Archiwa tagu: relacje damsko-męskie

Mit Darcy’ego

Autorka: Rachel Feder
Wydawnictwo Krytyki Politycznej
Warszawa 2025

Ciekawa książka napisana przez amerykańską literaturoznawczynię rozkochaną w brytyjskiej prozie z przełomu XVIII i XIX wieku. Autorka podejmuje się dekonstrukcji tytułowego mitu Darcy’ego, który swoją nazwę bierze od rozbudzającego kobiecą wyobraźnię bohatera powieści Jane Austen „Duma i uprzedzenie”. Fitzwiliam Darcy to mężczyzna przystojny, tajemniczy, introwertyczny i dumny. Mówiąc szczerze i z perspektywy czasu, który nas dzieli od powstania romantycznej powieści, bohater wydaje się nieprzyjemnym, aroganckim, gburowatym i bezczelnym typem, który jednak zyskuje przy bliższym poznaniu. Czy warto czekać na jego przemianę? Czy dostrzeżony przez badaczkę mit w dalszym ciągu oddziałuje na nasze wyobrażenia o relacjach damsko-męskich? Czy kobiety często tworzą relacje z toksycznym partnerem w nadziei, że wreszcie uda im się dotrzeć do jego serca i w nagrodę przeżyć wielką miłość? Rachel Feder postanawia obnażyć podejrzany wzorzec, w którym źródło ma wiele popularnych dziś zjawisk, m. in. motyw slow burn, hate to love czy postać bad boya, któremu wybacza się zdecydowanie za dużo niż powinno. Dziedzictwo mitu trwa a jak dobrze wiemy, kultura wpływa na codzienne życie jej odbiorców i niestety może zaszkodzić.

Autorka, proponując różne (w tym feministyczne) odczytania powieści „Duma i uprzedzenie”, zastanawia się nad statusem współczesnej kobiety, jej miejscem w relacji romantycznej, społecznymi oczekiwaniami wobec płci żeńskiej i jej skłonnością do niepotrzebnych poświęceń. Rachel Feder na podstawie obserwacji współczesnej kultury tworzy „poczet Darcych”, znanych z filmów, seriali, książek czy piosenek Taylor Swift. Tytułowy mit i jego dzisiejsze kontynuacje ukazują niedostępnych emocjonalnie mężczyzn jako atrakcyjnych partnerów, maskując przy tym ciemne strony funkcjonowania z nimi w związku. Sprzyja to podtrzymywaniu patriarchatu i usprawiedliwia toksyczną męskość. Nie tak daleko od romansu do horroru. Badaczka pisze: „Bo chociaż w Darcym jest wiele do kochania, w micie Darcy’ego wielu rzeczy należy się bać” (s. 31). Skąd zatem niesłabnąca popularność mitu? Autorka zwraca uwagę na dobrze znany mechanizm, który sprawia, że ów mit się nie dezaktualizuje – nasz mózg najczęściej chce tego, czego nie może mieć.

Publikacja w interesujący i zabawny sposób ukazuje przemiany literackiego motywu, jego ewoluowanie i promieniowanie na następujące po nim zjawiska kultury. Lektura tekstu uświadamia szkodliwość zakorzenionych w naszej świadomości wzorców, od których można i warto się wyzwolić, by cieszyć się pełnią życia i nie marnować energii na rzeczy czy ludzi zbędnych. Autorka tekstu ma szanse dotrzeć do szerszego odbiorcy, ponieważ operuje swobodnym językiem, stylem potocznym nie stroniącym nawet od wulgaryzmów w momentach, w których należy wzmocnić przekaz – jest lekko, daleko od krytycznoliterackiego wywodu naukowego, ale wcale nie infantylnie, raczej mądrze, błyskotliwie i zaskakująco wprost. Zdecydowanie polecam nie tylko kobietom. Oprawa miękka, klejona.

Czytaj dalej →

Rozstanie to nowe rozdanie

Autorki: Monika Pryśko, Monika Ośmiałowska
Wydawnictwo: Pascal
Bielsko-Biała 2024

Poradnik dla kobiet, które zaczynają nowy etap swojego życia, ponieważ poprzedni zakończył się rozstaniem. Nie ma co udawać, że jest to łatwe doświadczenie, zawsze towarzyszy mu ból, rozczarowanie, strach, stres i kłopoty z zaakceptowaniem nowej sytuacji. Kiedy jednak mija pierwszy szok warto otworzyć się na nowe, które przynosi nam los i zamiast rozpaczać, skoncentrować się na szansie, jaka znajduje się w zasięgu naszych rąk. Tak pokrótce brzmi przesłanie poradnika napisanego przez autorkę coachingowych książek dla kobiet oraz prawniczkę, specjalizującą się w rozwodach i prawie rodzinnym. Autorki rozpoczynają swój wywód od momentu, w którym w związku zaczyna się dziać źle, pojawiają się pierwsze sygnały i pierwsze próby ratowania sytuacji. Kolejny rozdział poradnika mówi o tym, jak powinna wyglądać zdrowa i szczęśliwa miłość, natomiast dalej przeczytamy o zjawiskach przemocy psychicznej, która zdecydowanie wymaga zakończenia relacji dla dobra ofiary oraz o szkodliwych schematach myślenia o małżeństwie, związku czy rodzinie. Autorki poświęcają dużo uwagi emocjom, które towarzyszą osobom doświadczającym rozpadu relacji, ponadto zachęcają do traktowania siebie z większą wrażliwością na potrzeby i marzenia, z czułością i wyrozumiałością oraz wiarą we własne siły.

Książka motywuje do optymistycznego patrzenia w przyszłość po życiowej zawierusze, inspiruje do brania odpowiedzialności za swoje szczęście i do wprowadzenia zmian, które ulepszą nasz prywatny mikrokosmos. Poradnik jest ładnie wydany w optyce karcianej gry, graficznie wyróżniono najważniejsze cytaty oraz motta, ponadto każdy rozdział zawiera podsumowanie najważniejszych treści. Bardzo polecam, oprawa utwardzona, szyta, wewnątrz ciekawe wywiady z kobietami, które przeżyły rozwód i nie żałują.

Czytaj dalej →

To nie ja

Autorka: Karmele Jaio
Wydawnictwo: Bo.wiem
Kraków 2023

Zbiór opowiadań napisanych przez baskijską pisarkę, tłumaczoną z sukcesem na kilka języków, w tym również na język teatralny oraz filmowy, ponieważ jej dzieła doczekały się adaptacji. Książka jest wydana w Serii z Żurawiem, promującej literaturę z różnych, odległych zakątków świata i zapraszającej do spotkania z twórczością, która wyróżnia się w kraju pochodzenia, a także ma szansę być doceniona na arenie międzynarodowej.

Czytelnik otrzymuje do rąk czternaście tekstów, których bohaterkami są wyłącznie kobiety. Każda z nich ma już za sobą pierwszą połowę życia, które ułożyło się mniej lub bardziej szczęśliwie – większość żyje z dnia na dzień u boku męża i dzieci, niektóre przeżywają rozstanie, a inne wybierają samotność. Kobiety łączy poczucie niespełnienia, stagnacji, tęsknoty za odmianą i ucieczką od codziennej rutyny. Bohaterki zatrzymują się w autorefleksji, przyglądają się własnemu ciału, szukają zatraconej kobiecości, pozwalają sobie na marzenia, ale niekoniecznie na ich realizację. Myśli o przemijaniu, dawnej młodości czy wychłodzonej relacji małżeńskiej pojawiają się mimochodem, podczas rozmów i codziennej krzątaniny, z której składa się kobiecy świat.

Wielogłos, rozbrzmiewający w prozie pisarki to słodko-gorzka opowieść o wewnętrznej niezgodzie na szarość życia, lecz na próżno szukać tu buntu czy gniewu – jest natomiast niepokój. Narratorki pytają o słuszność podjętych dawno temu decyzji, jednocześnie ewokując osobiste obawy i smutki u odbiorcy. Kropkę nad „i” stawia tytułowe opowiadanie, którego bohaterka z dystansu spojrzawszy na własną codzienność, zaczyna rozumieć, że jej prawdziwe ja jest inne niż widać na załączonym obrazku. Bardzo polecam tę książkę, zwłaszcza czytelniczkom. Oprawa miękka, klejona.

Urugwajka

Autor: Pedro Mairal
Wydawnictwo: Pauza
Warszawa 2023

„Urugwajka” to książka napisana już kilka lat temu, wielokrotnie nagradzana – w tym za najlepszą powieść 2016 roku opublikowaną w języku hiszpańskim (Premio Tigre Juan). Dzieło doczekało się adaptacji filmowej, wyróżnionej za najlepszą reżyserię podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Mar del Plata. Pedro Mairal to pisarz doceniony, ma w swoim dorobku pięć powieści, zbiory opowiadań i wierszy, a także felietony; na co dzień pracuje jako wykładowca akademicki. Poprzednio na liście: „Noc z Sabriną Love” (P. 7/04).

Książkę można określić mianem reportażu z pewnego wtorku, który nieodwracalnie zmienia życie Lucasa, głównego bohatera powieści. Czterdziestoparoletni pisarz wyrusza do urugwajskiego Montevideo w celu odebrania pieniędzy od wydawnictw, z którymi współpracuje. Ukryty cel wyprawy stanowi spotkanie z tytułowa Urugwajką, poznaną tu rok wcześniej podczas konferencji. Mężczyzna fantazjuje o randce z Guerrą, wielokrotnie wyobraża sobie i planuje wspólnie spędzone chwile, jednak zderzenie wyobrażenia o kobiecie z jej rzeczywistą postacią wywołuje poznawczy dysonans. Bohater mimo wszystko brnie dalej w relację bez przyszłości, poddaje się urokowi chwili, błądzi w labiryntach własnych wyobrażeń, przemyśleń, niepokojów potęgowanych używkami i pożądaniem. Przebieg dnia wymyka się Lucasowi spod kontroli – nie da się zaprzeczyć, że feralny wtorek będzie miał swoje konsekwencje w realnym życiu bohatera. Wyjazd do Urugwaju stanowi bowiem ucieczkę, od szarej codzienności, małżeństwa, trudnego rodzicielstwa, kłopotów finansowych oraz pracy niedającej satysfakcji i spełnienia. Książka jest rozmową bohatera z żoną, monologiem skierowanym do Cataliny, która stanowi dla mężczyzny punkt odniesienia mimo zdrady, pretensji, kłótni i rozczarowań. Pisarz serwuje czytelnikowi studium rozpadu związku – „dwugłowego monstrum”, które przeraża, tłamsi i zniewala. Samotność jest odkrywcza, działa jak lustro, ponieważ odbija prawdziwy obraz życia, w którym funkcjonujemy. Narracja o relacji damsko-męskiej jest słodko-gorzka, niekiedy komiczna – w większości tragiczna, pełna napięcia po mistrzowsku skumulowanego w dialogach, a także w oczyszczającym monologu – spowiedzi bohatera. Szczerość ocala jego istnienie i pozwala na nowy początek, nawet, gdy jest on inny od przewidywanego.

„Urugwajka” to proza podszytą filozoficzną refleksją, dzieło wielkie mimo niewielkich rozmiarów, poruszające do głębi i przynoszące promień nadziei w najciemniejszej porze dnia. Emocje, które pulsują pod tkanką tekstu, porażają autentycznością, stanowią o sile utworu, którego lekturę mogę polecić każdemu z czystym sumieniem. Oprawa miękka, klejona.