Archiwa tagu: poradnik

Anders Hansen, „Potęga ADHD. Odkryj swój niezwykły mózg”

Potęga ADHD. Odkryj swój niezwykły mózg

Anders Hansen, „Potęga ADHD. Odkryj swój niezwykły mózg”Autor: Anders Hansen
Wydawnictwo: Znak

Anders Hansen jest szwedzkim lekarzem psychiatrą, który oprócz pracy z pacjentami zajmuje się również popularyzowaniem wiedzy z zakresu neurobiologii. W Polsce znany jest dzięki czterem książkom: „Wyloguj swój mózg” (przegląd 4/2020), „W zdrowym ciele zdrowy mózg” (przegląd 16/2018), „Uspokój swój mózg” i „Rozruszaj swój mózg”. Jego kolejna publikacja, zatytułowana „Potęga ADHD”, to jedna z najciekawszych pozycji na rynku poświęconych coraz częściej diagnozowanemu zespołowi nadpobudliwości psychoruchowej.

Nową książkę Hansena czytelnik może potraktować zarówno jako publikację popularnonaukową, jak i jako poradnik. Autor w sposób bardzo przejrzysty i przystępny opowiada o wyzwaniach i szansach stojących przed osobami, które nawet niekoniecznie mają ADHD, ale wykazują niektóre z cech charakterystycznych dla osób z ADHD (bo lekarz czyni takie rozróżnienie). Hansen nie ignoruje problemów osób z nadpobudliwością i deficytem uwagi i daje praktyczne porady, dotyczące tego, jak sobie z nimi radzić, ale skupia się przede wszystkim na ich „supermocach”, pokazując, jak można obrócić fakt posiadania nieco innego mózgu niż ogół ludzi na swoją korzyść. Tłumaczy na przykład, że cechy typowe dla ADHD mogą – choć oczywiście nie muszą – sprawiać, że osoby, które je przejawiają, są bardziej kreatywne i przedsiębiorcze.

„Potęga ADHD” od deski do deski wypełniona jest różnorodną wiedzą, a autor ma talent do tego, by wszystkie te informacje przekazywać w prosty sposób. Nie z każdej książki o ADHD – których przecież wydaje się obecnie sporo – można dowiedzieć się na przykład o tym, że gen DRD4-7R, który jest odpowiedzialny za zespół nadpobudliwości psychoruchowej, występuje z bardzo różną częstotliwością w różnych częściach świata, ani że większa częstotliwość jego występowania charakteryzowała niegdyś ludy koczownicze i częściej się przemieszczające, niż ludy osiadłe. Zwraca też uwagę fakt, że Hansen poświęcił cały rozdział podkreślaniu roli aktywności fizycznej w życiu osób z ADHD, wskazując na to, że w wielu przypadkach (oczywiście nie wszystkich!) codzienny ruch pomaga w radzeniu sobie z efektywnym funkcjonowaniem w o wiele większym stopniu niż farmakologia. W przystępny sposób pokazuje również, dlaczego tak jest.

Jak napisałem we wstępie, „Potęga ADHD” to jedna z najlepszych dostępnych na rynku książek poświęconych tematowi zespołu nadpobudliwości psychoruchowej. Warto mieć ją na bibliotecznej półce, tym bardziej że obecnie wielu czytelników chce na ten temat czytać. Oprawa miękka, klejona.

Nigel Dunnett, „Projektowanie ogrodów naturalistycznych: podstawowe zasady”

Projektowanie ogrodów naturalistycznych: podstawowe zasady

Nigel Dunnett, „Projektowanie ogrodów naturalistycznych: podstawowe zasady”Autor: Nigel Dunnett
Wydawnictwo: Wytwórnia

Nigel Dunnett jest światowej sławy ekspertem w dziedzinie architektury krajobrazu, projektantem nasadzeń oraz pionierem naturalistycznego podejścia do tworzenia kompozycji roślinnych. Na co dzień pracuje na Uniwersytecie w Sheffield i projektuje – zarówno ogrody prywatne, jak i zbiorowiska roślinne w miejscach publicznych, najczęściej w rodzimej Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. Najważniejsza maksyma, która towarzyszy mu podczas pracy brzmi następująco: „Projektowanie nasadzeń to forma sztuki współgrająca z naturą”. Dla Dunnetta nawet ważniejsze od tego, by jego projekt był piękny, jest to, by było w nim dla roślin miejsce na naturalną swobodę. Wystarczy jednak wziąć do ręki jego książkę, by przekonać się, że ekologiczne założenia mogą być niemal gwarantem pięknego efektu – zwłaszcza dla tych, którym nie wystarczają tradycyjne, sztywno zaprojektowane rabatki.

Książka zatytułowana „Projektowanie ogrodów naturalistycznych: podstawowe zasady” to zbiór szczegółowych porad autora, dotyczących tego, jak według niego powinno się tworzyć ogrody naturalistyczne. Wbrew pozorom nie jest to sztuka prosta – bardziej niż tradycyjne ogrodnictwo wymaga ona umiejętności odczytania natury i późniejszego dostrojenia się do niej z własnymi pomysłami. Autor zapewnia jednak, że efekt końcowy zawsze przynosi nasadzającemu, a nawet postronnym odwiedzającym, poczucie głębokiej satysfakcji, a przebywanie w ogrodzie naturalistycznym wpływa dodatnio na samopoczucie i zdrowie.

W swojej publikacji Dunnett łączy elementy własnego wyznania wiary w ogrodnictwo naturalistyczne z eksperckim poradnikiem. Jego książka jest również, jakby przy okazji, pięknym albumem, mnóstwo w niej bowiem zdjęć przedstawiających liczne projekty autora. Publikacja jest zdecydowanie warta polecenia osobom o zacięciu ogrodniczym – zarówno profesjonalistom, jak i amatorom. Duży format. Oprawa twarda, szyta.

Rafael Santandreu, „Bez strachu”

Bez strachu

Rafael Santandreu, „Bez strachu”Autor: Rafael Santandreu
Wydawnictwo: Znak Literanova

W swojej książce popularny hiszpański profesor psychologii podaje pomocną dłoń osobom cierpiącym na zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, zespół lęku uogólnionego, hipochondrię i inne podobne przypadłości. Santandreau twierdzi, że najskuteczniejszym, a być może jedynym, sposobem, aby im pomóc, jest intensywna terapia bądź autoterapia behawioralna. W liczącej dwieście siedemdziesiąt stron książce dokładnie opisuje on, na czym taka terapia polega, tłumaczy niuanse, odpowiada na niezadane pytania i przytacza liczne świadectwa osób, którym takie podejście odmieniło życie na lepsze.

W swoich założeniach terapia behawioralna jest prosta. Wszystkiemu, co wzbudza nasz lęk, szczególnie taki, który po czasie zmienia się w ataki paniki i skutkuje dolegliwościami fizycznymi, musimy stawić czoła. Powinniśmy przede wszystkim przestać od tego zjawiska uciekać i w maksymalny możliwy sposób eksponować się na nie. Jeśli ktoś boi się jeździć samochodem, niech koniecznie jeździ nim jak najwięcej. Jeśli w kimś wzbudza lęk bycie w tłumie, niech każdego dnia udaje się w najbardziej zatłoczone miejsce w mieście. Kiedy nasz umysł nauczy się, że budzące strach zjawisko nie skutkuje niczym złym, ten strach minie – twierdzi Santandreu. Hiszpański psycholog pisze o metodzie czterech kroków. Pierwszy krok to stawienie czoła strachowi. Drugi – zaakceptowanie go. Trzeci – dryfowanie, czyli nauczenie się życia ze strachem, odprężanie się i zwolnienie tempa, nawet jeśli to trudne. Czwartym krokiem jest pozwolenie na upływ czasu – terapia behawioralna nie działa natychmiastowo i pozbycie się irracjonalnego lęku zazwyczaj zajmuje od kilku miesięcy do nawet kilku lat.

Terapia behawioralna w opisie wydaje się czymś banalnie prostym, w praktyce jednak bywa ona wyjątkowo trudnym, a nawet wyczerpującym procesem. Hiszpański psycholog pisze o niej bardzo prostym językiem, z humorem, ale i bez owijania w bawełnę. By tak rzec – bez osłonek, trochę tak, jak wszelkich antylękowych osłonek powinna wyzbyć się osoba, która na co dzień przed lękiem ucieka. Jak przekonuje Santandreu, ucieczka w takich przypadkach powoduje tylko jedno – lęk kumuluje się i wzmaga.

„Bez strachu” to w mojej opinii książka mądra i konkretna. Sądzę, że naprawdę może ona pomóc wielu osobom nieradzącym sobie z lękiem lub obsesjami. Takim właśnie osobom polecam do niej zajrzeć, a niestety współcześnie jest ich tylko coraz więcej. Oprawa miękka, klejona.

Edith Shiro, „Zaskakujący dar traumy”

Zaskakujący dar traumy

Edith Shiro, „Zaskakujący dar traumy”Autorka: Edith Shiro
Wydawnictwo: Czarna Owca

Według amerykańskiej psycholożki klinicznej dr Edith Shiro istnieją trzy możliwe rezultaty traumatycznego doświadczenia. Pierwszy to dobrze wszystkim znany, choćby z filmów i literatury, zespół stresu pourazowego, który właściwie uniemożliwia, a przynajmniej bardzo utrudnia dalsze życie. Drugi to powrót do zdrowia i nabranie odporności – w tym wariancie dotknięta traumą osoba po jakimś czasie zaczyna normalnie funkcjonować, mimo że epizody depresji i inne niedogodności będą do niej wracały. Trzeci i najbardziej niespodziewany z możliwych rezultatów to z kolei potraumatyczny rozwój, który polega na przekroczeniu swojej kondycji i wejściu na ścieżkę osobistego wzrostu sprowokowanego właśnie przez traumatyczne doświadczenie. „Zaskakujący dar traumy” opowiada o tej trzeciej możliwości.

Już we wstępie do swojej książki autorka przedstawia swoje osobiste motywacje do zajęcia się tym tematem. Skłoniła ją do tego wyjątkowo trudna przeszłość jej i jej rodziny – można powiedzieć, że to nie dr Shiro wybrała swój temat, ale temat wybrał ją. Na pierwszy rzut oka widać, że autorka jest ekspertką w swojej dziedzinie. W „Zaskakującym darze traumy” nie brakuje podbudowy teoretyczno-historycznej i aż roi się od wiedzy praktycznej, którą dr Shiro zyskała przez lata profesjonalnej pomocy osobom dotkniętym traumą. Bardzo dużą zaletą publikacji jest systemowe myślenie autorki. Wprawdzie dr Shiro dobrze wie, że wszelkie procesy psychologiczne są sprawą indywidualną i droga pacjentów do wyleczenia czasami znacząco się od siebie różni, jednak mimo to stara się uporządkować swoje koncepcje w jak najbardziej ustrukturyzowany sposób. Cała druga część książki polega na opisie kolejnych etapów radzenia sobie z traumą – autorka wyjaśnia czym się one charakteryzują, zdradza dlaczego są potrzebne, wylicza najważniejsze narzędzia terapeutyczne i podsuwa proste ćwiczenia, które mogą na danym etapie pomóc pacjentowi. Lektura książki z pewnością nie zastąpi dotkniętemu traumą czytelnikowi profesjonalnej pomocy, sądzę jednak, że może wesprzeć proces zdrowienia. Jestem również przekonany, że publikacja może okazać się przydatna profesjonalistom, np. terapeutom.

Według mnie książka Edith Shiro to przykład bardzo dobrego poradnika, który może przydać się osobom próbującym poradzić sobie z trudnymi doświadczeniami. Nie ma w niej szarlataństwa, jest za to wiedza – zarówno teoretyczna, jak i praktyczna. Oprawa miękka, klejona.

DMM. Dieta Mało Mięsa

Autorka: Agata Lewandowska
Wydawnictwo RM

Dieta Mało Mięsa polega na ograniczeniu mięsa na co dzień. Jest pochodną fleksitarianizmu, ale nie zakłada żadnych zasad i ograniczeń – każdy indywidualnie decyduje, ile je mięsa i w jakiej formie – czy ogranicza się tylko mięso czerwone czy każde – wszystko zależy od upodobań i założeń własnych.

Agata Lewandowska, będąca doświadczoną dietetyczką, w swojej książce podaje sprawdzone przepisy na dania całkowicie pozbawione mięsa i na dania wprowadzające, czyli pół na pół – posiłki zawierające mięso ale w niewielkiej ilości. Przepisy są poprzedzone teoretycznymi informacjami na temat bezmięsnych źródeł wartości odżywczych, jak należy komponować dania. Obala także mity na temat negatywnych skutków jedzenia soi lub mitu, który głosi, że sportowcy muszą jeść mięso, by mieć siłę – okazuje się, że białko potrzebne do rozwoju mięśni można znaleźć w roślinnych zamiennikach. Wymienia także pozytywny wpływ bezmięsnej diety na środowisko i na zdrowie.

Jest to bardzo dobra książka z przepisami, przyda się każdemu, kto chce ograniczyć spożywanie mięsa. Wiadomości teoretyczne są zwięźle wyjaśnione i rzetelne, natomiast część praktyczna z przepisami uporządkowana i prosta w odbiorze, ponadto zawiera zdjęcia wzmagające apetyt. Bardzo polecam. Oprawa miękka, klejona. Poprzednio na liście “Kurkuma” (P. 19/2023).

Głupie ptaki Polski. Przewodnik świadomego obserwatora

Autor: Marek Maruszczak
Wydawnictwo Znak

 

Książka dla początkujących obserwatorów ptaków autorstwa Marka Maruszczaka – twórcy popularnego profilu na Fb i IG o tytule „Zwierzęta są głupie i rośliny też”. Autor z humorem opisał ponad 100 najczęściej spotykanych ptaków w Polsce. Każdy z nich został zilustrowany, pokrótce opisany pod względem teoretycznym, według kategorii: długość ciała, rozpiętość skrzydeł, ciężar, odgłosy dziobowe, dostępność, występowanie i poziom wyzwania dla obserwatora. Każdy ptak został także w zabawny sposób skomentowany i… – jak zakłada tytuł –  obrażony. Na szczęście, z tego co mi wiadomo, ptaki nie potrafią czytać, więc podczas lektury możemy się bezkarnie z nich naśmiewać. Autor w przezabawny sposób opisuje sposób życia ptaków, charakter lub specyfikę gatunku. Posługuje się gawędziarskim stylem, potocznym językiem i komediowymi wstawkami, zdarzają się cenzurowane wulgaryzmy. Korzysta z licznych anegdot, humor, jakim się posługuje jest cięty i pełen językowych smaczków, odniesień do życia ludzi, a nawet polityki. Przyjemność w lekturze będą mieli nie tylko obserwatorzy ptactwa, zaśmiewać się w głos będą wszyscy, którzy doceniają cięty humor i zabawy słowne. U dołu każdej strony twórcy książki zawarli wolną kratkę do odhaczania, co dla bibliotek może nie być zbyt przydatne, ale jest to tak mały element niebiblioteczny, że ja przymknęłabym na to oko, zwłaszcza, że obserwowanie ptaków to coraz popularniejsza forma spędzania wolnego czasu. A dobrze, jeśli w przystępny i zachęcający sposób promuje się edukacyjne treści, dlatego polecam. Oprawa twarda, szyta.