Archiwum miesiąca: luty 2023

Strach ma twoje oczy

Autorka: Agnieszka Ewa Rybka
Wydawnictwo Feeria
Łódź 2023

„Strach ma twoje oczy” to druga publikacja autorki, która w 2022 roku zadebiutowała książką dla dzieci „Dziewczynka z wielkimi marzeniami”. Powieści są całkowicie odmienne, czy pod względem adresata, czy gatunku literackiego, łączy je jednak temat niedoskonałego macierzyństwa, który wydaje się szczególnie zajmować pisarkę. Wątek skomplikowanej relacji między matką a dzieckiem, może okazać się kluczowy, zarówno dla lektury pierwszej książki, jak i thrillera, stanowiącego przedmiot tejże recenzji.

Charlotte, znana lekarka, wróciwszy do domu z wyjazdu służbowego, przyłapuje męża na popełnieniu brutalnego przestępstwa i sama cudem unika śmierci. Mocny początek stanowi zaledwie przedsmak tego, co autorka funduje czytelnikowi na kolejnych stronach powieści. Kobieta ucieka z Islandii do Australii, by dotrzeć do mieszkającej tam córki. Bohaterka zamierza wraz z nastolatką dostać się do Teksasu, który wydaje się jedynym bezpiecznym miejscem. Kobiety nieustannie czują na plecach oddech ścigającego je mężczyzny, który do niedawna był dla nich kochanym mężem i ojcem. Na jaw wychodzą kolejne, mrożące krew w żyłach fakty z przeszłości. Dodatkowo, sytuacji nie ułatwia skomplikowana relacja pomiędzy matką i córką, a także niespodziewane konsekwencje romansu, w który uwikłała się główna bohaterka.

Umiejętnie dozowane w retrospekcjach informacje sprawiają, że thriller trzyma czytelnika w napięciu do ostatniej strony. Co prawda, końcowe rozdziały książki przestają przypominać dreszczowiec i zmierzają w stronę powieści obyczajowej, lecz być może jest to celowy zabieg, który ma zwiększyć siłę rażenia zakończenia opowieści. Książka bardzo udana. Polecam. Okładka miękka, klejona.

Czytaj dalej

Spaleni w ogniu

Autor: Jaume Cabré
Wydawnictwo: Marginesy
Warszawa 2023

Nowa książka katalońskiego prozaika i wykładowcy akademickiego, autora m. in. głośnej powieści „Wyznaję” (P. 5/13) oraz prezentowanego jakiś czas temu zbioru opowiadań „Kiedy zapada mrok” (P. 12/19).

Główny bohater, Ismael, wychowywany przez chorego psychicznie ojca, trafia do placówki opiekuńczej, dzięki czemu udaje mu się zdobyć wykształcenie i podjąć pracę nauczyciela. Pewnego dnia, podczas wizyty w pasmanterii, spotyka koleżankę z dziecięcych lat. Leo wytrąca mężczyznę z marazmu i ubarwia jego szarą egzystencję. Pomiędzy bohaterami zaczyna kiełkować uczucie, które ma szansę ogrzać ich okaleczone cierpieniem dusze. Niestety, kolejne przypadkowe spotkanie całkowicie zmienia trajektorię życia Ismaela. Bohater budzi się w szpitalu, po wypadku samochodowym, którego nie pamięta. Nie przypomina sobie również większości szczegółów na własny temat. Miejsce, w którym przebywa, wywołuje niepokój, dlatego skołowany mężczyzna ucieka i otrzymuje pomoc od nieznajomej kobiety. Czy Ismaelowi uda się poukładać fragmenty przeszłości w jedną całość i rozplątać sieć intryg, w którą wpadł? Bohater, niczym ćma, błądzi w ciemności, szukając światła. Zmierzenie się z lękami, drzemiącymi w podświadomości, wydaje się nieuchronne i wcale nie gwarantuje sukcesu.

Autor książki przeplata wydarzenia fabularne sennymi majakami i miniaturowymi powiastkami filozoficznymi, których bohaterem jest dzik – alter ego Ismaela. Komizm słowny, błyskotliwe dialogi, zabawne literackie nawiązania i kryminalna zagadka to kolejne mocne strony utworu. Ponadto uważny czytelnik wyłuska z tekstu maksymy, m. in. „każdy w życiu robi to, na co go stać, i nikt (…) nie rodzi się z głową pełną mądrości”. Książka godna polecenia. Oprawa twarda, szyta.

 

Czytaj dalej

Wiara i ojczyzna. Katolicyzm, nowoczesność i Polska

Autor: Brian Porter-Szücs
Wydawnictwo: Filtry
Warszawa 2022

„Wiara i ojczyzna” to kolejna, poświęcona Polakom rozprawa amerykańskiego historyka o polskich korzeniach. Poprzednia praca, „Całkiem zwyczajny kraj”, była prezentowana na przeglądzie (P. 7/21). Najnowsza książka koncentruje się na problemie tzw. polskiej tożsamości narodowej.

Badacz, podejmując rozważania na temat związku polskości z religią, zakłada, że utożsamianie Polaka z katolikiem wynika ze sposobu konstruowania narracji o dziejach kraju. Historyk podważa tezę o odwiecznej wierności Polaków religii chrześcijańskiej, prezentując m. in. przykłady narzucania katolicyzmu poprzez dekrety sejmowe. Każdy rozdział książki jest poświęcony innemu problemowi z zakresu rozważań o tożsamości. Pierwszy rozdział mówi o znaczeniu instytucji kościoła dla społeczeństwa, drugi – o religii rozumianej jako kodeks moralny, trzeci – o niedopasowaniu nauki Kościoła do postępu cywilizacyjnego i o koncepcji narodowego mesjanizmu. Kolejne rozdziały dotyczą m. in. burzliwego romansu Kościoła i polityki, rzekomego spisku żydowskiego, wycelowanego w chrześcijaństwo oraz ogłoszenia Matki Boskiej królową Polski.

Książka stanowi obszerne źródło wiedzy o przemianach, zachodzących w kościele katolickim. Perspektywa badacza, żyjącego poza granicami Polski, dodaje rozważaniom świeżości i niezależności. Kolejnymi zaletami rozprawy są wykresy, przystępny język oraz
żywo prowadzona narracja. Publikacja zawiera przypisy, bibliografię i indeks osobowy. Okładka twarda, szyta. Zdecydowanie polecam.

Czytaj dalej

Arystoteles i Dante przepadają w toni życia

Autor: Benjamin Alire Sáenz
Wydawnictwo: Wydawnictwo Poznańskie – We Need Ya
Poznań 2023
Poziom: BD IV

Książka stanowi kontynuację docenianej przez krytyków i wielokrotnie nagradzanej powieści „Arystoteles i Dante odkrywają sekrety wszechświata” (tom nie był prezentowany na przeglądzie). Pisarz często nawiązuje do poprzedniego tekstu, by jeszcze raz pochylić się nad problemem zagubienia, inności czy miłości.

Powieść składa się z pięciu części, a każda z nich ukazuje kolejny etap przemiany głównego bohatera. Pierwsza część opowiada o zagubieniu nastoletniego Ariego, który odkrywa w sobie miłość do innego chłopaka. Uczucie przynosi szczęście, ale sprowadza również ból. Świat wyrzuca poza nawias ludzi takich, jak tytułowi bohaterowie. Życie wydaje się niesprawiedliwe i okrutne. Druga część to obraz powolnego odkrywania własnej tożsamości. Arie dostrzega piękno uczucia, które narodziło się w jego sercu i pozwala mu się rozwijać. W trzeciej części bohater decyduje się na coming out. W rzeczywistości, w której nie ma dla nas miejsca, trzeba znaleźć sobie bezpieczny dom, a dom to przyjaciele i rodzina. Czwarta część książki ukazuje walkę Ariego z demonami, drzemiącymi w jego duszy, natomiast ostatnia – odpowiada na pytanie o możliwość akceptacji Innego przez społeczeństwo oraz o sens życia, które nie zawsze jest piękne.

Książka pozwala czytelnikowi spojrzeć na świat z perspektywy kogoś, kto odbiega od tak zwanej normalności. Ważniejsze niż temat powieści, okazuje się jej uniwersalne przesłanie, mówiące o wartości każdego ludzkiego życia. Warto zwrócić uwagę na doskonałą alegorię świata jako mapy, której utarte szlaki prowadzą niekiedy w bardzo złe miejsca. Nadchodzące pokolenia to kartografowie, którzy mają szansę nakreślić nowe drogi i nadać mapie nowy kształt.

Publikacja – tak, jak wszystkie, wydane pod szyldem We Need Ya – skierowana jest do tzw. młodych dorosłych. Zdecydowanie polecam. Okładka miękka, klejona.

Czytaj dalej