Archiwa tagu: literatura młodzieżowa

Zaplątani w sieci

Autorka: Elżbieta Jodko-Kula
Wydawnictwo: HarperYA
Warszawa 2024
Poziom: BD III

Najnowsza powieść pisarki, pedagożki i socjoterapeutki, która poprzez wciągającą fabułę opowiada o aktualnych i palących problemach współczesnych nastolatków. Bohaterką tak jak w tytule zaplataną w sieci jest piętnastoletnia Kamila, która nie odnajduje się wśród szkolnej grupy rówieśniczej, trudno jej także o porozumienie i więź z bliskimi kobietami: mamą i babcią. Ta pierwsza wyjeżdża do pracy za granicę, a druga nie rozumie co dzieje się z wnuczką i nie potrafi jej pomóc mimo dostrzegania tego, że dziewczyna ma jakiś problem. A ten jest całkiem poważny. Nastolatka pada ofiarą okrutnego kawału, gdy podczas imprezy urodzinowej koleżanki zostaje namówiona do picia alkoholu, a po utraceniu nad sobą kontroli, nagrana i wyśmiana w internecie. Krążący w sieci filmik z jej udziałem prowadzi do ostracyzmu społecznego, a dotknięta nim, upokorzona Kamila separuje się od wrogiego świata zewnętrznego i ucieka do cyberprzestrzeni. Tu spotka osobę, która próbuje jej pomóc, ale niestety nie tak łatwo wyrwać kogoś ze szponów uzależnienia i lęku.

„Zaplątani w sieci” to poruszająca opowieść o samotności, wstydzie i cierpieniu, które staje się udziałem młodej, naiwnej dziewczyny szukającej akceptacji oraz przyjaźni. Autorka zwraca uwagę czytelnika na zjawisko hikikomori, które w Japonii jest już plagą, u nas dopiero raczkuje, lecz tym trudniej w porę je zauważyć i skutecznie mu przeciwdziałać. Młodzi ludzie ukazani w powieści są bezmyślni i okrutni, a ich działanie doprowadza do sytuacji niebezpiecznej dla zdrowia i życia jednej z nich. Szczęśliwie pojawiają się też bohaterowie wrażliwi na uczucia innych, niosący pomoc bardziej skutecznie niż bezradni, zrozpaczeni i przerażeni sytuacją dorośli. Warto zwrócić uwagę na celowo wprowadzoną do fabuły postać szkolnej pedagożki, której zależy na drugim człowieku i robi wszystko, żeby nie pozostawić go samemu sobie. Pani Anna to przykład dorosłego zaangażowanego, nieobojętnego na problemy nastolatków, którego zawsze można poprosić o pomoc. To bardzo ważne, że kreacja bohaterki stawia w dobrym świetle osoby pracujące z młodzieżą, których autorytet często jest niesłusznie i z niekorzyścią dla młodych podkopywany przez osoby myślące nieaktualnymi stereotypami, niezwiązane ze szkolną rzeczywistością czy nierozumiejące w jaki sposób ona funkcjonuje. Pisarkę należy również pochwalić za umiejętnie przedstawiony świat wewnętrzny bohaterów i autentyczne ukazanie wydarzeń z perspektywy każdego z nich, za empatycznego i nieoceniającego narratora, a także wysoki poziom językowy utworu oraz niespodziewane zwroty akcji. Zdecydowanie polecam powieść nastolatkom, warto ją włączyć do księgozbioru bibliotek szkolnych oraz publicznych. Oprawa miękka, klejona.

Czytaj dalej →

Witajcie w St. Hell

Autor: Lewis Hancox
Wydawnictwo: Nasza Księgarnia
Warszawa 2024
Poziom: BD IV

Bardzo szczera i osobista powieść graficzna skomponowana ze wspomnień autora, angielskiego ilustratora i filmowca, mieszkańca tytułowego St. Hell. Stworzony przez niego komiks autobiograficzny porusza problem trudnego dorastania nastoletniego człowieka, zmagającego się ze wszystkimi zawiłościami, pułapkami i lękami, jakie niesie ze sobą transpłciowość. Czytelnik poznaje głównego bohatera jako dziewczynę rozpoczynającą naukę w liceum. Lois wówczas zaledwie przeczuwa, że nie do końca jest jej wygodnie w kobiecym ciele. Zmiany, które zachodzą w jej wyglądzie upewniają ją w przekonaniu, że nie pasuje do świata swoich koleżanek, ale nie ma dla niej miejsca również w chłopięcym towarzystwie. „Może jeszcze nie wiedziałem wtedy, kim jestem… Ale zaczynałem rozumieć, kim nie jestem” (s. 161) – powie bohater-narrator opowieści. Widać wyraźnie, że Lois trudno zaakceptować własne uczucia, dlatego podejmuje próbę dopasowania się do roli, jaką wyznacza jej społeczeństwo oraz własna cielesność. Łatwo się domyślić, że owa próba nie zakończy się sukcesem a wypieranie niewygodnej czy bolesnej prawdy nie spowoduje, że ona zniknie. Cierpienie uwięzionej we własnym ciele nastolatki odbywa się w ukryciu, osamotnieniu, zagubieniu oraz niewiedzy. Warto zauważyć, że ani grupa rówieśników ani dorośli przedstawieni w komiksie nie stanowią odpowiedniego wsparcia, popełniają wiele błędów w relacji z bohaterką, ranią brakiem tolerancji, ignorancją, bezradnością czy niezrozumieniem. Wyjątek stanowi Jess – wieloletnia przyjaciółka, lecz nawet ona nie jest w stanie zastąpić Lois całego świata, z którego ta wycofuje się pod wpływem własnego niedopasowania. „Transik”, „babochłop”, „dziwadło” to tylko niektóre określenia, jakimi otoczenie obdarza nastolatkę. Stale unoszący się w powietrzu strach przed tym, że nikt jej nie pokocha po ujawnieniu prawdziwego Ja wynika przede wszystkim z tego, że ona sama nie potrafi jeszcze pokochać siebie.

Utwór ukazuje długą i wyboistą drogę do odkrywania własnej tożsamości, pełni rolę terapeutyczną dla autora, a dla odbiorców może stanowić źródło siły i pokrzepienia, może pomóc poukładać sobie w głowie i zrozumieć, co czują osoby transpłciowe. Prosta kreska, czarno-białe kadry – przekaz komiksu nie potrzebuje niczego więcej, by spełnić swoją rolę. Bardzo polecam. Oprawa miękka, klejona, na końcu posłowie z praktycznymi wskazówkami dla osób podobnych autorowi, żyjących w Polsce.

Czytaj dalej →

Pierwsza miesiączka

Autorka: Idoia Iribertegui
Wydawnictwo: To Tamto
Warszawa 2024
Poziom: BD III/IV

Zbeletryzowany poradnik dla młodych czytelniczek, w którym o tytułowym problemie opowiadają dwie czternastolatki: Telma i Chloé. Jedna z nich doświadcza menstruacji na własnej skórze, druga wspiera przyjaciółkę i niecierpliwie czeka na swoje „wtajemniczenie w świat dorosłych kobiet”. Obie bohaterki pomimo tego, że są teoretycznie przygotowane do menstruacji przez mamy i szkołę, przeżywają menarche w trochę inny, indywidualny i nie do końca spodziewany sposób. Natomiast równie dobrze na jedną i drugą wpływa szczera, nieskrępowana rozmowa o własnych obawach, wątpliwościach, dolegliwościach czy uczuciach związanych z miesiączką oraz dojrzewaniem. Nie zaszkodzi także szczypta humoru i dużo dystansu do siebie lub świata, by zmienić nastawienie do tego, co i tak nieuniknione.

Książka powinna trafić do młodych czytelniczek, ponieważ w luźny, pozbawiony dydaktyzmu czy podręcznikowego charakteru sposób opowiada o przełomowym momencie w życiu każdej dziewczyny. Zabawna narracja o perypetiach Telmy i Cholé przeplata się z ciekawostkami i praktycznymi informacjami o zmianach, które zachodzą w ciele nastolatki, o bólu menstruacyjnym i środkach higienicznych, o PMS, a także higienie osobistej. Co więcej, autorka burzy na kartach publikacji kilka mitów i przekonań o menstruacji, funkcjonujących w różnych kulturach świata. Naturalnym uzupełnieniem tematu jest jedna z ostatnich partii książki, opowiadająca o chłopięcym ciele i prokreacji a nawet o seksualności, płci i orientacji. Autorka wyraźnie zaznacza, że jeśli czytelniczek na razie nie interesują albo krępują wymienione tematy, mogą pominąć poświęcone im strony bez straty dla rozumienia całego tekstu.

Publikacja w przystępny, dostosowany do wieku odbiorcy sposób porusza problem, który dotyczy połowy ludzkości a wciąż nie jest łatwo o nim mówić bez wstydu i tabu. Polecam książkę wszystkim dorastającym dziewczynkom, a także ich opiekunom. Dlaczego? Odpowiedzią może być cytat z książki: „Już ci mówię, jak to było, żebyś mogła się przygotować” (s. 4). Dodam od siebie, że tylko rzetelna wiedza i uczciwa edukacja pozwala zapobiegać dezinformacji, prowadzącej do niepotrzebnego stresu, a także nierównego i niesprawiedliwego traktowania. Warto kupić ten tytuł do bibliotek dziecięcych i młodzieżowych. Oprawa miękka, szyta.

Czytaj dalej →

Dziedzictwo Chandlera

Autor: Abdi Nazemian
Wydawnictwo: WAB
Warszawa 2023
Poziom BD IV

Powieść dla nastolatków, napisana przez irańsko-amerykańskiego pisarza, który przemyca wątki autobiograficzne do tworzonej przez siebie literatury. Jak wiele autora w bohaterach wie tylko on sam, jednak najistotniejszym elementem prawdy autobiograficznej tekstu są emocje, które targają powieściowymi postaciami a wśród nich wstyd, osaczenie, poczucie bezradności, osamotnienie, smutek, ale też przyjaźń i miłość.

Tytułowe dziedzictwo Chandlera odnosi się do tego, co dzieje się w zamkniętym środowisku uczniów elitarnej szkoły z internatem. Szczęśliwcami, którym udaje się tu dostać są młodzi ludzie, główni bohaterowie utworu – każdy trochę z innej bajki, a łączy ich przynależność do tzw. Kręgu, czyli klubu dla uczniów uzdolnionych literacko. Freddy, Ramin, Brunson, Beth i Spence nie znają się zbyt dobrze, jednak za namową nauczycielki spędzają wspólnie wolny czas, otwierają się na siebie i wyjawiają traumy, z którymi borykają się każdego dnia. Mroczne tajemnice nastolatków mają związek z dorosłymi, którzy nie zdają egzaminu jako opiekunowie i nauczyciele, ale też z rówieśnikami znęcającymi się nad innymi uczniami. Pojawiają się tu wątki przemocy fizycznej i seksualnej, homofobii, wykluczenia społecznego, inności, choroby nowotworowej czy trudnej relacji z matką. Grupa nastolatków postanawia zerwać kurtynę milczenia i z pomocą pisania obnażyć słabe punkty szkoły jako instytucji, która maskuje nadużycia i lekceważy ofiary. Być może garstce młodych ludzi uda się pokonać zło, inny scenariusz podpowiada, że to zło może zniszczyć solidarność i przyjaźń, która daje bohaterom siłę do działania.

Proza Nazemiana zdecydowanie stoi po stronie wszystkich, którym dzieje się krzywda, udowadnia, że nie należy godzić się na niesprawiedliwość i cierpienie, zachęca do walki o siebie. Zwraca uwagę zaawansowana psychologia postaci, których świat wewnętrzny jest ukazany z niezwykłą czułością i wrażliwością na każdy akord muzyki duszy. Warto polecić książkę wszystkim młodym ludziom, bowiem za mroczną historią kryje się nadzieja i głęboka wiara w dobro i piękno, tkwiące w drugim człowieku. Zdecydowanie zachęcam do lektury. Oprawa miękka, klejona.

Czytaj dalej →

Człowiek w poszukiwaniu sensu. Wersja dla młodych czytelników

Autor: Viktor Emil Frankl
Wydawnictwo: Czarna Owca
Warszawa 2023
Poziom: BD IV

Publikacja dość nietypowa, która w zasadzie jest dostosowaną do wieku i możliwości nastoletniego czytelnika wersją klasycznego dzieła literatury obozowej. Autor to były więzień obozów koncentracyjnych w Teresinie, Auschwitz i Dachau, a także wykładowca akademicki, psychiatra i psychoterapeuta, jeden z twórców humanizmu psychologicznego, twórca koncepcji logoterapii. Niniejsze wydanie zawiera wspomnienia autora z czasu Szoa oraz skrócony i uproszczony wariant jego prac z zakresu psychologii.

Pierwsza część książki, która dotyczy obozowego koszmaru koncentruje się na jego wpływie na psychikę przeciętnego więźnia oraz strażnika. Autor analizuje własne doświadczenie Holokaustu z perspektywy psychiatry, używając znanych mu pojęć i narzędzi opisu, porównując swoje i cudze reakcje psychiczne na różne wydarzenia. Mowa tu o cierpieniu, głodzie, lęku, apatii, poczuciu humoru, potrzebie sztuki, szczęściu czy wolności i wreszcie o sensie życia. Druga część książki to skrócona i przeredagowana wersja wykładów z podstaw logoterapii. Psychologiczna myśl Frankla zostaje tu wyłożona w dość przystępny dla laika sposób, choć nie wydaje się, by każdy nastoletni czytelnik poradził sobie ze zrozumieniem teorii. Logoterapia jako nauka skupia się na sensie ludzkiej egzystencji, a właściwie na tego sensu poszukiwaniu, co stanowi najsilniejszy motor działania człowieka i wspomaga walkę o przetrwanie w trudnych okolicznościach. Odbiorca, który zapozna się z drugą częścią publikacji ma szansę w pełni zrozumieć ukazaną w pierwszym rozdziale postawę autora wobec jego obozowej przeszłości i związanych z nią przeżyć.

Czy książkę warto polecić wspomnianemu w tytule młodemu czytelnikowi? Raczej tak, choć na pewno nie zainteresuje ona wszystkich. Publikacja może podnieść na duchu osoby borykające się z coraz częściej występującym u nastolatków poczuciem braku sensu życia i depresją. Przesłanie dzieła opiera się bowiem na głębokim przekonaniu, że każda chwila ludzkiej egzystencji – szczęśliwa, smutna, dobra czy zła buduje nasze doświadczenie i jako taka powinna zostać zaakceptowana. Autor próbuje przekazać czytelnikowi, że życie zawsze ma sens, nawet w najbardziej nieludzkich okolicznościach, nigdy nie należy tracić nadziei, a miłość pomaga przetrwać najgorsze chwile. Zachęcam do lektury nie tylko młodzież, ale również dorosłego odbiorcę. Książkę wzbogacają mapy, słownik terminów, a także wybrane dokumenty życia osobistego związane z Franklem. Oprawa miękka, klejona.

Czytaj dalej →

Wszystko o miesiączce. Poradnik pozytywnego przeżywania okresu

Autorka: Chella Quint
Ilustratorka: Giovana Medeiros
Wydawnictwo: Nasza Księgarnia
Warszawa 2023
Poziom: BD II/III

Przydatny poradnik dla dorastających dziewcząt, które chciałyby dowiedzieć się czegoś więcej o menstruacji. Autorka zaznacza jednak, że nie tylko dziewczęta są adresatkami publikacji, ponieważ temat dotyczy także osób niebinarnych, transpłciowych i interpłciowych. Pojęcie, które pełni ważną rolę w powstawaniu książki to okresopozytywność, która oznacza nic innego , jak takie nastawienie do menstruacji, które pozwala w otwarty, nieskrępowany sposób o niej rozmawiać, traktować ją swobodnie i akceptować jako naturalny proces zachodzący w organizmie.

Poradnik rozpoczyna rozdział, zawierający podstawową wiedzę biologiczną związaną z tematem książki, pojęcia przydatne w rozmowie o menstruacji a także schematyczne ilustracje i wykresy, które pomagają wyobrazić sobie procesy zachodzące w ciele człowieka. Mowa tu także o hormonach, zmianach nastroju i różnych poziomach energii zależnych od cyklu menstruacyjnego. Książka zawiera ciekawostki statystyczne dotyczące okresu, a także praktyczne porady, pomagające czuć się dobrze w każdym dniu cyklu i radzić sobie z kłopotliwymi sytuacjami, ponadto wskazówki zachęcające do obserwacji własnego ciała i tego, jak wpływa na nie otoczenie, dieta, styl życia oraz stres.

Publikacja pomaga rozprawić się zarówno z mitami na temat menstruacji, jak i tabuizującym wstydem, który nie pozwala czuć się dobrze we własnym ciele. Co więcej, tytuł nie kłamie – odbiorca naprawdę wyczyta z książki wszystko o miesiączce. Bardzo polecam. Oprawa miękka, klejona.

Mąciciel

Autor: Paweł Beręsewicz
Wydawnictwo: Literatura
Łódź 2023
Poziom: BD IV

Kolejna, ciekawa propozycja skierowana do starszej młodzieży, a stworzona przez pisarza, którego chyba nikomu nie trzeba przedstawiać. Paweł Beręsewicz, ceniony za styl, humor i inteligentną intrygę (wszystko to znajdziemy w „Mącicielu”), przekazuje do rąk czytelników powieść dystopijną, niepokojącą i dającą do myślenia. Autor bez zbędnych wstępów wciąga odbiorcę w książkowe uniwersum. Akcja utworu rozgrywa się w świecie bardzo ściśle kontrolowanym przez ludzi, którzy szczególnie nie lubią tzw. zmącenia. Ostatnio jego objawy dostrzeżono u piętnastoletniego Jonasza Kurowskiego, który doświadcza Niepowstrzymanego Namnażania Pytań i umysłowego niepokoju. Dyrektor szkoły kieruje chłopca do Poradni Leczenia Trudności w Nauce w celu uporządkowania głowy poprzez naświetlanie promieniami SIC. Jonaszowi udaje się uniknąć zabiegu dzięki pomocy Amonu – supertajnego ośrodka dla tych, którzy poświęcają spokój umysłu za cenę samodzielnego myślenia. Jednak jeżeli komuś się wydaje, że Amon to przyjazna przystań dla zagubionych – nic bardziej mylnego. Pobyt tutaj wymaga od Jonasza krytycznego myślenia, kreatywności i odwagi, by nie płynąć z prądem, a raczej pod prąd. Ciekawe, że miejsce, które pozwala bohaterowi wyzwolić się ze sztywnych reguł świata zewnętrznego, jednocześnie narzuca mu własne reguły, których nieprzestrzeganie może być fatalne w skutkach. Dlaczego tak się dzieje? Nie wiem, ale w dziele Beręsewicza chodzi głównie o „mądre niewiedzenie”.

„Mąciciel” to gwarant bardzo dobrej, intelektualnej rozrywki, która zachwyci fanów literatury science fiction, a także miłośników zagadkowych fabuł wypełnionych plot twistami. Pawłowi Beręsewiczowi udaje się napisać bardzo dobrą satyrę trochę na polską szkołę, trochę na politykę, trochę na biznes i trochę na media, które niczym lej zbierają negatywne elementy trzech wyżej wymienionych obszarów i wylewają je nam na głowę potężnym strumieniem dezinformacji, manipulacji i ujednoliconej wizji świata. A tych przecież może być wiele, żadna z nich nie musi być prawdą absolutną. Powieść wyraża afirmację wolnego umysłu i zachęca do korzystania z pełni jego potencjału, jednocześnie postulując pielęgnowanie w sobie niezaspokojonej ciekawości wobec życia, świata i ludzi. Gorąco polecam publikację wszystkim młodym ludziom, dopiero wkraczającym w dorosłość – przeczytajcie, ale uwaga: czytanie może powodować samodzielne myślenie! Oprawa usztywniona, szyta.

Czytaj dalej →

Dopóki rosną cytrynowe drzewa

Autorka: Zoulfa Katouh
Wydawnictwo: We Need Ya
Poznań 2023
Poziom: BD IV

„Ta historia jest o tych, którzy są zmuszeni do tego, by opuścić swój dom” – tak głoszą słowa zamieszczone na obwolucie debiutanckiej książki syryjskiej pisarki. Młoda autorka zabiera głos w ważnej sprawie, bowiem nie zgadza się na spłaszczenie ludzkiego cierpienia, które dotyka ofiary wojny w Syrii i dopomina się o wysłuchanie świadectwa o tragedii własnego narodu. Temat wydaje się ciężki, poważny i trudny, dotyczy sytuacji, od których nie należy odwracać wzroku, chociaż niełatwo na nie patrzeć. Warto zaznaczyć, że opisane w środku historie są fikcyjne, lecz opierają się na faktach i nawiązują do wstrząsających wydarzeń m. in. masakry ludności syryjskiej w Karam el-Zeitoun z 2012 roku.

Główne role w powieści należą do dwojga ludzi, którym wojna brutalnie przerywa młodość, odbiera bliskich i zmusza do podejmowania dramatycznych wyborów. Reprezentują oni każdą Syryjkę i każdego Syryjczyka, którym brudna polityka burzy plany, marzenia, poczucie bezpieczeństwa – cały dotychczasowy świat. Ona, Salama, po roku studiów farmaceutycznych podejmuje się opieki nad rannymi w szpitalu, przeprowadza zabiegi w warunkach, które nie powinny w ogóle zaistnieć, mając wiedzę, która nie daje gwarancji na ocalenie życia lub zdrowia pacjenta. Dziewczyna jest rozdarta pomiędzy obowiązkiem wobec kraju, a pragnieniem uratowania ciężarnej przyjaciółki, szwagierki, ostatniej pozostałej członkini rodziny. On, Kenam, pragnie bronić ukochaną ojczyznę przed zniszczeniem, ale jednocześnie jest jedynym opiekunem młodszego rodzeństwa, któremu codziennie grozi śmierć od bomb i kul walczących żołnierzy. Tych dwoje wiele łączy, ale decyzje o przyszłości muszą wyważyć osobno, każde z nich we własnym sumieniu. Czy będzie im dane dzielić wspólny los? Czytelnik, który pozna bohaterów, na pewno będzie trzymał za to kciuki.

O powieści można napisać wiele pozytywnych słów, począwszy od oryginalnego i ważnego tematu Arabskiej Wiosny poprzez ciekawych bohaterów, pochodzących z kręgu kulturowego rzadko opisywanego w literaturze młodzieżowej. Najważniejsze jednak wydaje się przesłanie, które głosi, że najwyższą wartością jest wolność i przyjaźń pomiędzy ludźmi. „Dopóki rosną cytrynowe drzewa” to nie tylko wojenna narracja, ale też książka o nadziei, która daje siłę do poświęceń oraz walki o siebie i drugiego człowieka. Czytelnik odnajdzie tu wiele mocnych obrazów i drastycznych scen, lecz pojawią się również piękne momenty, które ściskają za gardło, a także za serce – w nich widać chyba najbardziej duży talent literacki autorki, która potrafi ubrać w słowa nawet najmniejsze, ledwie widoczne pęknięcia w emocjonalnych zbrojach bohaterów. Książka – jak wszystkie, wydane pod egidą We Need Ya – jest skierowana do starszych nastolatków, lecz bardzo polecam ją każdemu, kto szuka lektury pięknej w formie i mądrej w treści. Oprawa miękka, klejona.

Czytaj dalej →

Słowa mogą wszystko

Autorka: Silvia Vecchini
Ilustrator: Antonio Vincenti
Wydawnictwo: Nasza Księgarnia
Warszawa 2023
Poziom: BD III

Powieść graficzna dla młodzieży napisana i narysowana przez małżeński duet artystyczny. Ona pisze wiersze i książki dla dzieci (ostatnio na liście utwór „Rabbuni” P. 7/10), on współpracuje z największymi włoskimi wydawnictwami jako ilustrator i twórca komiksów. Ich najnowsze wspólne dzieło krąży wokół słów, postrzeganych jako narzędzie zmiany rzeczywistości, o ile zostaną wypowiedziane na głos do drugiego człowieka.

Główną bohaterką komiksu jest nastoletnia Sara, która większość czasu spędza jeżdżąc na deskorolce lub malując graffiti na murach. Dziewczyna ma za sobą pewne trudne doświadczenia, w wyniku których nie radzi sobie z emocjami i przejawia zachowania nieakceptowane społecznie. Karą za jeden z jej wybryków staje się praca w domu opieki dla seniorów. Sara poznaje tu pana T., który twierdzi, że podróżuje w czasie. Mężczyzna zaczyna uczyć bohaterkę hebrajskiego alfabetu, opowiada jej o stworzeniu świata z liter i słów, a także o golemie – glinianej, ożywionej postaci rodem z żydowskich legend. Ich spotkania pozwalają zapomnieć o rzeczywistości, w której dziewczyna nie potrafi się odnaleźć, a opowieści staruszka przenoszą ją do tzw. przestrzeni „gdzie indziej”, czyli do bezpiecznego miejsca, w którym można się schronić przed wrogim światem. Pewnego dnia pan T. podupada na zdrowiu, a Sara, której odmówiono wizyty u mężczyzny, powołuje do życia golema. Osamotniona dziewczyna zwierza się stworowi ze wszystkich myśli i uczuć, których nie jest w stanie wypowiedzieć na głos do rodziców czy byłej już przyjaciółki. Golem symbolizuje to, co przemilczane, ale boleśnie obecne w życiu nastolatki, rośnie tak wielki, że coraz trudniej ukryć go przed otoczeniem, podobnie jak trudno schować przed innymi swój smutek i gniew.

Komiks porusza bardzo ważny temat zaburzonej komunikacji między ludźmi, którzy choć bliscy, nie potrafią szczerze ze sobą rozmawiać. Milczenie zostaje ukazane jako siła destrukcji, niszcząca relacje rodzinne i przyjacielskie, a miłość jest postrzegana jako ciągłe stwarzanie, które „trzeba umieć naprawiać, udoskonalać każdego dnia” (s. 189). Historia mądra i intrygująca z ciekawą realizacją graficzną. Oprawa miękka, klejona. Zdecydowanie polecam.