Archiwum kategorii: LITERATURA POPULARNONAUKOWA I NAUKOWA

Vermeer. Zbliżenia

 

 

Autor: Gary Schwatrz
Wydawnictwo Arkady

 

W serii „Zbliżenia” ukazały się już wcześniej albumy poświęcone twórczości Boscha, Caravaggia, Bruegela i Dürera. Najnowszy tom jest poświęcony twórczości Johannesa Vermeera, najważniejszego malarza holenderskiego epoki Złotego Wieku.

Czytelnik ma możliwość poznania dzieł mistrza poprzez reprodukcje całości jego płócien, a także dzięki wyjątkowym zbliżeniom ukazującym ich szczegóły. Vermeer przedstawiał postaci kobiet i elementy zwykłej rzeczywistości z przykuwającym uwagę widza realizmem. Jego obrazy zachwycają marzycielskim, poetyckim nastrojem.

120 zbliżeń szczegółów obrazów Vermeera zostało podzielonych na grupy tematyczne zgodnie z zainteresowaniami artysty, często zaskakującymi. Malarz ujawniał na przykład podziw dla innych mistrzów umieszczając w swoich widokach wnętrz kopie ich obrazów.

Także przedstawiane przez niego twarze młodych kobiet, ich szale, czepki, kapelusze, wstążki, loki przyciągają oko widza, zapraszając do wejścia w ich świat.

Gary Schwartz, autor rozbudowanych komentarzy do poszczególnych kadrów wziętych z obrazów artysty, nie tylko ze znawstwem analizuje technikę i ikonografię prac mistrza, lecz przede wszystkim pokazuje ich ukryte, zakorzenione w kulturowym kontekście znaczenia, nie zawsze czytelne dla współczesnego odbiorcy. W ten sposób najbardziej nawet niepozorna scenka rodzajowa urasta do niepowtarzalnego dokumentu swoich czasów.

Publikacja Gary’ego Schwartza – historyka sztuki specjalizującego się w malarstwie niderlandzkim zasługuje na uwagę.

Polecam.

Oprawa twarda, szyta, kolorowe reprodukcje, większy format.

Jak (nie) rozwijać się duchowo

 

 

Autor: Tomasz Czyżewski
Wydawnictwo WAM

 

Tomasz Czyżewski jest psychologiem, absolwentem Studium Psychoterapii Integratywnej w podejściu chrześcijańskim. Od ponad dziesięciu lat prowadzi prywatną praktykę w Łomży. Zaangażowany w ruchy religijne, założył modlitewno-terapeutyczną Grupę Zdrowej Wiary.

W swojej książce pokazuje mechanizm działania zła w środowisku religijnym. To subtelne, powolne, zakamuflowane prowadzenie człowieka do upadku. Zły duch upodabnia się do pobożnych i dobrych pragnień człowieka. W imię Boga można wymuszać posłuch, budzić poczucie winy, manipulować, gwałcić sumienie. Zdaniem autora, najwięcej odejść od wiary w obrębie Kościoła bierze się z fałszywego mistycyzmu, radykalnego przeciwstawiania tego, co ludzkie, temu, co boskie, z patologicznych form religijności.

Czyżewski uważa, że wszelkie patologie związane z religią to rodzaj wyrafinowanej ucieczki przed samym sobą. Duchowość jest w tej publikacji rozumiana wyłącznie w perspektywie katolickiej. Autor sięga do historii badań i opisuje teorie Feuerbacha (religia jako patologia), Marksa (religia to opium dla ludu), Nietzschego (śmierć Boga), Freuda (religia to źródło cierpień). Następnie omawia konflikt pomiędzy psychologią i duchowością oraz zaniedbywanie drugiego przykazania miłości lub złą jego interpretację.

Główna treść publikacji została uporządkowana w dziesięciu rozdziałach, odpowiadających kolejno dziesięciu typom duchowych patologii: nawiedzony, fanatyk, bożyszcze, cierpiętnik, klerykał, odstępca, świętoszek, fundamentalista, akolita, wybawca.

Książkę, ze względu na bogate zaplecze naukowe, można zaliczyć do publikacji popularnonaukowych. Przystępny język i ciekawe ujęcie tematu. Polecam.

Oprawa miękka, klejona, przypisy, bibliografia.

Między Chrystusem a Antychrystem

 

 

Autor: ks. Robert Skrzypczak
Wydawnictwo Esprit

 

Kolejna publikacja cenionego rekolekcjonisty, autora i tłumacza, jednego z pierwszych popularyzatorów osoby ks. Dolindo w Polsce, profesora Akademii Katolickiej w Warszawie, wyróżnionego nagrodą Totus (2013) za propagowanie nauczania św. Jana Pawła II oraz Medalem św. Edyty Stein (2017), współpracownika redakcji „Gościa Niedzielnego”.

Ksiądz Robert Skrzypczak cytuje słowa Benedykta XVI: „Kościół jest ciałem dwuczęściowym: jedna należy do Chrystusa, druga zaś do diabła”. Wielu mistyków przewidywało nadchodzący koniec czasów. Należy zwrócić uwagę na to określenie. Nie chodzi tu o koniec świata. Na „końcu czasów” musi dojść do odstępstwa, apostazji i oddzielenia dobrych od złych.

Autor opisuje erupcję postnowoczesności w jej płynnej, zmiennej, nieuchwytnej postaci. „Płynność stała się kluczem hermeneutycznym opisu obecnego postmodernistycznego świata. Obecnie dokonuje się nieunikniony proces zmian modeli kulturowych, struktur i zachowań społecznych, które powodują, że styl życia, relacje, organizacje, system produkcji, wartości i środki komunikacji mają już niewiele wspólnego z ich odpowiednikami z przeszłości. Dzisiejsze społeczeństwo jest płynne, a dokładniej – rozlane. Zmierza w kierunki zindywidualizowanych podmiotów i rozwodnienia istoty”. Ludzie dopasowują się do warunków, dają się łatwo manipulować, żądają natychmiastowej nagrody, koncentrują na doraźnych korzyściach.

Ksiądz profesor tworzy portret Antychrysta, który jest uśmiechniętym trucicielem, wnosi do kościoła humanistyczne wartości, organizuje akcje dobroczynne, angażuje się w walkę z nierównościami, cierpieniem, zanieczyszczeniem środowiska i efektem cieplarnianym. Zasłania sobą Chrystusa. Tymczasem, jak pisze autor, celem człowieka wierzącego nie jest bycie szczęśliwym mieszkańcem Ziemi, ale odkupionym w Chrystusie obywatelem nieba.

Publikacja opisuje ważne aspekty życia religijnego w świetle bieżących trendów i wydarzeń społecznych. Autor prezentuje sylwetki świętych, przywołuje znamienne zapowiedzi biblijne, opisuje objawienia maryjne i spostrzeżenia wybitnych postaci czasów współczesnych, stara się odczytać konkretne znaki czasów. Cytuje nauczanie kard. Biffiego oraz profetyczne słowa z książki Włodzimierza Sołowjowa. Wielkie postacie, które w dziejach zbawienia odegrały potężną rolę, cierpiące i prześladowane, mogą dziś być przewodnikami w walce z księciem ciemności.

W przeglądzie 9/2022 omawialiśmy tego autora „Kazania pasyjne”.

Polecam. Oprawa miękka, klejona.

Trzy żywioły

 

 

Autorka: Simona Kossak
Wydawnictwo Marginesy

 

Kolejna publikacja nieżyjącej już, a popularnej w ostatnich latach badaczki Simony Kossak, polskiej biolożki, profesora nauk leśnych, popularyzatorki nauki, znanej z aktywności na rzecz zachowania resztek naturalnych ekosystemów Polski. Pracując naukowo zajmowała się, między innymi, ekologią behawioralną ssaków. Pochodziła ze znanej artystycznej rodziny. Była córką Jerzego Kossaka, siostrą Glorii Kossak, wnuczką Wojciecha Kossaka i prawnuczką Juliusza Kossaka, bratanicą Magdaleny Samozwaniec oraz Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Jej partnerem życiowym był Lech Wilczek – fotograf i przyrodnik, którego poznała po przeprowadzce do leśniczówki „Dziedzinka” w Puszczy Białowieskiej.

Kossak barwnie opowiada o zwierzętach. Czasami stawia je człowiekowi za wzór. Opisując zachowania wilków podkreśla rolę przywódcy, który nie może być głupim dyktatorem wymuszającym władzę i bezwzględny posłuch, bo to oznaczałoby śmierć stada. Szef nie leży w ciepłej noże, nie odpoczywa, nie czeka, ale szuka, tropi i znajduje pożywienie. Jego pozycja oznacza prestiż, a nie siłę.

Drapieżniki nie są zagrożeniem dla mniejszych zwierząt. Zabijają najsłabsze osobniki, ale nigdy nie doprowadzają do wytępienia całego gatunku. Inaczej jest niestety z człowiekiem, który wkracza na terytorium zwierząt i mówi im, że mają zniknąć.

Autorka pokazuje jak urozmaicić leśne wędrówki, szukając zwierzęcych tropów albo tak zwanych zrzutów, czyli poroża jelenia. Wyjaśnia na czym polega niezwykła relacja dziecka z misiem. Opisuje zwyczaj oswajania niedźwiedzi, w których dawne plemiona dostrzegały ludzkie odruchy. Inuici uważali, że dusza ludzka po śmierci zamieszkuje ciało niedźwiedzia.

Publikacja bardzo ciekawa, pełna anegdot i ciekawostek z życia małych i większych ssaków, owadów, mięczaków, ryb i ptaków.

Polecam. Oprawa miękka, klejona, czarno białe zdjęcia i ilustracje.