Archiwum kategorii: LITERATURA FAKTU

Chłopiec, który narysował Auschwitz

 

 

Autor: Thomas Geve
Wydawnictwo WAB

 

Thomas Geve urodził się w 1929 roku w Niemczech. W wywiadach i filmach dokumentalnych wielokrotnie opisywał swoje wojenne doświadczenia. Miał trzynaście lat, gdy razem z matką trafił do Auschwitz. Dwa lata później przewieziono go do Buchenwaldu i tam doczekał wyzwolenia. Był wycieńczony i zbyt słaby, aby opuścić obóz.

W rysunkach, które wykonywał na małych skrawkach papieru, utrwalił najbardziej dramatyczne przeżycia z tego okresu, cierpienie, śmierć, ale także przyjaźń, braterstwo i wsparcie płynące ze strony innych więźniów. Zapiski wrażliwego dziecka pozwalają dokładnie przyjrzeć się obozowej rzeczywistości. Mały artysta dokumentuje wszystkie etapy eksterminacji Żydów, od transportu wagonami zwierzęcymi, poprzez selekcję, dezynfekcję, numerowanie, znakowanie odzieży, przydzielanie miejsca w barakach.

Geve opisuje głód i sposoby na zabijanie czasu, choćby takie jak wyrabianie noży z dużych gwoździ, łapanie pcheł czy wróżenie z dymu snującego się nad krematorium. Częścią życia jest także praca w szkole murarskiej, która staje się przystankiem dla wielu nastoletnich chłopców. Język ojczysty kurczy się do kilku ciągle powtarzanych słów: apel, blok, szpital, numer, kapo, kara, cela.

Autor ze szczegółami opisuje walkę o przetrwanie, wycieńczenie, desperackie poszukiwania żywności. Jego prace plastyczne przechowywane są obecnie w Muzeum Jad Waszem w Jerozolimie.

Thomas Geve latem 1945 roku mógł cieszyć się wolnością w gościnnej Szwajcarii, gdzie z siedmioma innymi chłopcami przechodził rekonwalescencję. Wielu jego kolegów nie doczekało wyzwolenia i im poświęcona jest ta książka.

Publikacja wartościowa, ciekawa, potwierdzająca zadziwiającą precyzję działań nazistów.

Polecam. Oprawa miękka, klejona, kolorowe rysunki autora, kolorowe zdjęcia, nota od autora wywiadu – Charlesa Inglefielda, biogramy, indeks.

Skarby. Poszukiwacze i strażnicy żydowskiej pamięci

 

Autorka: Patrycja Dołowy
Wydawnictwo Czarne

Patrycja Dołowy – pisarka, artystka multimedialna, działaczka społeczna, popularyzatorka nauki i sztuki, z wykształcenia doktor nauk przyrodniczych, autorka książki „Wrócę, gdy będziesz spała. Rozmowy z dziećmi Holocaustu” (p. 8/2019).

Jej najnowsza publikacja to zapis historii polskich Żydów, rozproszonych po całym świecie. Udało im się uniknąć śmierci podczas wojny. Stracili majątek, zagrabiony przez Niemców, szabrowników i szmalcowników. Uciekając, pozostawiali drobne przedmioty w rękach sąsiadów. Dzisiaj te skarby wywołują wspomnienia.

Żydzi mieszkający za granicą poszukują informacji o swoich przodkach. Zwracają się do urzędów i archiwów z prośbą o przesłanie kopii dokumentów, potwierdzających posiadaną przed wojną własność. Niestety Instytucje są nieczułe na takie prośby.

W 2017 roku Patrycja Dołowy została poproszona o pomoc w odszukaniu prababci przyjaciółki. Tak zaczęła się wędrówka. W jej trakcie Dołowy spotkała wielu amerykańskich potomków polskich Żydów. Przywiodła ich do Polski legenda o rodzinnym skarbie, wizja utraconego raju.

Autorka dzieli opowieść na wiele krótkich rozdziałów. Oddaje głos swoim rozmówcom. Wielokrotnie przerywa opowieść, zmienia wątek, by powrócić do niego w kolejnych częściach publikacji. Pokazuje, że Polska jest pełna żydowskich rzeczy, porzuconych, wziętych pod opiekę, przywłaszczonych, przejętych, znalezionych i takich, które wciąż czekają na odkrycie. Są to ślady milionów żyć, o których powinniśmy pamiętać.

Publikacja ciekawa, zmuszająca do refleksji.

Oprawa twarda, szyta.