Archiwum autora: Aleksandra Gąsowska

„Anglik, który ocalił japońskie wiśnie”

 

Autorka: Naoko Abe
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

 

Naoko Abe jest mieszkająca w Londynie japońską dziennikarką, autorką książek non-fiction. Omawiana publikacja jest portretem Anglika, Ingrama Collingwooda, który był znawcą ozdobnych wiśni zwanych po japońsku „sakura”. Ich ochronie poświecił większość swojego życia, przeciwstawiając się niszczeniu różnorodności gatunków.

Kwitnienie wiśni symbolizowało kiedyś nową epokę. W dniu rozpoczęcia nowego roku szkolnego dzieci obowiązkowo fotografowano pod takim drzewem. Wokół krótkiego życia kwiatów wiśni rozwinęła się cała kultura „sakury”.

Japońska dziennikarka natrafia na ślad brytyjskiego badacza Collingwooda i postanawia dowiedzieć się o nim czegoś więcej. Odnajduje potomków, a w ich domu ogromny zbiór dzienników, notatek, fotografii, wycinków z gazet. Okazuje się że Ingram znał całą elitę japońską początku XX wieku. Naoko przeprowadza wywiady, odtwarza historię. Maluje obraz Collingwooda, bogatego wnuka założyciela magazynu „Illustrated London News”, ornitologa, ekologa, agnostyka, żołnierza, męża, ojca, dziadka, który w swoim ogrodzie w Kencie stworzył największą na świecie kolekcję wiśni poza Japonią.

Książka jest zapisem dziejów Wielkiej Brytanii i Japonii, dwóch krajów wyspiarskich, żyjących w przyjaźni przez dziesiątki lat. Jest biografią człowieka, który był zamożnym dżentelmenem, dla przyjemności zgłębiającym rozmaite dyscypliny naukowe. W krótkim czasie stał się w nich ekspertem. To fascynującą lektura, przedstawiającą przede wszystkim kulturę Japonii, sentymentalna podróż w głąb czasów. Można ją szczególnie polecić miłośnikom przyrody i pasjonatom ogrodnictwa. Nie należy zrażać się okładką, która zupełnie nie pasuje do treści książki.

Oprawa miękka, ilustracje czarno-białe, aneks: najważniejsze odmiany wiśni, miejsca gdzie można podziwiać kwitnące wiśnie, przypisy, indeks.

„Kto uratuje wiewióra?”

Autorka: Géraldine Collet
Ilustrator: Sébastien Chebret
Wydawnictwo: Esteri

 

Poziom czytelniczy: BD 0

 

 

Géraldine Collet jest francuską pisarką, autorką literatury dziecięcej i młodzieżowej. Z Sébastienem Chebretem stworzyła doskonały duet twórczy. Jej opowieść jest jak bajka, prosta i z morałem, a jego ilustracje są jak dobra kreskówka, krótka i bardzo śmieszna.

Wiewiór cichutko obserwuje jak wilk zjada sobie różne zwierzątka. Nie przeszkadza mu to za bardzo. Dopiero kiedy sięga po orzeszki, naprawdę się denerwuje. Zaczyna protestować. Rozwścieczony i głodny wilk chętniej zje Wiewióra niż orzeszki. Ten ucieka i żegna się już z życiem, bo wie, że nikt nie stanie w jego obronie. Las jest przecież pusty.

Tymczasem z norek wychodzą małe zwierzątka i przepędzają złoczyńcę. Wiewiór już teraz wie, że trzeba reagować, kiedy komuś dzieje się krzywda. To bardzo pouczająca historyjka, która spodoba się najmłodszym czytelnikom, nie dużo treści, świetne ilustracje, bardzo dobre tłumaczenie, oddające specyficzny styl francuskiej literatury dla dzieci.

Oprawa twarda, szyta, papier kredowy, większy format.

„Jak zdobyć supermoce”

Autorka: Ewa Martynkien
Wydawnictwo: Literatura

 

Poziom czytelniczy: BD II/III

 

 

Ewa Martynkien jest pedagogiem, trenerem rodzinnym, scenarzystką i reżyserką, autorką książek dla dzieci oraz serii animowanej „Księżniczka Hania i Grymasek”. W poprzednich przeglądach omawialiśmy jej książkę „Mój kumpel Jeremi” (p. 13/20).

Bohaterką „Jak zdobyć supermoce” jest jedenastoletnia Iga. Nie ma przyjaciół i nikt jej nie lubi w szkole. Niczym się nie wyróżnia. Chciałaby być silna, wysportowana, pewna siebie. Koledzy wyśmiewają się z Igi, chociaż nic o niej nie wiedzą. Dziewczynka nie ma mamy. Jej tata jest chory na epilepsję i chociaż bardzo się o nią troszczy, ma też swoje obowiązki zawodowe. Odwiedzając ojca w szpitalu, Iga poznaje Olka, chłopca, który czeka na poważną operację. Potrzebne są pieniądze, więc Iga wyrusza z Olkiem w podróż do Warszawy. Chce wziąć udział w castingu do serialu „Liga superbohaterów” i odszukać tatę Olka.

Autorce udało się stworzyć prawdziwą bohaterkę, dziewczynkę, która ma zwyczajne marzenia. Nie jest ani trochę sztuczna, egzaltowana, przerysowana. Czytelnik łatwo się z nią identyfikuje, współczuje jej. Wydaje się, że spada na nią za dużo cierpienia: śmierć matki, choroba ojca, prześladowania w szkole. Ale czasami rzeczywiście tak bywa. To bardzo mądra książka, która przede wszystkim przestrzega młodych czytelników przed zbyt pochopnym ocenianiem kolegów i koleżanek. Pokazuje, że cyberprzemoc jest czymś okrutnym, a udostępnianie złych informacji, zdjęć, filmów w internecie może zniszczyć komuś życie. Gorąco polecam. Oprawa twarda, szyta.

„Jagodowy dziadek”

Autorka: Katarzyna Wasilkowska
Ilustratorka: Małgorzata Flis
Wydawnictwo: Literatura

Poziom czytelniczy: BD 0/I

 

Katarzyna Wasilkowska jest dobrze znaną czytelnikom autorką książek dla dzieci. Zadebiutowała w 2015 roku w Wydawnictwie „Literatura” powieścią „Jowanka i gang spod Gilotyny”. W przeglądzie 07/21 omawialiśmy jej książkę „Kilka niedużych historii”.

„Jagodowy dziadek” to historia małej Łucji, która wyjeżdża do dziadka na wakacje. Mieszka w małym drewnianym domku, na skraju lasu. Lubi to miejsce, bo wszystko w nim jest stare, drewniane, pachnące. Delektuje się ciszą, której tak brakuje w mieście. Czas płynie bardzo wolno. Dziadek nigdzie się nie spieszy. Codziennie chodzą razem zbierać jagody. Odwiedzają sąsiadkę, która ma łaciatą kotkę. Łucja nazwała ją Księżna, bo jest bardzo piękna. Pewnego dnia kocica rodzi małe. Dziewczynka jest zachwycona.

Pobyt u dziadka nigdy nie jest nudny. Zawsze coś się dzieje. Wieczorami obserwują księżyc, który odbija się w jeziorze. I tylko czasem jest smutno, gdy zatęskni się za mamą, gdy dziadek wywróci się w lesie i rozsypią się jagody, albo po prostu w głowie zrodzi się jakaś zła myśl.

Wasilkowska pisze swoją opowieść tak zwyczajnie. Nie ma w tym ani trochę stylizacji, udawania, fałszu. Poetyckim językiem opisuje codzienność. Mały czytelnik przekonuje się, że Łucja jest taka, jak wszystkie dzieci, roztargniona, wesoła, smutna, zaciekawiona.

Ilustrację do książki przygotowała Małgorzata Flis. Jej prace, wykonane tradycyjną techniką gwaszu, idealnie pasują do treści. Kolorystyka oddaje klimat wakacji na wsi, jest słoneczna i ciepła. Szczególnie polecamy tę książkę. „Jagodowy dziadek” ukazał się w serii „Poduszkowce”, przeznaczonej do czytania przed snem. Oprawa twarda, papier kredowy, nieduży format.

„Miłość w czasach niepokoju”

Autor: Józef Tischner
Wydawnictwo: WAM

 

Książki księdza Józefa Tischnera, filozofa i profesora Papieskiej Akademii Teologicznej ukazują się nieprzerwanie od czasu jego śmierci i zjednują sobie dużą grupę czytelników. Ksiądz pozostawił po sobie ogromną spuściznę, teksty wykładów i kazań, artykuły prasowe, eseje, wywiady, pogadanki wygłaszane w radiu. Ostatnią książką omawianą w przeglądzie 08/20 były „Rozmowy z dziećmi”. Tym razem w „Miłości w czasach niepokoju” poznajemy nieznane oblicze ks. Józefa Tischnera, który rzadko mówił o miłości w sposób bezpośredni. Na książkę składają się nigdy niepublikowane fragmenty wykładów z filozofii człowieka, które wygłosił w dwóch semestrach roku akademickiego 1993/1994 dla studentów Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie.

Ksiądz Tischner zawsze dostosowywał treść wykładu do potrzeb słuchaczy, poważnie traktował pytania z którymi mierzyli się studenci. Czerpał z tekstów mistyków, bo, jak twierdził, mieli najgłębszą intuicję. Uświadamiał studentom jakie pułapki i iluzje towarzyszą porywom miłosnym. Wspominał o cierpieniu, które jest udziałem nieszczęśliwie zakochanych. Mówił o trudnych wyborach i miłości odrzuconej. Starał się zawsze zrozumieć konteksty ludzkich decyzji, dostrzegał uwarunkowania. Nie ferował wyroków.

Zdaniem Tischnera czucie zazwyczaj wyprzedza zrozumienie, a w miłości ważna jest intuicja. W tekstach publikowanych w książce odwołuje się do myślicieli i ludzi gór, którzy z racji pochodzenia, są mu szczególnie bliscy. Głębię człowieczych doświadczeń wyjaśnia za pomocą muzycznych metafor. W wypowiedź wplata fragmenty z Pisma Świętego, opisy książek i filmów, które go poruszyły. Książka jest bardzo ciekawą lekturą. W sposób przystępny porusza najważniejsze zagadnienia filozoficzne i teologiczne. Oprawa miękka, klejona.

„Pieniądze dla początkujących”

Autorzy: Eddie Reynolds, Matthew Oldham, Lara Bryan
Wydawnictwo: Papilon

 

Książka trzech autorów wprowadza młodego czytelnika w świat finansów. Przedstawia historię pieniądza. Opisuje pracę banków. Pokazuje jak można zarabiać, wydawać, pomnażać pieniądze i jak wspierać akcje dobroczynne. Autorzy opisują rolę państwa w przepływie pieniędzy. Czytelnik dowiaduje się czym są podatki i polityka pieniężna.

Sporo miejsca poświecono kredytom i sposobom na radzenie sobie z długami. Ważną częścią jest przestrzeganie najmłodszych przed niebezpieczeństwem utraty pieniędzy w internecie oraz nauka gospodarowania pieniędzmi. Na ostatnich stronach zamieszczono ważne pytania: Czy świat może istnieć bez gotówki, a nawet w ogóle bez pieniędzy? Jak zostać miliarderem? Czy można kupić sobie szczęście? Jak sprawić, żeby na świecie było sprawiedliwiej? Czy pieniądze dają władzę?

Dodatkiem do książki jest strona internetowa, na której wydawnictwo zamieściło linki do ciekawych filmów, poruszających tematykę finansów. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że książka jest adresowana do czytelnika w wieku wczesnoszkolnym, bo jest bardzo kolorowa i ma formę zbliżoną do komiksu. Jednak poruszana w niej problematyka zainteresuje raczej starsze dzieci. Oprawa twarda, szyta, kolorowe, ciekawe stylistycznie ilustracje – Marco Bonatti.

„Koniec świata”

Autor: Bryan Walsh
Wydawnictwo: Czarna Owca

 

Bryan Walsh przez piętnaście lat pracował jako korespondent zagraniczny, dziennikarz i redaktor magazynu „Time”. Zbierając informację do artykułów, dużo podróżował. Pisał między innymi o epidemii SARS i globalnym ociepleniu. „Koniec świata” to jego pierwsza książka przetłumaczona na język polski. Autor przedstawia historię naszej planety. Pokazuje jak na przestrzeni miliardów lat kilkakrotnie dochodziło do masowego wymierania, wskutek zmian klimatycznych. Przyczyną mogło być zderzenie Ziemi z asteroidą lub erupcja wulkanów. Dzisiaj to człowiek jest największym zagrożeniem, twórcą broni jądrowej, sprawcą nadmiernej emisji dwutlenku węgla do atmosfery.

Autor opisuje rozwój epidemii koronawirusa SARS i zaniedbania rządu Hongkongu w informowaniu i ochronie obywateli. Okazuje się, że nic w dziejach nie zabiło więcej ludzi niż wirusy, bakterie i pasożyty. Szansą jest biotechnologia, która pozwala podporządkować naturę. Ale tutaj także przypadek, błąd ludzki może spowodować katastrofę. Żądza odkrywania może obrócić się przeciwko człowiekowi. Autor zastanawia się czy mamy środki przetrwania, schronienia, alternatywne źródła żywności. Czy w kosmosie jest dla nas inne miejsce do życia?

Bryan Walsh przywołuje wyniki badań naukowych, relacjonuje wystąpienia konferencyjne, powołuje się na opinie ekspertów. Książka jest napisana przystępnym językiem.  Może zainteresować czytelników poszukujących informacji o zmianach klimatu i zagrożeniach egzystencjalnych. Oprawa miękka, klejona.

„Zabierz mnie do domu”

Autorka: Marie Aubert
Wydawnictwo: Pauza

 

Debiut literacki Marie Aubert, to zbiór opowiadań wydany w 2016 roku pod oryginalnym tytułem „Kan jeg bli med deg hjem”. Książka trafiła na listy bestsellerów w Norwegii i przyniosła autorce uznanie krytyków. Po pięciu latach wydawnictwo Pauza postanowiło przybliżyć twórczość tej pisarki polskiemu czytelnikowi.

Bohaterowie Marie Aubert poszukują miłości i spełnienia, przeżywają nieudane związki, nie radzą sobie z codziennością. Powodem problemów jest nieumiejętność nawiązywania relacji, stres i wynikająca z niego agresja.

Kobieta pozwala się poniżać i nie odnajduje się w tradycyjnej roli żony i matki, ojciec nie umie opiekować się swoim dzieckiem, młoda dziewczyna z więzienną przeszłością jest odrzucona przez społeczeństwo, nastolatki bawią się w dorosłość, zaborcza przyjaciółka ośmiesza się w towarzystwie, chłopak przeżywa traumę po utracie młodszego brata, kochanek okazuje się być oszustem, dzieci stoją na drodze do szczęścia rodziców.

W dziewięciu opowiadaniach autorka zawarła problemy trapiące nowoczesne społeczeństwo. Czytelnik przegląda się w nich, jak w lustrze. Bohaterami są zwykli ludzie, którzy nie panują nad emocjami, gonią za własnymi pragnieniami i są rozczarowani, gdy nie udaje im się osiągnąć wymarzonego celu. Opowiadania napisane są soczystym językiem. Zawierają opisy aktów seksualnych oraz wulgaryzmy. Miękka oprawa, klejona.

Więzienie było moim domem. Więzienie i instytucje totalne w literaturze polskiej

Autorka: Laura Quercioli Mincer
Wydawnictwo: Sic!

 

Laura Quercioli Mincer jest profesorką literatury i kultury polskiej na Uniwersytecie Genueńskim, autorką monografii „Ojczyzny ocalonych. Powojenna literatura żydowska w Polsce i we Włoszech”.

Publikacja ma naukowy charakter. Stanowi przegląd tekstów poruszających więzienną tematykę. Autorka omawia polską twórczość autobiograficzną, powstałą w przedziale czasowym od schyłku XIX wieku do czasów współczesnych. Przygląda się realiom więziennym, moralnym strategiom przetrwania, etosowi i więziennej biurokracji. Odróżnia literaturę więzienną od obozowej. Uważa, że te dwa miejsca różnią się poziomem okrucieństwa, strukturą przestrzenną i ideą resocjalizacji.

Laura Quercioli Mincer przywołuje wspomnienia Marii Konopnickiej, która wiele czasu poświęcała na odwiedziny w kobiecym oddziale warszawskiego więzienia na Pawiaku, a także w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Zaowocowało to powstaniem cyklu opowiadań, które stały się prototypem reportażu literackiego. Kolejne rozdziały autorka poświęca Zofii Nałkowskiej, która w 1923 roku przystąpiła do Towarzystwa Pomocy Uwolnionym z Więzień. Wizytę w więzieniu w Grodnie opisała w opowiadaniach i pamiętnikach.

Autorka książki analizuje kolejne teksty polskich pisarzy. Przygląda się twórczości Urka Nachalnika, Sary Nomberg-Przytyk, Aleksandra Morgenbessera, Juliana Stryjkowskiego, Aleksandra Wata, Janusza Korczaka, Stefana Wyszyńskiego, Kazimierza Moczarskiego i Andrzeja Stasiuka. We wszystkich rozdziałach nawiązuje do literatury naukowej związanej z tematem badań. Powołuje się na Goffmana, Racamier’a, Duncana i Faucault’a. Kilkakrotnie wskazuje na zachowania homoerotyczne pisarzy, odwołuje się do problemu płci kulturowej i ruchów LGBT.

Dla Laury Quercioli Mincer ważne jest pochodzenie pisarza, poglądy polityczne, relacje rodzinne, status społeczny, przemiana, która dokonuje się w nim pod wpływem doświadczeń więziennych, zdolność do przetrwania, rodzaj buntu, buty i ciętej ironii skierowanej do oprawców. Książka jest napisana przystępnym językiem. Prezentuje ciekawy punkt widzenia na literaturę polską. Oprawa miękka, klejona.

„Niemożliwe nie istnieje”

Autor: Kilian Jornet
Wydawnictwo: SQN

 

Jest to czwarta książka tego autora, która ukazała się w Polsce. Kilian Jornet napisał ją w języku katalońskim. To opowieść autobiograficzna hiszpańskiego biegacza, długodystansowca, skalpinisty, kolarza górskiego i dwuboisty, który dwa razy w ciągu jednego tygodnia wbiegł bez butli tlenowej na Mount Everest.

Skyrunning jest sportem dla wytrwałych. To balansowanie na granicy życia i śmierci. Każda wyprawa rozpoczyna się trudnym pożegnaniem z najbliższymi, ale bohater nigdy nie rezygnuje ze swoich marzeń. W górach jest spokojny, pewny siebie. Pasję sportową zaszczepili mu rodzice. Mieszkał z nimi w schronisku, na wysokości dwóch tysięcy metrów. Od matki nauczył się jak obserwować naturę, wsłuchiwać się w jej rytm. We wczesnej młodości postanowił całkowicie poświęcić się treningom. Ciągle sprawdzał wytrzymałość swojego organizmu. Miał doskonałą zdolność regeneracji, drobne i lekkie ciało.

Jornet przyznaje, że wielu sportowców ma skłonności masochistyczne, a sport wyczynowy nie jest zdrowy. To przekraczanie granic, rezygnacja z przyjemności, spotkań towarzyskich, przeznaczanie każdej wolnej chwili na treningi, które są ważniejsze od samej rywalizacji. Trening trzeba traktować jak normalną pracę, jak gromadzenie oszczędności.

Autor opisuje ze szczegółami swoje doświadczenia. Eksperymenty ze snem i odżywianiem, rezultaty, najlepsze wyniki, ale także konsekwencje sukcesu, trudną współpracę ze sponsorami. Przyznaje, że zarabia więcej, niż się spodziewał, a to czasami przeszkadza w ascetycznym życiu sportowca. Złości się na media, które żądają natychmiastowych relacji, wniosków, przemyśleń. Wspinanie nazywa szczerze głupotą, a nie heroizmem. Jest to zajęcie egoistyczne, niebezpieczna i droga rozrywka.

Trudno jest mówić o rekordach w górach, bo walka nie toczy się na równej bieżni, ale w zmiennym terenie. Natura nie jest sprawiedliwa. Jornet brał udział w ponad pięciuset maratonach skyrunningu, ale nie rozpamiętuje swoich sukcesów. Może nie potrafi się już nimi cieszyć. Chce uprawiać ten sport do końca życia.

Książka jest napisana ciekawie. Autor jest szczery, niczego nie ukrywa. Lekturę można polecić młodemu czytelnikowi, który rozpoczyna dopiero swoją przygodę ze sportem. Ale dużo informacji znajdą w niej także doświadczeni maratończycy, poszukujący nowych metod treningu. Oprawa miękka, klejona.