Archiwum autora: Radosław Pulkowski

Mo Wilde, „Dzikość, która uzdrawia”

Dzikość, która uzdrawia

Mo Wilde, „Dzikość, która uzdrawia”Autor: Mo Wilde
Wydawnictwo: Ha!art

„Dzikość, która uzdrawia” jest tworzonym na gorąco zapisem życiowego eksperymentu jej autorki. Mo Wilde postanowiła, że przez okrągły rok, od końca listopada 2020 roku, będzie żywiła się wyłącznie tym, co da jej dzika natura. Bez kupowania żadnych produktów w sklepie, a nawet bez samodzielnego uprawiania warzyw w przydomowym ogrodzie. Jak można się domyślić, to zadanie trudne, a dla większości z nas wręcz niewykonalne. Mo Wilde było jednak nieco łatwiej niż innym, bowiem od lat jest zielarką, etnobotaniczką i zbieraczką, zajmującą się zarówno działalnością naukową, jak i prowadzeniem kursów z zakresu zbieractwa i zielarstwa.

Książka napisana jest w formie dziennika, w którym autorka opisuje sposoby pozyskania i
przygotowania żywności. Nie wypada to nudno, ponieważ jej pożywienie jest bardzo różnorodne – to, co Wilde je, uzależnione jest przecież od warunków atmosferycznych, pory roku i miejsca, w którym akurat przebywa. Bo choć autorka na ogół pisze swój dziennik w swoim własnoręcznie zbudowanym domu w środkowej Szkocji, zdarza jej się wyjeżdżać. Istotne miejsce w książce zajmuje jej wizyta w domu prof. Łukasza Łuczaja, polskiego botanika, który na co dzień mieszka na Podkarpaciu.

Jednak tak naprawdę tematem książki Wilde nie jest wyłącznie jedzenie. Jej refleksje bardzo często skręcają w stronę badania wielopłaszczyznowych relacji między człowiekiem a naturą – relacji, które we współczesnym świecie większość z nas utraciła, ale których tak naprawdę wciąż potrzebujemy, mamy je bowiem zapisane w genach.

Publikację uzupełnia kilka dodatków. Jednym z nich są uwagi i porady autorki, kierowane do ludzi, którzy przynajmniej w ograniczonym zakresie chcieliby pójść w jej ślady i żywić się tym, co ma do zaoferowania dzika natura. Inny to obszerna tabela gatunków roślin, glonów i grzybów, o których Wilde wspomina w swojej książce, obejmująca nazwę łacińską, nazwę polską i informację na temat zdatności do spożycia.

Podsumowując, „Dzikość, która uzdrawia” to bez wątpienia wartościowa publikacja dla osób
zainteresowanych tematem. Oprawa miękka, klejona.

Will Hermes, „Lou Reed. Król Nowego Jorku”

Lou Reed. Król Nowego Jorku

Will Hermes, „Lou Reed. Król Nowego Jorku”Autor: Will Hermes
Wydawnictwo: W.A.B.

„Królem Nowego Jorku” nazwał go sam David Bowie, będący jednym z jego oddanych fanów. Zmarły w 2013 roku Lou Reed rzeczywiście tym królem był – tak samo, jak jedną z najważniejszych postaci w historii muzyki rockowej. Jeśli na świecie nie jest on kojarzony równie powszechnie, co wspomniany Bowie, to tylko ze względu na bezkompromisowość i pewną nieprzystępność. Reedowi – zarówno solo jak i z legendarnym zespołem The Velvet Underground – zdarzało się nagrywać albumy pełne zgiełku i ciemnych, trudnych, skandalizujących tematów. W dodatku nie lubił udzielać wywiadów, a na działalność biografów reagował wręcz alergicznie.

Z pewnością był jednak Reed fascynującą postacią, która żyła w fascynujących czasach i przebywała w najbardziej fascynujących miejscach. Jego zespół, The Velvet Underground, wyrósł w drugiej połowie lat sześćdziesiątych XX wieku z awangardowej sceny nowojorskiej, a jego mentorem i managerem był nie kto inny jak Andy Warhol, a zatem jedna z najważniejszych postaci dwudziestowiecznej sztuki. Grupa – przynajmniej jak na ówczesne standardy – nie odniosła wprawdzie sukcesu, jednak po latach okazało się, że pośrednio lub bezpośrednio wpłynęła na kształt niemal całego alternatywnego rocka, który powstawał po niej. Sam Reed nigdy nie oglądał się na mody i przez całą karierę po prostu robił, co chciał – na przykład w późniejszych latach bardziej spełniał się jako pisarz, niż jako artysta sceniczny. Do podeszłego wieku pozostawał człowiekiem gniewnym i zainteresowanym zarówno jasnymi, jak i najmroczniejszymi sferami życia. Ostatni biograf Reeda, Will Hermes, skupia się jednak nie na domniemanych skandalach, ale przede wszystkim na muzyce i innej działalności artystycznej swojego bohatera. Trzeba przyznać, że wychodzi mu to bardzo dobrze.

Było już wiele biografii Lou Reeda, ale właśnie ta uchodzi za najlepszą. W 2023 roku, kiedy ukazała się w języku angielskim, wiele spośród najważniejszych mediów muzycznych w Stanach Zjednoczonych uznało ją za najlepszą muzyczną książkę roku. Kiedy czyta się tę pozycję – doprawdy trudno się temu wszystkiemu dziwić. „Lou Reed. Król Nowego Jorku” to świetna, starannie napisana i niejednostronna biografia słusznie uwielbianego muzyka. Dla osób zainteresowanych Lou Reedem i muzyką alternatywną – lektura obowiązkowa. Oprawa twarda, szyta.

Italo Calvino, „I na tym koniec. O literaturze i społeczeństwie”

I na tym koniec. O literaturze i społeczeństwie

Autor: Italo Calvino
Wydawnictwo: Państwowy Instytut Wydawniczy

Italo Calvino – autor takich powieści jak „Jeśli zimową nocą podróżny”, „Zamek krzyżujących się losów” czy „Niewidzialne miasta” – jest powszechnie uznawany za jednego z najwybitniejszych pisarzy tworzących w drugiej połowie XX wieku. Włoski twórca był związany ze słynną grupą literacką OuLiPo, a do historii literatury wszedł nie tylko dzięki talentowi, ale również szerokim horyzontom intelektualnym i śmiałości, bowiem wiele jego dzieł słusznie zalicza się do kanonu dwudziestowiecznej literatury eksperymentalnej. W Polsce najważniejsze dzieła Calvino obecne są już od dawna i do dziś pozostają wznawiane oraz czytane przez coraz to młodsze pokolenia miłośników ambitnej literatury pięknej.

„I na tym koniec. O literaturze i społeczeństwie” to książka zbierająca teksty eseistyczne napisane przez Calvino w latach 1955-1978, która nigdy wcześniej nie ukazała się w języku polskim. Przepełniają ją teksty dyskursywne, które na przestrzeni lat pisarz poświecił literaturze i sprawom za pomocą literatury opisywanym. Niektóre z artykułów są po prostu krytycznymi omówieniami konkretnych dzieł literackich, inne – propozycjami literaturoznawczych (choć nie akademickich!) syntez, a jeszcze innym bliżej do filozofii literatury niż do krytyki. Łączy je obejmujące szeroki horyzont i zarazem przeszywająco inteligentne spojrzenie ich autora.

Teksty zawarte w tomie zostały ułożone chronologicznie, dzięki czemu książkę można czytać jako swego rodzaju intelektualną autobiografię włoskiego autora. Zresztą sam Calvino jak najbardziej do takiego czytania zachęca, we wstępie wprost twierdząc, że ponowna lektura i złożenie swoich tekstów eseistycznych w jedną książkę pomogły mu zrozumieć swoją pisarską drogę i miejsce, do którego dotarł jako autor. Czytane dziś, rozważania Calvino o literaturze nie tracą na aktualności. Niektóre eseje są wręcz zaskakująco aktualne, jak choćby ten wyeksponowany przez polskiego wydawcę na tylnej stronie okładki, zatytułowany „Cybernetyka i duchy”.

Według mnie tom „I na tym koniec…” powinny posiadać szczególnie większe biblioteki. Pozostałe – wedle uznania. Oprawa miękka, klejona.

Bryan Lee O’Malley, „Scott Pilgrim kontra Wszechświat”

Scott Pilgrim kontra Wszechświat

Bryan Lee O’Malley, „Scott Pilgrim kontra Wszechświat”Scenariusz: Bryan Lee O’Malley
Ilustracje: Bryan Lee O’Malley
Wydawnictwo: Nagle!
Poziom czytelniczy: BD IV

„Scott Pilgrim kontra Wszechświat” Bryana O’Malleya stanowi piąty i zarazem przedostatni tom młodzieżowego cyklu komiksów o tytułowym bohaterze. Wcześniej na naszej liście znalazł się tylko tom drugi, zatytułowany „Scott Pilgrim kontra reszta świata”.

Tytułowy bohater ma dwadzieścia trzy lata i gra na basie w lokalnym garażowym zespole. Kiedy pewnego dnia poznaje Ramonę, w której się zakochuje, zostaje zobowiązany do pokonania siedmiu jej złych byłych chłopaków. Komiks łączy bowiem obyczajową opowieść o miłości z humorystycznym nawiązaniem do estetyki gier video i mangi. Kanadyjska seria zawdzięcza swój międzynarodowy sukces luzackiej atmosferze, poczuciu humoru i przede wszystkim próbie oddania specyficznego klimatu panującego w środowisku młodych ludzi zainteresowanych kulturą alternatywną w pierwszej dekadzie lat dwutysięcznych. Do Polski seria dotarła z dużym opóźnieniem – pierwszy tom ukazał się u nas w 2023 roku, mimo że pierwsze, kanadyjskie wydania komiksów O’Malleya datowane są na lata 2004-2010. Z jednej strony – lepiej późno niż wcale. Z drugiej – trudno oprzeć się wrażeniu, że ich odbiorcą będzie dziś raczej kierowany sentymentem starszy czytelnik niż współczesna młodzież, dla której realia przedstawione w serii okażą się wręcz historyczne (by daleko nie szukać – bohaterowie komiksu komunikują się esemesami pisanymi na telefonach z czarno-białym wyświetlaczem i nie są non-stop online).

Sam uważam serię O’Malleya za znakomitą obyczajówkę dla młodzieży – prywatnie czytałem ją zresztą po angielsku ponad dekadę temu. Do czwartego tomu włącznie „Scotta Pilgrim” można wręcz określić mianem świetnej, pełnej uroku komedii romantycznej, kierowanej do osób, które na co dzień raczej nie są zainteresowane komediami romantycznymi. W piątym tomie sprawy zaczynają przybierać nieco poważniejszy obrót – nagle okazuje się, że pewne wybory, których bohaterowie beztrosko dokonywali w przeszłości, potrafią się zemścić, a w miłości nie zawsze bywa różowo. Choć z tomu piątego sączy się nastrój melancholii, nie oznacza to, że stracił on swoje poczucie humoru i lekkość. Powiedziałbym raczej, że w dwóch ostatnich częściach historia robi się pełniejsza.

Według mnie „Scott Pilgrim” to świetna, warta zakupu seria, jednak z powodów, które wyjaśniłem wcześniej, lepiej, żeby decyzja o zakupie należała do bibliotekarzy z poszczególnych bibliotek. Komiksy z serii należy czytać w kolejności, zaczynanie lektury od piątego tomu raczej nie ma sensu. Oprawa miękka, klejona.

Przemek Wechterowicz, Marta Ignerska, „Superhipermegaważna misja”

Superhipermegaważna misja

Przemek Wechterowicz, Marta Ignerska, „Superhipermegaważna misja”Scenariusz: Przemek Wechterowicz
Ilustracje: Marta Ignerska
Wydawnictwo: Kultura Gniewu
Poziom czytelniczy: BD II

„Superhipermegaważna misja” to wspólne dzieło cenionego twórcy książek dla dzieci Przemka Wechterowicza oraz chyba jeszcze bardziej cenionej artystki, ilustratorki i projektantki książek dla dzieci – Marty Ignerskiej. Publikacja ta, będąca czymś pomiędzy picture bookiem a komiksem, to dość ekscentryczne, choć z pewnością zabawne dzieło. Skierowane do dzieci, ale takie, które zadowoli także miłośników eksperymentalnego komiksu.

Pod względem fabularnym w „Superhipermegaważnej misji” chodzi o to, że nad ziemią zauważono latający spodek. Pojawienie się UFO oczywiście wzbudziło sensacje – ludzie są podekscytowani, pokazują je sobie palcami, robią sobie selfie z nim w tle. Zastanawiają się też, czego szukają na Ziemi przybysze z kosmosu. Opinia publiczna jest przekonana, że statek kosmiczny zaraz wyląduje i ludzkość pozna prawdę – dowie się, jaką superhipermegaważną misję mają do spełnienia kosmici. Problem w tym, że UFO nie za bardzo ma gdzie wylądować. Niemal każdy skrawek wolnej przestrzeni zajmują gapie, a tej nie zostało przecież na Ziemi aż tak wiele. Kosmici krążą nad naszą planetą i niemal wszędzie coś przeszkadza im w lądowaniu: miejskie wieżowce, ludzie na plaży, drzewa, a wreszcie ulewa, która akurat się zrywa. Finalnie, jak można się domyślić, latający spodek w ogóle nie ląduje. A jednak – czyżby? – na ostatniej stronie dowiadujemy się, że kosmitom udało się w tajemnicy wylądować, a ich cel był o wiele bardziej prozaiczny niż ktokolwiek mógłby przypuszczać…

Propozycja Wechterowicza i Ignerskiej to książka jednorazowa pod względem fabularnym, bo z jej lekturą jest trochę jak z wysłuchaniem dowcipu – rozbawi czytelnika tylko raz. Z drugiej jednak strony ten dowcip jest na tyle śmieszny, że po przeczytaniu książkę aż chce się pokazać komuś innemu. Walorem „Superhipermegaważnej misji” są także świetne ilustracje Marty Ignerskiej. Co ciekawe, artystka w widoczny sposób nawiązuje do kubistycznych prac Picassa (można poznać po tym, jak przedstawia zdekonstruowane postacie). Powiedzmy, że dla laika jej rysunki wyglądają niczym „artystyczne bazgroły” i sądzę, że jak najbardziej mogą spodobać się dzieciom, choć może nie najmłodszym. Pozycja nadaje się do polecenia bibliotekom, choć pewnie nie wszystkim. Oprawa twarda, szyta. Duży format.

Ula Petrycka, Anna Nowocińska-Kwiatkowska, „Uczę się mówić. W domu”

Uczę się mówić. W domu

Ula Petrycka, Anna Nowocińska-Kwiatkowska, „Uczę się mówić. W domu”Autor: Ula Petrycka
Ilustracje: Anna Nowocińska-Kwiatkowska
Wydawnictwo: Magiczne
Poziom czytelniczy: BD 0

Ula Petrycka jest logopedką, neurologopedką i autorką bloga „Kiedy do logopedy”. Stworzona przez nią i ilustratorkę Annę Nowocińską-Kwiatkowską kartonikowa książka „Uczę się mówić. W domu” ma na celu wspieranie rozwoju mowy u dzieci około pierwszego roku życia. Bohaterami są tu mały Michaś, nazywany Mimi, i jego mama. Czytelnik na kolejnych stronach obserwuje typowy poranek i przedpołudnie z ich życia: pobudkę, mycie twarzy przez mamę, zmianę pieluszki, przygotowanie i zjedzenie śniadania, taniec, rozwieszenie prania, zabawę, rozmowę video z babcią, ćwiczenia, aż do drzemki Michasia. Autorka używa w tekście dużej liczby prostych słów – również dźwiękonaśladowczych – które dziecko może powtarzać w codziennych sytuacjach: mama, jaja, dzień, noc, siii, feee, hau czy myju-myju. Dodatkowo na pierwszej stronie daje rodzicom wskazówki, jak używać książki i jak pomóc dziecku rozwijać mowę, nie odnosząc przy tym skutku odwrotnego od zamierzonego. Zaletą publikacji są proste, ale wyjątkowo sympatyczne ilustracje Anny Nowocińskiej-Kwiatkowskiej. Tę wydaną w małym formacie książkę można polecić zarówno rodzicom, jak i bibliotekom.

Gody na Kurpiach w Bibliotece na Koszykowej

W poniedziałek 16 grudnia 2024 roku w Bibliotece na Koszykowej odbyły się warsztaty dla bibliotekarzy z Warszawy i województwa mazowieckiego przeprowadzone przez twórców Krystynę Łaszczych, Mariannę Pokorę i Józefa Pokorę ze Związku Kurpiów.

Uczestnicy warsztatów mieli okazję poznać tradycje świętowania na Kurpiach i wykonali własnoręczne ozdoby: byśki, kurpiowskie bombki i łańcuchy. Jak było? Kolorowo i serdecznie. Zobaczcie sami!

 

 

 

 

 

 

Praca z czytelnikami o szczególnych potrzebach – warsztaty dla bibliotekarzy

Praca z czytelnikiem może dostarczyć bibliotekarzom sporo satysfakcji, choć często wpisane są w nią spore wyzwania. Dotyczy to także obsługi czytelników z niepełnosprawnościami. Dlatego 10 grudnia 2024 roku w Bibliotece na Koszykowej odbyły się poświęcone temu zagadnieniu warsztaty – zorganizował je Dział Nowości Wydawniczych i Wydarzeń Kulturalnych.

Zajęcia poprowadziła dr hab. Agnieszka Chamera-Nowak, bibliolożka pracująca w Katedrze Książki i Mediów na Wydziale Dziennikarstwa informacji i Bibliologi Uniwersytetu Warszawskiego. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się na badaniu funkcjonowania ryku wydawniczo-księgarskiego w Polsce i biblioterapii. W ramach tej ostatniej aktywności Chamera-Nowak była m.in. współzałożycielką Polskiego Towarzystwa Biblioterapeutycznego.

Na zajęciach nie zabrakło treści, umożliwiających bibliotekarzom zapoznanie się z różnymi rodzajami niepełnosprawności, kształtowanie umiejętności pracy z czytelnikami o niestandardowych potrzebach czy pobudzających refleksje nad możliwościami przełamywania różnorakich barier mentalnych i architektonicznych w bibliotekach. Niewątpliwą zaletą tego spotkania był fakt, że prowadząca nie tylko przekazała uczestnikom sporą dawkę wiedzy teoretycznej, ale również dostarczyła praktycznych wskazówek, jak postępować w konkretnych sytuacjach podczas kontaktu z czytelnikami z niepełnosprawnościami.

Nie tylko św. Mikołaj – biblioteczna maskarada i inne świąteczne folkowe inspiracje

Światy z opłatka, pająki, podłaźniczki…

5 grudnia 2024 roku w Bibliotece na Koszykowej odbyły się świąteczne warsztaty zatytułowane „Nie tylko Święty Mikołaj – biblioteczna maskarada i inne świąteczne folkowe inspiracje”. Jak zwykle uczestniczyło w nich niemałe grono bibliotekarzy z województwa mazowieckiego. Spotkanie poprowadziła ilustratorka i graficzka Anna Kaźmierak.

Prowadząca warsztaty opowiedziała o barwnych, lecz niestety już prawie zapomnianych tradycjach, a każdy z uczestników wykonał własnoręcznie światy z opłatka i pająki na choinkę.

Anna Kaźmierak jest autorką książki „Turonie, żandary, herody. Wiejska maskarada”, która zdobyła tytuł Najlepszej Graficznej Książki Roku 2020 Polskiej Sekcji IBBY. Tej ilustratorce i graficzce, a także absolwentce Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi, zdarza się prowadzić w bibliotekach warsztaty ilustratorskie, które inspirowane są sztuką ludową i polską kulturą tradycyjną.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Aldona Kopkiewicz, „Panna Denna i inne zmyślenia”

Panna Denna i inne zmyślenia

Aldona Kopkiewicz, „Panna Denna i inne zmyślenia”Autorka: Aldona Kopkiewicz
Wydawnictwo: Lokator

„Dla mnie te opowiadania to bajki, choć inne określenia, jak dziwne opowieści czy surrealizujące prozy, trafiłyby dokładniej” – pisze Aldona Kopkiewicz o swoim niewielkim zbiorze, tym samym bardzo dobrze go charakteryzując. W tomie „Panna Denna i inne zmyślenia” znalazło się dwanaście niepołączonych ze sobą tekstów prozą, które z jakiegoś powodu trudno określić po prostu mianem opowiadań – dryfują trochę zbyt chimerycznie, w niektórych momentach osuwają się w poezję, bywają alegoryczne, mają w sobie coś z baśni czy przypowieści, choć najczęściej pisane są z wykorzystaniem narracji pierwszoosobowej. Są także dość różne – raz główną bohaterką jest syrena żyjąca w technokratycznym świecie przyszłości (tytułowa Panna Denna), innym razem baśniowy Król, który w brutalny sposób kończy swój romans z tajemniczą kobietą, jeszcze innym razem mały Jeżyk, pozbawiony wspomnień i nie wiadomo dlaczego zamknięty w drewnianej chacie. Zdarza się jednak również, że bohaterką jest poetka, mogąca przypominać autorkę, żyjąca w świecie, który zdecydowanie przypomina naszą współczesność (ta historia okazuje się nadrealistyczna nieco później i nieco inaczej niż pozostałe). Choć wykreowane w opowieściach Kopkiewicz światy bywają raz takie, a raz inne, nietrudno odnaleźć w tych tekstach reakcje autorki na cały katalog lęków współczesności, szczególnie tych związanych z życiem w coraz bardziej alienującej i opartej na przepływie pieniądza rzeczywistości. „Panna Denna i inne zmyślenia” to bardzo ciekawa książka, choć w pełni docenią ją raczej wyrobieni czytelnicy. Całkiem prawdopodobne wydaje się, że będzie w przyszłym roku nominowana do nagród literackich. Oprawa miękka, klejona.