Kiedy dziewczyna ich straciła, okazało się, że jest spokrewniona z pewną bardzo majętną rodziną, która postanawia się nią zaopiekować. Już w pierwszym rozdziale, kiedy poznajemy Leigh, trafia ona pod skrzydła swojej nieco starszej kuzynki Myry, która robi wszystko, by pomóc dziewczynie odnaleźć się w nowej sytuacji, nowej rodzinie i nowym domu.

Niestety jednocześnie śledztwo dotyczące zabójstwa rodziców Leigh utyka w martwym punkcie – wszelkie ślady zatarto na tyle dokładnie, że policja okazuje się bezradna. Co zrozumiałe, dziewczyna nie może się z tym pogodzić, i stara się rozwiązać zagadkę na własną rękę. Oczywiście nie jest to łatwe, jednak Leigh nie zostaje ze swoim chałupniczym śledztwem całkiem sama. W rozwikłaniu zagadki pomagają jej kuzynka Myra, a także pewien posiadający dwa oblicza duch. Jak powiedziała jej Myra, jest to duch jednego z ich wspólnych przodków, który ukazuje się w dwóch postaciach – jako młody i starszy człowiek. Niestety da się go znieść jedynie w tej młodszej postaci.

„Leigh Howard i duchy dworu Simmons-Pierce” to przeznaczony dla młodzieży kryminał, a może nawet dreszczowiec. Autor wprawdzie szczędzi czytelnikowi makabry, nie kryje się jednak z pewną brutalnością – wszak to morderstwo pozostaje w centrum wydarzeń, a wraz z tokiem akcji trupów robi się więcej. Na tle opisanych przez Warnera wydarzeń Leigh stopniowo się zmienia – nie dość, że dojrzewa, jak każda nastolatka, to w dodatku stopniowo próbuje poradzić sobie z traumą i zaakceptować swoją nową rodzinę i sytuację, w której znalazła się po śmierci rodziców. Pisząc, autor porusza się blisko złotego środka – powieść ani na chwilę nie przestaje być dziełem gatunkowym, które ma trzymać młodego czytelnika w napięciu, jednocześnie jednak nie polega ono wyłącznie na splocie mniej lub bardziej zaskakujących zwrotów akcji. Sądzę, że nastoletni czytelnik – a w szczególności czytelniczka – z łatwością utożsami się z bohaterką, a to przecież niemało. W powieści Warnera nie zabrakło humoru i warstwy obyczajowej, które dobrze dopełniają obrazu całości.

Powieść nie jest wybitna, jednak na tle powieści młodzieżowych, które ostatnio do nas trafiają – na pewno warta uwagi. Polecam przyjrzeć się jej nieco bliżej, a w razie potrzeby pozyskać ją i włączyć do zbiorów bibliotecznych. Oprawa miękka, klejona.

Tomasz Kruczek, „Ostatnia wyprawa wikingów”

Ostatnia wyprawa wikingów

Tomasz Kruczek, „Ostatnia wyprawa wikingów”Autor: Tomasz Kruczek
Wydawnictwo: Replika
Poziom czytelniczy: BD III

Tomasz Kruczek jest twórcą kilku powieści, w których przybliża młodszym czytelnikom realia średniowiecza. „Ostatnia wyprawa wikingów” to już trzecia książka wchodząca w skład cyklu „Młodzi wojowie”. Wcześniejsze, zatytułowane „Bitwa o słowiański gród” i „Wśród spalonych osad”, niestety do nas nie dotarły, nie były więc omówione podczas żadnego z dotychczasowych przeglądów nowości wydawniczych.

W swojej najnowszej powieści Kruczek opowiada młodszym czytelnikom o wikingach, którzy przybywają na ziemie zamieszkane przez Słowian. Co ciekawe, w jego ujęciu są to wojownicy szlachetni, którzy używają przemocy tylko wtedy, kiedy są do tego zmuszeni. Powieść rozpisana jest na kilka wątków, które ostatecznie się splatają. W „Ostatniej wyprawie wikingów” czytelnik poznaje m.in. Olgę, młodą dziewczynę, która marzy o wielkich przygodach, Wojciecha, czyli chłopaka, który wyrusza na wyprawę mającą na celu odbicie jego brata z rąk zbójców oraz Brendana, który trafia do klasztoru, by zostać mnichem i zapewnić sobie tym samym bezpieczną przyszłość, jednak szybko orientuje się, że życie klasztorne do niego nie pasuje. Brendan najbardziej na świecie chce bowiem zostać bardem. Pewnego dnia los uśmiecha się do niego i chłopak ma okazję wyruszyć w podróż, która może sprawić, że jego marzenia staną się rzeczywistością.

Powieść jest jak najbardziej udana – przygody młodych bohaterów wciągają już od pierwszych stron, a korzyści edukacyjne płynące z lektury są oczywiste. Choć trzynasto- czy czternastoletni czytelnik w żadnym razie nie powinien poczuć się przytłoczony liczbą historycznych detali, to z pewnością podczas lektury pozna on średniowieczne realia i przyswoi kilka faktów – świat powieści dostosowany jest do możliwości młodszego czytelnika, ale skonstruowany z dbałością o historyczną adekwatność. Język powieści jest dość przezroczysty – archaizacji niemalże tu nie uświadczymy, co pozwoli na płynny kontakt z tekstem nawet tym czytelnikom, którzy wcześniej nie interesowali się historią. Do tego dochodzi przesłanie, mówiące o tym, że marzenia bywają możliwe do spełnienia, jednak ich urzeczywistnianie wymaga od nas odwagi. Dowodzą tego przygody wspomnianych już Olgi i Brendana.

„Ostatnią wyprawę wikingów” z czystym sumieniom można polecić młodszym nastolatkom, którzy są zainteresowani historią, a także bibliotekom, które szukają ciekawych propozycji czytelniczych dla młodzieży w wieku 13-14 lat. Oprawa miękka, klejona.

Rafał Kosik, „Cyberbaba i hopchatka”

Cyberbaba i hopchatka

Rafał Kosik, „Cyberbaba i hopchatka”Autor: Rafał Kosik
Ilustracje: Kasia Kołodziej
Wydawnictwo: Powergraph
Poziom czytelniczy: BD I/II

„Mi się podoba” – tak nazywa się nowy cykl powieści dla dzieci autorstwa Rafała Kosika, znanego jako twórca popularnych serii książek dla młodszych czytelników „Felix, Net i Nika” oraz „Amelia i Kuba”, a także jako autor kilku poczytnych powieści fantastycznych skierowanych do starszego czytelnika. „Mi się podoba” to tzw. spin-off serii „Amelia i Kuba”, którego główną bohaterką jest ich sześcioletnia siostra Milena, w skrócie nazywana Mi. Powieść „Cyberbaba i hopchatka”, która rozpoczyna nowy cykl Kosika, jest właściwie pomysłowym zaadaptowaniem do współczesnych realiów historii o Babie Jadze, mieszkającej w chatce na kurzej nóżce.

W nowej powieści Kosika do Mi i jej rodzeństwa ma przyjechać ciotka, za którą dzieci nie przepadają, bo trzeba się przy niej „zachowywać”. Mi, Albert, Amelia i Kuba mają jednak pomysł na to, jak uniknąć kłopotliwej wizyty – namawiają rodziców, żeby wysłali ich na zorganizowany wyjazd do lasu. I kiedy już wydaje się, że wszystko idzie po myśli małych bohaterów, którym udało się uniknąć wizyty ciotki, okazuje się, że wcale nie trafili na przyjemny, niezobowiązujący biwak, ale na leśny obóz przetrwania. Prowadząca go Zenobia nie tylko wymaga od małych uczestników dyscypliny, ale na dodatek zabiera im wszelkie urządzenia elektroniczne. Pierwszy dzień obozu kończy się niezbyt miłym akcentem: Mi, Albert, Amelia i Kuba zostają przez nią za karę wysłani po gałęzie do ogniska i gubią się w lesie.

Po jakimś czasie mali bohaterowie trafiają na leśną chatkę, do której wchodzą, mimo że nie zastają w niej gospodyni, a następnie zostają w niej na dłużej. Podejrzana kobieta mieszkająca w chatce okazuje się być cyberbabą, a zatem nowoczesnym wariantem czarownicy, która zamiast do pracy fizycznej, zmusza dzieci do… grania w gry komputerowe. Brzmi dobrze? Tylko z pozoru, ponieważ dzieci w istocie, zamiast naprawdę grać, są zmuszone do tworzenia kolejnych postaci i wirtualnych dzieł sztuki, które cyberbaba następnie sprzedaje w internecie. A w takich warunkach nawet największy maniak gier szybko traci ochotę na ślęczenie przed komputerem…

Nową powieść Rafała Kosika można polecić jako zakup biblioteczny, szczególnie że serie „Felix, Net i Nika” i „Amelia i Kuba” mają swoich fanów. Książka jest zabawna, a w dodatku w nienachalny sposób może zasadzić w głowie dziecka myśl, że ukochane przez nie ekrany komputerów, smartfonów czy tabletów nie mają wyłącznie zalet, ale także pewne wady i ważne jest, aby nie przeholować z ich używaniem. Za sympatyczne ilustracje odpowiada Kasia Kołodziej. Oprawa twarda, szyta.