Archiwa tagu: Krytyka Polityczna

Johan Eklöf, „Manifest ciemności"

Manifest ciemności. O sztucznym świetle i zagrożeniu dla odwiecznego rytmu dobowego

Johan Eklöf, „Manifest ciemności"Autor: Johan Eklöf
Wydawnictwo: Krytyka Polityczna

Szkodliwy wpływ na ekosystemy mają nie tylko takie działania człowieka jak zanieczyszczanie powietrza dwutlenkiem węgla, niezrównoważone rolnictwo czy ciągłe pozbywanie się dzikich obszarów przyrodniczych. Dopiero od stosunkowo niedawna naukowcy mówią głośno, jak zgubny dla niektórych organizmów, a przy tym niezdrowy dla nas samych, jest nadmiar sztucznego światła. W miastach praktycznie uniemożliwia on coś, zdawałoby się, całkowicie normalnego – dostrzeżenie gwiazd na niebie. Właśnie tzw. zanieczyszczenie światłem stanowi główny temat książki szwedzkiego zoologa, pisarza i badacza nietoperzy, Johana Eklöfa.

„Manifest ciemności”, bo właśnie taki tytuł nosi omawiana publikacja, jest książką popularnonaukową, która jak najrzetelniej przedstawia rolę ciemności w naturze i unaocznia szkodliwy wpływ jej niedoboru. Nieco ponad dwustustronicowy tom wieńczy bogata bibliografia, która dowodzi, że autor wie, o czym pisze. A pisze, nie tylko powołując się na liczne badania naukowe, ale również nie wahając się opowiadać o swoich własnych doświadczeniach. Kiedy przez długie godziny przebywa się w naturalnej ciemności, tak jak robi to Eklöf, można dostrzec rzeczy niespotykane, które przecież jeszcze nie tak dawno temu były częścią doświadczenia każdego człowieka. Z ręką na sercu: kto z nas pamięta, jak dokładnie wygląda naturalne dla człowieka widzenie skotopowe (czyli w całkowitej ciemności) albo na własne oczy dostrzegł kiedyś, że niektóre grzyby mają właściwości bioluminescencyjne, zupełnie jak świetliki czy ryby w najgłębszych rejonach oceanu?

Książka Johana Eklöfa nie tylko porusza ważny i wciąż raczej przemilczany temat, ale także jest po brzegi wypełniona informacjami. Napisana jest przy tym w zajmujący i estetycznie satysfakcjonujący sposób. Widać, że autor posiada nie tylko wiedzę, ale i literacką smykałkę – krótkie rozdziały są skonstruowane tak, że ich lektura wciąga, a opisy nocy lub zwyczajów zwierząt są chwilami wręcz poetyckie. Polecam „Manifest ciemności” wszystkim bibliotekom, mającym czytelników chętnie zaglądających na półkę z literaturą przyrodniczą. Oprawa miękka, klejona.

Pić czy nie pić

Autor: David Nutt
Wydawnictwo: Krytyka Polityczna

Kompendium wiedzy na temat alkoholu i skutków picia trunków wysoko i niskoprocentowych. Autorem książki jest profesor David Nutt – naukowiec i lekarz, który regularnie musi walczyć ze skutkami nadmiernego picia alkoholu swoich pacjentów. Do najczęstszych konsekwencji picia zalicza się nie tylko urazy mechaniczne związane z wypadkami, ale także przewlekłe choroby takie jak marskość wątroby, nowotwory pobudzone przez długotrwały stan zapalny, wywołany właśnie przez alkohol, a w końcu uzależnienie.

Jak twierdzi Profesor: „Gdyby alkohol został odkryty w dzisiejszych czasach, niemal na pewno nie zostałby wprowadzony na rynek jako produkt spożywczy i prawdopodobnie byłby nielegalny”. Skala toksyczności alkoholu jest na tyle duża, że wcale nie powinien być dopuszczony do sprzedaży, ale jest ze względu na kulturowe przywiązanie do trunków wysokoprocentowych. Autor chce uświadomić czytelnika o skali toksyczności na organizm człowieka z punktu widzenia naukowca i lekarza. Tłumaczy zagadnienia medyczne tak, by czytelnik, będący raczej osobą pełnoletnią, mogącą pić alkohol, sięgał po niego świadomie, z wiedzą o wszelkich konsekwencjach jego spożywania. Napoje wysokoprocentowe zbyt często wlewane do organizmu negatywnie wpływają nie tylko na wątrobę i żołądek, ale także na mózg (przyspieszają demencję i wzmagają złe samopoczucie) lub na układ hormonalny (zmniejszają płodność).

Książka powinna być obowiązkową lekturą dla wszystkich, którzy sięgają po alkohol regularnie lub nie wyobrażają sobie spotkania towarzyskiego bez kieliszka. Statystyki, które przytacza autor są zatrważające i dają do myślenia. Książka mimo przytaczanych danych naukowych i badań, jest opisana przystępnym i zrozumiałym językiem. Jest to lektura potrzebna, edukacyjna i może uratować niejedno życie. Bardzo polecam, oprawa miękka, klejona.

Superniania kontra trzyletni Antoś

 

 

Autorka: Anna Golus
Wydawnictwo: Krytyka Polityczna

Anna Golus – doktorka nauk humanistycznych w dyscyplinie nauki o kulturze i religii, autorka książki „Dzieciństwo w cieniu rózgi. Historia i oblicza przemocy wobec dzieci” (p. 16/2019), współpracowniczka „Tygodnika Powszechnego”, inicjatorka kampanii „Kocham. Nie daję klapsów” i akcji „Książki nie do bicia”.

W najnowszej publikacji autorka oddaje głos wszystkim niepełnoletnim osobom, których prawo do prywatności i godności zostało złamane w programach typu „Superniania”. Opisuje wizerunek dzieci w reality show. Zachęca do empatii, powrotu do swojego dzieciństwa i odtworzenia emocji związanych z karą, byciem lekceważonym przez dorosłych.

Golus uważa, że dziecko, z którym nikt się nie liczy może stać się prawdziwym histerykiem, buntownikiem. Dyskryminacja dzieci i młodzieży ze względu na młody wiek jest, jej zdaniem, powszechnym zjawiskiem, oczywistym, ponadczasowym i naturalnym. Porównuje to zjawisko do seksizmu, uznawania kobiet za głupsze, ułomne, gorsze. Ten tok myślenia jednak nie wydaje się logiczny. Czym innym bowiem jest równość płci, a czym innym równość pomiędzy człowiekiem czterdziestoletnim i małym dzieckiem, które potrzebuje opieki i kierowania, aby nie zrobić sobie krzywdy i po prostu przeżyć.

Autorka opisuje modę na podglądanie rodziny i wysyp rozmaitych programów telewizyjnych, pokazujących problemy zwykłych ludzi. W centrum uwagi jest jednak serial „Superniania”, który odziera rodzinę z prywatności, pokazuje bunt dziecka i bezradność opiekunów. Przemiana dziecka dokonuje się pod wpływem skutecznej porady pedagoga.

W książce wypowiadają się dorośli już dzisiaj bohaterowie programu. Wielu z nich nie poradziło sobie z piętnem „niegrzecznego bobasa”, byli prześladowani i wyśmiewani w szkole.

Temat ochrony dzieci przed krwiożerczymi mediami jest bardzo aktualny. Jedni widzą potrzebę uregulowania przepisów i respektowania praw najmłodszych. Inni, włącznie z rodzicami, zachęcają swoje pociechy do udziału w popularnych talent show. Nie biorą pod uwagę rozwoju emocjonalnego dziecka, braku odporności na krytykę. Konsekwencje przegranej – przyklejona łatka cyrkowca, nieudacznika, histeryka, mogą mieć wpływ na dalsze życie młodego człowieka.

Publikacja to ciekawy głos w dyskusji na temat praw dziecka.

Oprawa miękka, klejona, bibliografia.