Archiwum kategorii: Przegląd Nowości

To nie ja

Autorka: Karmele Jaio
Wydawnictwo: Bo.wiem
Kraków 2023

Zbiór opowiadań napisanych przez baskijską pisarkę, tłumaczoną z sukcesem na kilka języków, w tym również na język teatralny oraz filmowy, ponieważ jej dzieła doczekały się adaptacji. Książka jest wydana w Serii z Żurawiem, promującej literaturę z różnych, odległych zakątków świata i zapraszającej do spotkania z twórczością, która wyróżnia się w kraju pochodzenia, a także ma szansę być doceniona na arenie międzynarodowej.

Czytelnik otrzymuje do rąk czternaście tekstów, których bohaterkami są wyłącznie kobiety. Każda z nich ma już za sobą pierwszą połowę życia, które ułożyło się mniej lub bardziej szczęśliwie – większość żyje z dnia na dzień u boku męża i dzieci, niektóre przeżywają rozstanie, a inne wybierają samotność. Kobiety łączy poczucie niespełnienia, stagnacji, tęsknoty za odmianą i ucieczką od codziennej rutyny. Bohaterki zatrzymują się w autorefleksji, przyglądają się własnemu ciału, szukają zatraconej kobiecości, pozwalają sobie na marzenia, ale niekoniecznie na ich realizację. Myśli o przemijaniu, dawnej młodości czy wychłodzonej relacji małżeńskiej pojawiają się mimochodem, podczas rozmów i codziennej krzątaniny, z której składa się kobiecy świat.

Wielogłos, rozbrzmiewający w prozie pisarki to słodko-gorzka opowieść o wewnętrznej niezgodzie na szarość życia, lecz na próżno szukać tu buntu czy gniewu – jest natomiast niepokój. Narratorki pytają o słuszność podjętych dawno temu decyzji, jednocześnie ewokując osobiste obawy i smutki u odbiorcy. Kropkę nad „i” stawia tytułowe opowiadanie, którego bohaterka z dystansu spojrzawszy na własną codzienność, zaczyna rozumieć, że jej prawdziwe ja jest inne niż widać na załączonym obrazku. Bardzo polecam tę książkę, zwłaszcza czytelniczkom. Oprawa miękka, klejona.

Złe. Kobiety w służbie III Rzeszy. Prawdziwe historie

Autor: Marek Łuszczyna
Wydawnictwo: Znak
Kraków 2023

Najnowsza książka reportera i pisarza, kilkukrotnie wyróżnionego za swoją twórczość m. in. Nagrodą Newsweeka im. Teresy Torańskiej czy Nagrodą im. Ryszarda Kapuścińskiego. „Złe” to trzecia część poświęconej kobietom faktograficznej trylogii, zapoczątkowanej przez „Igły” (P. 16/20). Autor przygląda się biografiom kilku pań, które wiernie służyły ideom III Rzeszy, dopuszczając się czynów, które jeszcze dziś mrożą krew w żyłach odbiorcy opowieści.

Kim są tytułowe złe kobiety? Ich rekrutacja łudząco przypomina rekrutację mężczyzn, podczas której idealnymi kandydatami do pracy dla führera okazują się niewykształceni, cierpiący niedostatek, ale dumni obywatele, potrzebujący dowartościowania i marzący o karierze. Tenże typ reprezentuje większość bohaterek książki: Kobyła z Majdanka, słynąca z rozgniatania ludzkich głów, oficjalna Przywódczyni Kobiet Rzeszy, sekretarka komendanta Stutthofu czy pielęgniarka eliminująca osoby niewarte życia. Publikacja rozprawia się z mitem hitlerowskich kobiet, postrzeganych jako ofiary nazi-patriarchatu. Książka przykuwa uwagę czytelnika nie tylko wstrząsającymi wydarzeniami, które opisuje, ale także wciągającym, doskonałym, reporterskim stylem narracji. Autor przybliżając biografie bohaterek, stara się nie epatować okrucieństwem i nie przytłaczać nadmiarem szczegółów faktograficznych, a raczej fabularyzować relacje i wprowadzać dialogi. Opowieść obejmuje również powojenne losy kobiet, w tym ich procesy sądowe, ale pisarz raczej powstrzymuje się od komentarzy, a ocenę pozostawia odbiorcy. Warto zwrócić uwagę na motyw biologicznego rozwiązania kwestii niemieckiej, a także na obozy poprawy rasy nordyckiej. Książka zawiera bibliografię i czarno-białe zdjęcia. Oprawa twarda, szyta. Bardzo polecam.

Czytaj dalej →

Dziwo

Autorzy: Zadie Smith i Nick Laird
Ilustratorka: Magenta Fox
Wydawnictwo Znak
Poziom: BD O/I

Debiutancka książka dla dzieci uznanych brytyjskich autorów, a prywatnie małżeństwa; Zadie Smith jest autorką opowiadań oraz kilku powieści (poprzednio na liście: „Grand Union” p. 1/2020), natomiast Nick Laird – pisarzem i poetą. O stronę wizualną książki zadbała brytyjska ilustratorka Magenta Fox, która również debiutuje na polu literatury dziecięcej.

Tytułowe „dziwo” to urocza świnka morska w stroju do judo, która trafia do nowego domu jako prezent urodzinowy Kit. Ponieważ dziewczynka tego ranka spieszy się do szkoły, zostawia śpiącą świnkę w towarzystwie mieszkających tam domowych pupili: psa, kota i papugi. Zwierzęta te jednak od początku podchodzą do niej z podejrzliwością i niechęcią, przypinają jej łatkę dziwaka i nie szczędzą złośliwości. W dodatku zostawiają ją samą w pokoju, a sami udają się do salonu oglądać – zgodnie z planem – swój ulubiony serial telewizyjny.

Odtrącona, zignorowana bohaterka próbuje się dopasować i upodobnić do reszty domowych pupili, ale podczas próby latania zostaje porwana przez wiatr i wylatuje przez okno. Z opresji ratuje ją pewna starsza ekscentryczna sąsiadka, która uświadamia jej, że bycie innym wcale nie jest dziwne; przekonuje: „Życie jest za krótkie, by nie być dziwem”. Razem spędzają miło czas, grają w karty i jedzą kokosowe ciasteczka, a następnie starsza pani odnosi małą świnkę do jej mieszkania. Tam trafia w końcu w ręce dziewczynki, która mocno ją przytula i przedstawia reszcie zwierzaków. Historia kończy się pozytywnie: kot, pies i papuga przepraszają za swoje zachowanie i od tej pory traktują nowego domownika przyjaźnie. Podróż bohaterki pokazuje drogę od prób dopasowania się do innych do samoakceptacji, a z punktu widzenia znającej się grupy – od odtrącania tego co nowe do otwartości na innych.

Zwięzłą, wielowarstwową narrację wzbogacają wspaniałe, ciepłe, pełne uroczych szczegółów ilustracje w stonowanych barwach, które doskonale oddają emocje bohaterki, a także eksponują różnorodność (na przykładzie rodziny Kit, jej zwierzęcych przyjaciół oraz wielokulturowej społeczności bloku). Książkę docenią zarówno dzieci, jak i dorośli. Warta uwagi pozycja. Okładka twarda, szyta, większy format. Polecam.