Archiwa tagu: literatura piękna

Nigdy nie będę młodsza. Ale kto mi zabroni próbować!

Autorka: Agnieszka Dydycz
Wydawnictwo: Silver
Warszawa 2023

Najnowsza książka Agnieszki Dydycz, autorki znanej miłośnikom literatury obyczajowej z romansem w tle. Pisarka ostatnio gościła na naszej liście z książką o równie przewrotnym tytule „Nigdy nie będę wyższa, ale mogę być szczęśliwsza!” (P. 20/22). Ostatnia publikacja Agnieszki Dydycz stanowi kontynuację poprzedniej, ma formę dziennika, w którym główna bohaterka opisuje swoje perypetie i przemyślenia.

Poprzednia część przygód Małgorzaty, pięćdziesięcioośmioletniej autorki kryminałów, żony i matki dwojga dorosłych dzieci, kończy się niespodziewanym wyznaniem, które być może nie wywraca jej życia do góry nogami, ale nakłania do spojrzenia na siebie z innej perspektywy. Kobieta decyduje się na pierwszy krok ku nowemu. Najnowsza książka opowiada o konsekwencjach tej decyzji i niespodziewanych przeszkodach, które pojawiają się zawsze wtedy, kiedy najmniej się ich spodziewamy. Z pierwszych stron powieści dowiadujemy się, że Małgorzata pracuje nad kolejną książką, a jej związek miłosny podąża w dobrym kierunku. On nie szczędzi jej romantycznych wyznań, a ona uśmiecha się na samo jego wspomnienie. Jednak miłość dwojga dojrzałych ludzi jest czymś więcej niż zakochaniem i fascynacją cielesną. Bohaterowie potrafią docenić każdą formę przebywania we dwoje i czerpać z niej radość. Wbrew pozorom wspólnego czasu wcale nie mają tak wiele, jakby chcieli. Mężczyzna z konieczności przyjmuje na siebie nowe obowiązki dziadka. Natomiast Małgorzata jako popularna pisarka musi dzielić czas pomiędzy ukochanym a pracą, spotkaniami autorskimi, sesjami jogi, przyjaciółkami i niedzielnym wizytami u matki, pani Heleny, która jest prawdopodobnie najzabawniejszą postacią w całej powieści. Starsza kobieta o nienagannych manierach i klasie godnej królowej, z powodu własnej nieomylności często wytyka błędy córce, a także udziela jej dobrych rad, które niejednego przyprawiłyby o ból głowy. Małgorzata znosi je z właściwym sobie humorem, ponieważ matkę ma się jedną i tylko taką, jaką się ma, więc należy się nią cieszyć, dopóki można.

Główna bohaterka książki jest postacią bardzo pozytywną, budzi sympatię, zaraża optymizmem i pozwala utożsamić się ze sobą każdej kobiecie, ponieważ jej życie – tak jak życie każdego z nas – nie jest wolne od problemów i dylematów. Małgorzata znowu musi wybierać pomiędzy tym, co było a tym, co może dopiero nadejść, na szczęście ma wsparcie bliskich jej ludzi. Przyjaźń ukazana w powieści polega na towarzyszeniu w dobrych i złych momentach, wysłuchaniu i akceptacji drugiego człowieka bez wydawania ocen, nawet wtedy, gdy czyjeś postępowanie nie do końca jest dla nas zrozumiałe.

Książka emanuje pozytywnymi fluidami, a podejście do świata Małgorzaty zachęca do spojrzenia na własne życie z dystansem i humorem. Zabawne przemyślenia bohaterki i komizm słowny niewątpliwie należą do mocnych stron powieści, ale czytelnik odnajdzie w niej coś więcej niż rozrywkę. Największą wartością są tzw. złote myśli, czyli takie komentarze do rzeczywistości, które sprawiają, że zatrzymujemy na chwilę lekturę tekstu, by pomyśleć, przyłożyć do siebie ich miarę i zapamiętać to coś, co nas dotknęło, poruszyło lub wzbogaciło o nowe odkrycie. Wydawca dba o to, by żadna taka perełka nie umknęła czytelnikowi, zaznaczając je na kartach książki specjalnymi piktogramami. Dużym udogodnieniem jest również druk z takim rozmiarem czcionki, który ułatwia czytanie.

Wydaje się, że publikacja jest skierowana przede wszystkim do dojrzałego czytelnika, rówieśnika powieściowych bohaterów, jednak warto polecić ją każdemu, bez względu na pesel. Tekst zawiera uniwersalne przesłanie, które mówi o tym, że życie to fantastyczna przygoda, bo każdego poranka zaczyna się coś nowego. Oznacza to także, że każdego dnia coś może się zakończyć, ale nie smućmy się – to przecież normalne, że czas płynie i wszystko przemija. Pożyczając słowa od jednej z bohaterek: Nie ważne, ile mamy lat, ale to jak teraz wykorzystujemy swój czas.

Czytaj dalej

Pustelnia mordercy

Autorka: Anna Krystaszek
Wydawnictwo: MUZA
Warszawa 2023

Trzeci tom kryminalnego cyklu, tworzonego przez pisarkę, pedagożkę i socjoterapeutkę, zatytułowanego „Siedem grzechów głównych” – poprzednio na liście „Wizje” (P. 10/22), natomiast pierwszy tom do nas nie dotarł. Zgodnie z koncepcją autorki, tym razem grzechem głównym, wokół którego koncentruje się fabuła utworu jest nieczystość.

Książka kontynuuje historie znanych z poprzednich części postaci: komisarza Igora Szulca vel Czarnego czy prokuratora Jana Hejda. Policjanci z Częstochowy mają do rozwikłania nową, mrożącą krew w żyłach sprawę. W lesie znaleziono okaleczone zwłoki księdza z podmiejskiej parafii, a z rzeki wyłowiono ludzki korpus, należący do zaginionej niedawno kobiety. Okazuje się, że dzień przed śmiercią duchowny bezskutecznie próbuje skontaktować się z komisarzem. Czy zna jakiś sekret, który doprowadzi do jego śmierci? Bohaterowie najpierw muszą dowiedzieć się, czy za brutalnymi morderstwami stoi ta sama osoba. Co ciekawe, czytelnik zna mordercę od pierwszych stron powieści i właśnie z perspektywy wiedzącego obserwuje proces dochodzenia do prawdy. Ważniejsza, niż rozwiązanie zagadki, wydaje się analiza portretu psychologicznego przestępcy i kogoś, kto jest z nim związany. Wydarzenia są ukazywane z perspektywy kilku postaci. Polifoniczna narracja pozwala pisarce uzyskać wielokontekstowość literackiego obrazu zbrodni i uciec przed schematyzmem przynależnym do gatunku literackiego, który wybrała.

Książkę czyta się bardzo dobrze, chociaż autorka swoim zwyczajem serwuje czytelnikowi dużą porcję wywołujących ciarki opisów okrucieństwa. Na korzyść tekstu działa językowa indywidualizacja postaci, posługujących się śląską gwarą. Powieść można czytać bez znajomości poprzednich części cyklu. Polecam. Okładka miękka, klejona.

Czytaj dalej

Berdyczów

Autorka: Marta Kozłowska
Wydawnictwo: Ha!art
Kraków 2022

Trzecia w dorobku książka pisarki i antropolożki kultury. Jej poprzednią powieść „B. Bomb” prezentowaliśmy na przeglądzie (P. 4/21). Najnowsza książka gatunkowo zbliża się do powieści egzystencjalnej, ale posiada również cechy kryminału.

Główny bohater, Karol Pytanko, przybywa do ukraińskiego miasteczka, Berdyczowa, w celu rozwikłania zagadki pomoru trzody chlewnej. Bardzo trudno ustalić bezpośrednią przyczynę zgonów, a lokalni mieszkańcy mają różne teorie na jej temat. Jedna z nich rozróżnia trzy rodzaje śmierci: naturalna, nienaturalna i dobrowolna, wynikająca z bezradności i najlepiej pasująca do badanej przez Karola sytuacji. Obok nierozwikłanej sprawy zwierząt, pojawia się problem znikających obiektów. Najpierw przepada samochód, potem zegarek, sejf i wreszcie wiadukt. Nikt nie wie, gdzie znajdują się zaginione rzeczy, nikt też specjalnie nie dziwi się ich nieobecnością. Bohater krąży w małomiasteczkowej przestrzeni trochę jak w półśnie, ogląda otoczenie jakby doświadczał halucynacji. Berdyczów jawi się jako miejsce zawieszone pomiędzy rzeczywistością a sennym majakiem, miasto, którego tak naprawdę nie ma i które rządzi się swoimi prawami. Natomiast tutejsza codzienność to pole zmagań człowieka ze światem, symbolizowane przez dziurę w asfalcie, zakrytą starym dywanem.

Książka wciąga od pierwszych zdań, chociaż momentami czytelnik nie odnajdzie w niej „ni sensu, ni kredensu”. Co odnajdzie? Doskonale zbudowane postacie, przemawiające soczystym i barwnym językiem, a właśnie język wydaje się tu najważniejszy. Niesztampowy, ironiczny i niepozbawiony humoru styl wypowiedzi autorki pobudza intelektualnie odbiorcę. Estetyka brzydoty oraz pierwiastek absurdu, a także częste gry słowne wymagają nieustannego skupienia, za które nagrodą jest udział w wytrawnej literackiej uczcie.

Powieść napisana z polotem, skierowana raczej do wytrawnego czytelnika o wysublimowanym guście. Bardzo polecam. Oprawa miękka, klejona.

Wielki Bóg Pan

Autor: Adam Fyda
Wydawnictwo: Timof i Cisi Wspólnicy
Warszawa 2022

Adaptacja komiksowa XIX-wiecznego kryminału, napisanego przez walijskiego pisarza Arthura Machena. Autorem jest polski malarz, grafik i ilustrator, absolwent wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych. Twórca ma już na swoim koncie dwa komiksy: debiutanckie, mroczne „Góry szaleństwa” i obyczajowy retro-picturebook „W pogoni za duchem”. Żaden z nich nie był prezentowany na przeglądzie.

Akcja komiksu rozgrywa się w Londynie. Mieszkańcy miasta i policja są poruszeni serią zagadkowych samobójstw, dokonywanych wśród zamożnych mężczyzn. Jednym z nieszczęśników jest przyjaciel dwójki głównych bohaterów, którzy postanawiają na własną rękę wyjaśnić tajemnicę jego śmierci. Prywatne śledztwo doprowadzi ich do pewnej kobiety, jednak poznanie całej prawdy może mieć zbyt wysoką cenę.

Komiksowy horror trzyma w napięciu do ostatniej strony. Szkatułkowa konstrukcja fabularna odkrywa przed czytelnikiem kolejne poziomy opowieści, eskaluje grozę, zagęszcza i tak duszną już atmosferę. Dyskretnie widoczne w tle czarno-białych ilustracji demoniczne motywy nie pozwalają odbiorcy zapomnieć o czającym się za rogiem złu i – podobnie jak tytuł – ewokują skojarzenia z mitologicznym Panem, potrafiącym przerazić człowieka „na śmierć”. Polecam fanom mrocznych klimatów i komiksowych powieści grozy. Okładka miękka, szyta.

Czytaj dalej

Strach ma twoje oczy

Autorka: Agnieszka Ewa Rybka
Wydawnictwo Feeria
Łódź 2023

„Strach ma twoje oczy” to druga publikacja autorki, która w 2022 roku zadebiutowała książką dla dzieci „Dziewczynka z wielkimi marzeniami”. Powieści są całkowicie odmienne, czy pod względem adresata, czy gatunku literackiego, łączy je jednak temat niedoskonałego macierzyństwa, który wydaje się szczególnie zajmować pisarkę. Wątek skomplikowanej relacji między matką a dzieckiem, może okazać się kluczowy, zarówno dla lektury pierwszej książki, jak i thrillera, stanowiącego przedmiot tejże recenzji.

Charlotte, znana lekarka, wróciwszy do domu z wyjazdu służbowego, przyłapuje męża na popełnieniu brutalnego przestępstwa i sama cudem unika śmierci. Mocny początek stanowi zaledwie przedsmak tego, co autorka funduje czytelnikowi na kolejnych stronach powieści. Kobieta ucieka z Islandii do Australii, by dotrzeć do mieszkającej tam córki. Bohaterka zamierza wraz z nastolatką dostać się do Teksasu, który wydaje się jedynym bezpiecznym miejscem. Kobiety nieustannie czują na plecach oddech ścigającego je mężczyzny, który do niedawna był dla nich kochanym mężem i ojcem. Na jaw wychodzą kolejne, mrożące krew w żyłach fakty z przeszłości. Dodatkowo, sytuacji nie ułatwia skomplikowana relacja pomiędzy matką i córką, a także niespodziewane konsekwencje romansu, w który uwikłała się główna bohaterka.

Umiejętnie dozowane w retrospekcjach informacje sprawiają, że thriller trzyma czytelnika w napięciu do ostatniej strony. Co prawda, końcowe rozdziały książki przestają przypominać dreszczowiec i zmierzają w stronę powieści obyczajowej, lecz być może jest to celowy zabieg, który ma zwiększyć siłę rażenia zakończenia opowieści. Książka bardzo udana. Polecam. Okładka miękka, klejona.

Czytaj dalej

Spaleni w ogniu

Autor: Jaume Cabré
Wydawnictwo: Marginesy
Warszawa 2023

Nowa książka katalońskiego prozaika i wykładowcy akademickiego, autora m. in. głośnej powieści „Wyznaję” (P. 5/13) oraz prezentowanego jakiś czas temu zbioru opowiadań „Kiedy zapada mrok” (P. 12/19).

Główny bohater, Ismael, wychowywany przez chorego psychicznie ojca, trafia do placówki opiekuńczej, dzięki czemu udaje mu się zdobyć wykształcenie i podjąć pracę nauczyciela. Pewnego dnia, podczas wizyty w pasmanterii, spotyka koleżankę z dziecięcych lat. Leo wytrąca mężczyznę z marazmu i ubarwia jego szarą egzystencję. Pomiędzy bohaterami zaczyna kiełkować uczucie, które ma szansę ogrzać ich okaleczone cierpieniem dusze. Niestety, kolejne przypadkowe spotkanie całkowicie zmienia trajektorię życia Ismaela. Bohater budzi się w szpitalu, po wypadku samochodowym, którego nie pamięta. Nie przypomina sobie również większości szczegółów na własny temat. Miejsce, w którym przebywa, wywołuje niepokój, dlatego skołowany mężczyzna ucieka i otrzymuje pomoc od nieznajomej kobiety. Czy Ismaelowi uda się poukładać fragmenty przeszłości w jedną całość i rozplątać sieć intryg, w którą wpadł? Bohater, niczym ćma, błądzi w ciemności, szukając światła. Zmierzenie się z lękami, drzemiącymi w podświadomości, wydaje się nieuchronne i wcale nie gwarantuje sukcesu.

Autor książki przeplata wydarzenia fabularne sennymi majakami i miniaturowymi powiastkami filozoficznymi, których bohaterem jest dzik – alter ego Ismaela. Komizm słowny, błyskotliwe dialogi, zabawne literackie nawiązania i kryminalna zagadka to kolejne mocne strony utworu. Ponadto uważny czytelnik wyłuska z tekstu maksymy, m. in. „każdy w życiu robi to, na co go stać, i nikt (…) nie rodzi się z głową pełną mądrości”. Książka godna polecenia. Oprawa twarda, szyta.

 

Czytaj dalej