Archiwa tagu: literatura popularnonaukowa

Eckart Frahm, „Asyria. Powstanie i upadek pierwszego imperium w historii świata”

Asyria. Powstanie i upadek pierwszego imperium w historii świata

Eckart Frahm, „Asyria. Powstanie i upadek pierwszego imperium w historii świata”Autor: Eckart Frahm
Wydawnictwo: Rebis

Doktor Eckart Frahm jest asyriologiem związanym z Wydziałem Języków i Kultur Bliskowschodnich Uniwersytetu Yale oraz autorem wielu artykułów naukowych poruszających temat historii i archeologii Bliskiego Wschodu. Poza niewątpliwymi kompetencjami merytorycznymi ma on jeszcze jedną istotną cechę – o przedmiocie swoich zainteresowań potrafi opowiadać w zajmujący sposób.

Najważniejszym, obecnym już w podtytule książki założeniem najnowszej książki Frahma jest to, że o starożytnej Asyrii powinniśmy myśleć jako o pierwszym imperium w dziejach świata. Badacz pokazuje, że – przynajmniej w okresie swojej największej świetności, czyli latach 730-620 p.n.e. – Asyria była państwem o zasięgu globalnym, który dominował inne zarówno pod względem cywilizacyjnym, politycznym, jak i militarnym. W swojej książce najwięcej miejsca poświęca właśnie temu okresowi, chociaż bacznie przygląda się także trwającej setki lat drodze Asyrii do wielkości, a także zmierzchowi tego imperium. Ten zaś jest co najmniej tajemniczy, bo upadek zajął temu potężnemu imperium zaledwie dziesięć lat. Jego przypadek w niczym nie przypomina zatem najlepiej poznanego przez współczesną historię upadku imperium – chodzi oczywiście o upadek Imperium Rzymskiego, które dogorywało bardzo długo.

Książkę Frahma można traktować właściwie jako kompendium wiedzy o starożytnej Asyrii. Napisane jest ono przystępnym językiem i w atrakcyjny, zajmujący sposób, ale jednocześnie bez zbędnych uproszczeń. Oczywiście, ze względu na brak dostatecznych źródeł, historia Asyrii nie mogła zostać opowiedziana w sposób ciągły i jednolity, nie przeszkodziło to jednak autorowi stworzyć książki, którą zwyczajnie dobrze się czyta. Trzeba też wspomnieć, że jest to przy tym publikacja jak najbardziej poważna i nawet eksperci w temacie nie powinni traktować jej jako popularnonaukowego czytadła.

Książka Eckarta Frahma stanowi lekturę obowiązkową dla wszystkich, którzy interesują się starożytną historią Bliskiego Wschodu, a nawet historią starożytną w ogóle. Warto mieć ją w swoich zbiorach. Oprawa twarda, szyta, w obwolucie. W środku niewielka wkładka ze zdjęciami wydrukowanymi na papierze kredowym.

Atlas historii Ziemi

Autor: Christian Grataloup
Wydawnictwo Post Factum

 

 

Nowatorski atlas jest efektem dwuletniej pracy zespołu składającego się z ponad trzydziestu naukowców (w tym: astrofizyków, biologów, archeologów, biofizyków, historyków, ekologów i paleontologów), pod kierunkiem uznanego francuskiego geohistoryka, byłego profesora uniwersytetu Paris Cité – Christiana Grataloupa.

Imponujące dzieło odtwarza na trzystu mapach i infografikach (opatrzonych syntetycznymi komentarzami) historię naszej planety od Wielkiego Wybuchu do czasów obecnych. Znajdziemy tu m.in. najstarszy obraz Wszechświata, graficzną historię życia, drzewo geologiczne człowieka, archeologiczne dowody wyrobu alkoholu, a także mapy prezentujące udomowienie roślin, pierwsze wojny, początki industrializacji oraz zmiany klimatycznych i migrację ludzi.

Książka podzielona jest na dziewięć rozdziałów zgodnie z chronologicznymi warstwami historii Wszechświata. Każdy z nich zawiera omówienie kluczowych zagadnień związanych z danym okresem, a dodatkowo rozkładówki mające ciemne tło, które ukazują ważne momenty w historii nauki.

Bogato ilustrowana książka znakomicie łączy wiedzę z różnych dziedzin nauki, pokazując dynamikę przemian oraz wpływ ludzkości na Ziemię. Zawiera bibliografię oraz indeksy. Warta uwagi pozycja do działu nauk o Ziemi. Wydana w utwardzonej oprawie, z tasiemkową zakładką. Polecam.

Barbara Kokoska, „Caravaggio i caravaggioniści. Malarska podróż po Rzymie”

Caravaggio i caravaggioniści. Malarska podróż po Rzymie

Barbara Kokoska, „Caravaggio i caravaggioniści. Malarska podróż po Rzymie”Autorka: Barbara Kokoska
Wydawnictwo: Pasaże

Doktorka historii sztuki, dotąd znana głównie jako autorka popularyzatorskich książek poświęconych polskiemu malarstwu, tym razem napisała książkę, która w przystępny i zarazem wyczerpujący sposób prezentuje malarstwo Caravaggia i jego następców. Publikacja przybliża wprawdzie czytelnikowi sylwetkę słynnego barokowego artysty, jednak przede wszystkim skupia się na konkretnych obrazach Włocha – ułatwia ich zrozumienie i docenienie artystycznego mistrzostwa. Książce daleko jest do typowej, tonącej w przypisach publikacji akademickiej. Zamiast przynudzać, Kokoska pisze barwnym, literackim stylem, nie szczędząc czytelnikowi ani biograficznego detalu, ani działających na wyobraźnię niedopowiedzeń, ani skupienia się na realiach życia w Rzymie na przełomie XVI i XVII wieku. Nie przypadkiem autorka nadała swojej książce podtytuł „Malarska podróż po Rzymie” – Wieczne Miasto jest tu w istocie nie mniej ważnym bohaterem niż sama sztuka Caravaggia i jego następców.

Kokoska ukazuje włoskiego malarza przede wszystkim jako artystę niepokornego. Wyjaśnia, że słusznie uważa się go za twórcę, który nie oglądał się na oczekiwania mecenasów i osób zamawiających obrazy, zamiast tego przedstawiając na swoich płótnach sceny niekoniecznie mile widziane. Jak przekonuje autorka, w jego czasach była to postawa doprawdy bezkompromisowa, która zresztą na niemal dwa wieki zepchnęła go na margines historii sztuki (należne sobie miejsce w niej odzyskał dopiero w połowie XX wieku). Caravaggio mieszał na swoich płótnach podniosłe tematy z brzydotą i był zainteresowany – zarówno jako artysta, jak i jako człowiek – także ciemniejszymi ludzkimi sprawami. Kokoska tłumaczy, na czym właściwie polegał słynny „efekt Caravaggia”, jak nazywano ukazywanie przez malarza mocno oświetlonych scen, po bokach tonących w ciemności połączone z zamiłowaniem do przedstawiania świętych postaci w ciemnych zaułkach podrzędnych dzielnic Rzymu. Caravaggio nie tyle nawet nie idealizował swoich bohaterów, ile raczej bazował na kontrastach i starał się w pełni wykorzystać drzemiącą w nich artystyczną energię.

Sądzę, że książka może okazać się interesująca dla osób chcących bliżej zapoznać się ze sztuką Caravaggia. Kupować wedle uznania. Oprawa miękka, klejona.

Atlas dźwięków odległych

Autor: Victor Terrazas
Wydawnictwo Wielka Litera

Tytuł omawianej publikacji nawiązuje do wydanej przez Dwie Siostry książki „Atlas Wysp Odległych” (P. 11/2014). Tym razem, to za sprawą wydawnictwa Wielka Litera możemy poznać ciekawostki z najodleglejszych zakątków świata spisane przez hiszpańskiego dziennikarza – Victora Terrazasa.

„Atlas dźwięków odległych” to zbiór nieoczywistych informacji ze świata muzyki pochodzącej lub wykonywanej w dalekich od wielkich miast miejscach, np. na Svalbardzie, w Laponii, Mongolii, na Saharze lub w Turkmenistanie. Autor chce udowodnić, że muzyka pełni ważną rolę na całym świecie.

Na jednej z pierwszych rozkładówek znajduje się mapa świata z oznaczonymi wszystkimi miejscami, przywołanymi w dalszej części. Każdemu miejscu poświęcono kilka stron ciekawie opisanej wiedzy o wykonywanej tam muzyce. Uwzględniono także całostronicowe przybliżenie na mapie i zbiór praktycznych informacji o omawianej krainie takich jak współrzędne geograficzne, zajmowany obszar, liczba mieszkańców, państwa i ewentualnie stolice, a także kod QR, przenoszący czytelnika do nagrania z dźwiękami, o których mowa w poszczególnym rozdziale. Dzięki temu, podczas lektury można w pełni poczuć klimat opisywanych miejsc.

W książce mowa np. o śpiewie zwanym joikiem, wykonywanym przez Saamów zamieszkujących Laponię, corocznych muzycznych festiwalach z energicznym tańcem na hawajskiej wyspie Molokai, pustynnym bluesie i saharyjskim rocku, które są częścią kultury Tuaregów, zamieszkujących obszary Sahary i wiele innych muzycznych ciekawostek z dalekich krain.

Publikacja jest bardzo wartościowa, edukuje w zakresie muzyki i geografii, poszerza horyzonty, pokazuje różnorodność świata. Poszczególne rozdziały można czytać wyrywkowo. Spójna szata graficzna z dwukolorowymi ilustracjami i mapami uatrakcyjnia lekturę. Bardzo polecam, oprawa twarda, szyta.

Dzikie pomysły natury

Autorka: Kristy Hamilton
Wydawnictwo Bo.wiem

Publikacja popularnonaukowa Kristy Hamilton, należąca do serii #nauka będzie świetnym wyborem dla amatorów nauk ścisłych. Autorka przedstawia czytelnikom dowody na to, że świat przyrody inspiruje od wielu lat naukowców z całego świata, a sposób funkcjonowania roślin, zwierząt lub bakterii można przełożyć na różne dziedziny nauki lub techniki. Tak było np. w przypadku naukowców, badających niesporczaki, które zamrożone mogą zbudzić się po nawet 30 latach. Obserwacja tych niezwykłych stworzeń umożliwiła naukowcom odnalezienie sposobu na przechowywanie leków. Inny przykład udowadnia, że żyrafy zainspirowały badaczy do stworzenia legginsów uciskowych, które mają leczyć obrzęk limfatyczny.

Historia nauki zna mnóstwo przykładów tego typu, a omawiana książka je opisuje. Jest więc hołdem wobec środowiska naturalnego, dzięki któremu nie tylko możemy funkcjonować, ale także wiele się od od niego nauczyć. Książka udowadnia, że ludzkość zawdzięcza przyrodzie wszystko, bo nawet to, co wydawałoby się ludzkim tworem zostało zainspirowane czymś, co już wcześniej działało, ale w świecie roślin lub zwierząt.

Autorka pisze w ciekawy i zabawny sposób, pomija opisy skomplikowanych procesów biologiczno-chemicznych. Skupia się zaś na opowiedzeniu historii ludzi, którzy rozpoczęli badania danego tematu. Dobra lektura o przyrodzie i badaniach naukowych nawet dla laika. Polecam, oprawa miękka, klejona.