3174 filmy mojego życia
W stronę Anny. Biografia Anny Iwaszkiewicz
Wstyd
„Archiwum Kobiet” – rozmowa z Moniką Rudaś-Grodzką i Danutą Zawadzką
10 czerwca 2025 roku w Bibliotece na Koszykowej odbyło się trzecie spotkanie z cyklu rozmów o literaturze, której patronuje cytat z wiersza Krystyny Miłobędzkiej: „już nie widać znaków / jeszcze papier świeci”. Tym razem było to światło emitowane przez dokumenty, które pozostawiły po sobie kobiety piszące. Z archiwów polskich i europejskich wydobywają je badaczki i badacze realizujący od 2013 roku projekt „Archiwum Kobiet” , którego efektem są m.in. cyfrowa baza oraz liczne publikacje książkowe.
Gościniami Biblioteki Publicznej miasta stołecznego Warszawy były prof. dr hab. Monika Rudaś-Grodzka (Instytut Badań Literackich PAN), kierująca projektem oraz jedna z jego realizatorek, dr hab. Danuta Zawadzka, prof. UwB (Uniwersytet w Białymstoku). Porozmawialiśmy o imponującym przedsięwzięciu, jakim jest „Archiwum Kobiet”, skupiając się na dwóch publikacjach z 2024 roku: „Pamiętniku masażystki 1894-1916” Marii Jadwigi Strumpff – jednej z pierwszych warszawskich masażystek, zasymilowanej Żydówki o niezwykle skomplikowanej tożsamości (seksualnej, religijnej, etnicznej) – oraz „Listach” Marii Konopnickiej, wysyłanych w latach 1887-1889 do Nikodema Erazma Iwanowskiego.
Jak można przeczytać w „Manifeście” sformułowanym przez Monikę Rudaś-Grodzką: „Troska o nasze piszące każe nam wypowiedzieć wojnę tradycyjnie pojmowanej historii (…), która przez wieki usuwała w cień” kobiety. Podczas spotkania wspólnie przyjrzeliśmy się temu, za pomocą jakich narzędzi i według jakich reguł ta wojna jest prowadzona.
Spotkanie poprowadziła Katarzyna-Sawicka-Mierzyńska.
Premiera na Koszykowej: Spotkanie z Julią M. Maj
4 czerwca 2025 roku w Bibliotece na Koszykowej odbyło się kolejne spotkanie w ramach cyklu „Premiera na Koszykowej”. Tym razem gościła u nas Julia M. Maj – absolwentka produkcji filmowej oraz prawa. Z tym drugim związana zawodowo, głównie w obszarze prawa autorskiego, także w branży wydawniczej. Po godzinach chodzi i wspina się po górach. Okazją do rozmowy będzie jej błyskotliwy i brawurowy debiut, który trochę bawi, trochę śmieszy i skłania do refleksji o nas samych. A jego tytuł brzmi intrygująco: „O pięciu osobach, które odwiedziły moją żonę po mojej śmierci”. Powieść ukazała się nakładem Grupy Wydawniczej Relacja. Spotkanie autorskie z Julią M. Maj poprowadziła dziennikarka Radiowej Czwórki, Alicja Michalska.
Debata filmoznawcza: Ataki paniki, apokawixy, słodkie końce dnia. Oblicza nowego polskiego kina
Realizacja pierwszego filmu bywa wyzwaniem bardziej wymagającym niż zimowa wędrówka wybrzeżem Bałtyku. Choć debiuty powstają często w trudnych warunkach, wśród kaprysów losu, w wiecznym pośpiechu i niedoczasie, to właśnie one od kilku lat stanowią o sile polskiego kina. Jak – w obliczu wszelkich przeciwności – nie zatracić w sobie świeżości i pasji, w jaki sposób radzić sobie z kryzysami i czy da się sprawić, by w przyszłości pierwsze filmy realizowało się w Polsce w bardziej komfortowych warunkach? Na te i inne pytania szukaliśmy odpowiedzi w towarzystwie autorów jednych z najgłośniejszych i najczęściej nagradzanych polskich debiutów ostatnich miesięcy: Marii Zbąskiej („To nie mój film”) i Korka Bojanowskiego („Utrata równowagi”). Kolejne spotkanie z cyklu naszych debat filmoznawczych poprowadził krytyk filmowy Piotr Czerkawski, a odbyło się ono 30 maja 2025 roku – oczywiście w Bibliotece na Koszykowej.
Premiera na Koszykowej: Porozmawiajmy o zbrodni niedoskonałej
Czy zbrodnia ma swój podpis? Jak rozumieć motywy, którymi kieruje się przestępca? Dla wszystkich, których fascynuje świat kryminalistyki, Dział Nowości Wydawniczych i Wydarzeń Kulturalnych Biblioteki na Koszykowej przygotował spotkanie z Urszulą Cur – młodszą inspektor w stanie spoczynku, psycholożką, profilerką kryminalną, przez wiele lat współpracującą z Komedą Główną i CBŚP przy wielu śledztwach. Pretekstem do rozmowy, która miała miejsce 26 maja 2025 roku w naszej bibliotece były dwie jej książki, które ukazały się w maju: „Sprawiedliwość dla Gorgonowej”, o jednej z najgłośniejszych spraw kryminalnych II RP, która do dziś budzi emocje i kontrowersje oraz „Profil zabójcy. Urszula Cur w rozmowie z Dorotą Kowalską”, odsłaniającą kulisy pracy profilerki i analizującą mechanizmy stojące za zbrodnią. Spotkanie było niezwykłą szansą na zgłębienie mrocznych zakamarków ludzkiej psychiki i poszerzenie wiedzy o śledztwach, które niegdyś elektryzowały opinię publiczną. Rozmowę z Urszulą Cur poprowadziła dr Anna Karczewska (Dział Nowości Wydawniczych i Wydarzeń Kulturalnych).
Premiera na Koszykowej: Zakręćmy „Młynkiem do kawy”
6 maja w Bibliotece na Koszykowej odbyło się kolejne spotkanie z cyklu „Premiera na Koszykowej”. Tym razem z okazji wydania edycji specjalnej „Młynka do kawy” Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego z ilustracjami Stanisława Zamecznika. To niepowtarzalna okazja do posłuchania o procesie wydania edycji limitowanej oraz zapoznania się z pracami Stanisława Zamecznika. Ponadto podczas spotkania było można wysłuchać fragmentów szalonej historii młynka oraz anegdot z życia twórców, skosztować pysznej kawy oraz kupić wyjątkowe wydanie książki. Prowadzenie: Marta Lipczyńska-Gil oraz Sylwia Stano.
„Chłodna euforia” – rozmowa z Andrzejem Sosnowskim
8 kwietnia gościem Biblioteki na Koszykowej był Andrzej Sosnowski, poeta, tłumacz, eseista, redaktor „Literatury na Świecie”. Zadebiutował w 1992 roku zbiorem wierszy zatytułowanym „Życie na Korei”, by stać się – jak przypomniał Rafał Wawrzyńczyk w eseju dotyczącym „Elementaży”, najnowszej książki Sosnowskiego – najważniejszym polskim poetą po 1989 roku, który „zdefiniował dla wielu pole gry i podarował hektary nowego języka, i spraw, i świata (…)”. Wśród tych „wielu” będą przedstawiciele pokolenia Wawrzyńczyka (rocznik 1980), ale też – i na tym polega fenomen Andrzeja Sosnowskiego – autorzy urodzeni w latach 60., jak Darek Foks, czy pod koniec lat 90., jak Mateusz Górniak.
Z poetą na temat „Elementaży”, wysyłania wierszy w świat i siebie w przeszłość porozmawiała literaturoznawczyni i krytyczka Katarzyna Sawicka-Mierzyńska.