Archiwum miesiąca: maj 2023
Nasze babcie. Krótki przewodnik
10 kotów
Przesuń się, jeleniu!
Nasze zwierzęta mocy
Tylko wróć przed północą
Visa tranzytowa
Autor: Nicolas de Crécy
Wydawnictwo: Timof i Cisi Wspólnicy
Warszawa 2023
Timof i Cisi Wspólnicy proponują fanom graficznych opowieści nie lada gratkę, dzieło wielokrotnie nagradzanego francuskiego rysownika, scenarzysty i ilustratora. „Visa tranzytowa” to autobiograficzna gawęda podróżnicza o niewiarygodnej wyprawie przez Włochy, Jugosławię, Bułgarię i Turcję albo jeszcze dalej, gdzie oczy poniosą. Mamy lato 1986 roku, świat nie ochłonął jeszcze po wybuchu elektrowni jądrowej w Czarnobylu, a drogi Europy przemierza dwóch młodych mężczyzn w aucie marki Citröen Visa. Ich dobytek stanowią głównie książki, śpiwory i papierosy, a także czerwony plecak, w którym jest wszystko. Brzmi dobrze? – chyba tak, tym bardziej, że od pierwszych stron dzieła widać znakomite, niekiedy surrealistyczne poczucie humoru rysownika. Bohaterowie wyruszają w drogę – no właśnie: dokąd? – bo tu chyba droga staje się celem, a spełnieniem jest poczucie wolności i piękno krajobrazu za oknem samochodu. Topografię terenu oddają koronkowe, przyjemne dla oka rysunki w ciepłych tonach. Zakończenie wzrusza i bawi.
Komiks oprócz relacji z wyprawy stanowi podróż przez warstwy pamięci, która deformuje zakodowane niegdyś obrazy: „szczegóły zacierają się, pozostają tylko poszczególne sekwencje” (s. 31). Memoria to kapryśna dama, zapisuje i przywołuje co chce, a czasami są to nieznośnie banalne okruchy rzeczywistości. Refleksja nad mechanizmem wspominania to zdecydowanie wartość naddana utworu, która wzbogaca jego przekaz. Polecam to imponujące rozmiarem, wydane w dużym formacie dzieło. Gruby papier, twarda i szyta oprawa czyni z publikacji atrakcyjny, acz nieporęczny przedmiot, który ozdobi każdą półkę. Poprzednio na liście tego autora „Dziadek Leon” (P. 19/09).
Koła idą w ruch! Moja pierwsza książka o pociągach
Nie jestem twoim Polakiem. Reportaż z Norwegii
Autorka: Ewa Sapieżyńska
Wydawnictwo Krytyki Politycznej
Warszawa 2023
Ewa Sapieżyńska – socjolożka, emigrantka, na co dzień mieszkająca w Norwegii – zainspirowana ruchem Black Lives Matter, pisze wstrząsającą zarówno dla Polaków, jak i Norwegów książkę o uprzedzeniach, nierównościach i stereotypach. Dlaczego? – bo jej zależy. Publikacja to wiadro zimnej wody, otwiera oczy na problem, o którym milczano od lat, szybko staje się bestsellerem i dziś znajduje się w każdej norweskiej bibliotece, a także wkracza do programu nauczania w norweskich szkołach średnich.
Co takiego jest w tej książce? Naga prawda, o której być może wielu chciałoby nie wiedzieć. Tutejsi nie chcą być zdemaskowani, przyjezdni unikają rozpamiętywania bolesnych doświadczeń. Autorka uważnie przygląda się napięciom narodowościowym w społeczeństwie, w którym żyje od kilku lat, przeprowadza rozmowy z mieszkającymi w Norwegii Polakami. Emigrant z kraju nad Wisłą stanowi tu obcy, gorszy element i doznaje dyskryminacji na wielu polach. Polacy jako największa mniejszość w Norwegii – mieszka ich tam ponad sto tysięcy – są traktowani jako tania siła robocza, symbolizuje ich hasło „katolik”, które w głowach Norwegów najczęściej rymuje się z „alkoholik”, krótko mówiąc stanowią najniższą klasę społeczną w społeczeństwie dumnym ze swej bezklasowości. Paradoks. Polakami określa się wszystkich cudzoziemców, którzy wykonują źle płatne zawody, a fraza „polskie godziny pracy” oznacza przydługie dniówki. Polskość w niektórych kontekstach brzmi jak obelga. Etykietowanie ludzi dzieli, blokuje interakcje, nie pozwala dostrzec, kto stoi po drugiej stronie i co najważniejsze – rani.
Czy Sapieżyńskiej udaje się przebić przez ścianę stereotypów i uprzedzeń? Nie wiem, ale dzięki jej książce ściana zaczyna być nieprzezroczysta, a to już i tak wiele. Autorce w żadnym razie nie chodzi o atak na norweskie społeczeństwo, a o obronę wartości, które mu przyświecają, o to, żeby czyny niepostrzeżenie nie rozmijały się ze słowami. Warto, czytając reportaż, zastanowić się nad własnym postrzeganiem imigrantów coraz liczniej odwiedzających nasz kraj. Inny nie znaczy gorszy. Książka ważna i bardzo udana. Polecam każdemu. Oprawa miękka, klejona.
Wszystko, czego ci nie mówią, gdy jesteś nastolatkiem
Autor: Mikołaj Marcela
Ilustratorka: Marta Krzywicka
Wydawnictwo: You&YA
Kolejna na naszej liście książka doktora nauk humanistycznych, wykładowcy Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, specjalisty z zakresu edukacji i pedagogiki to zwięzły poradnik pomagający młodym czytelnikom lepiej zrozumieć własne zachowania, emocje i potrzeby oraz wspierający ich w drodze ku dorosłości; poprzednio: „Patoposłuszeństwo. Jak szkoła, rodzina i państwo uczą nas bezradności i co z tym zrobić?” p. 20/2022.
Autor, który już od lat z empatią przygląda się codziennym problemom współczesnych nastolatków i stara się zrozumieć ich sposób myślenia, odpowiada w książce na nurtujące ich pytania, pokazuje im przydatne z życiu narzędzia, udziela praktycznych wskazówek oraz prowokuje do zastanowienia się nad ważnymi kwestiami. Przekazuje tu sporą dawkę wiedzy na temat funkcjonowania mózgu i układu nerwowego w wieku nastoletnim i liczne ciekawostki psychologiczne, poleca filmy i książki, włącza też inspirujące przypowieści i historie.
Omawiane w książce tematy dotyczą m.in. konfliktu pokoleń, problemów z nauką, samoświadomości, poznawania swojego potencjału, sześciu podstawowych potrzeb, poczucia autonomii, odporności psychicznej, rozwijania zdolności komunikacyjnych oraz dbania o dobrostan.
Książka podzielona jest na pięć rozdziałów (plus zakończenie) składających się głównie z pytań i odpowiedzi. Po każdym rozdziale znajduje się podsumowanie w punktach oraz puste miejsce na notatki. Ważniejsze fragmenty tekstu wyróżnione są za pomocą powiększonej czcionki, zielonego koloru i komiksowych dymków. Dodatkowo książkę uatrakcyjniają rysunki w zielonej tonacji i wykresy. Na końcu znajdują się sugestie lekturowe. Warta uwagi, optymistyczna, skłaniająca do przemyśleń lektura zarówno dla nastolatków, jak też rodziców i nauczycieli. Okładka miękka, klejona. Polecam.