Archiwa tagu: literatura dla dzieci i młodzieży
Sekretne życie Grety O.
Autor: Cary Fagan
Wydawnictwo Literackie
Cary Fagan to kanadyjski autor książek dla dzieci, laureat licznych nagród. Napisał sześć powieści i trzy zbiory opowiadań dla dorosłych czytelników.
Głównym bohaterem omawianej publikacji jest trzynastoletni Hartley. Czuje się samotny, bo nikt nie zwraca na niego uwagi, ani rodzice, ani rodzeństwo. Najstarszy brat Jackson dziewięć miesięcy temu uciekł z domu. Od tego czasu wszystko się zmieniło. Dom w małym Whirton nie jest już taki zadbany. Przed wejściem leżą śmieci i ulotki. Całe miasteczko jakby zapadło w głęboki sen.
Bohater szuka pocieszenia w małej bibliotece, mieszczącej się w domku kempingowym. Ten domek podarował ludności George Smythe – lokalny wynalazca, który o mało nie wysadził miasta w powietrze. Księgozbiór biblioteki w całości pochodzi z darowizn. W jednej z książek bohater znajduje tajemniczą kartkę, podobną do tych produkowanych przez Wisławę Szymborską. Jest to kopią wycinanki z naklejonym zdaniem „Nienawidzę wszystkich flag z wyjątkiem pirackich”. Hartley zastanawia się, kto mógł być autorem tego dzieła, kto nie lubi powiewających na wietrze flag, anarchista, kibic drużyny piłkarskiej, zwolennik Piotrusia Pana?
Te rozmyślania na chwilę odwracają uwagę chłopca od rodzinnej traumy. Po zniknięciu najstarszego syna rodzice byli wielokrotnie przesłuchiwani, wszyscy musieli poddać się terapii. Szególnie Heather, która jest siostrą bliźniaczką Jacksona. Została zwolniona z wszelkich obowiązków domowych i przez ostatnie dziewięć miesięcy obchodzono się z nią jak z jajkiem.
Tymczasem Hartley stoi w cieniu, stresuje się szkołą, ostatnim projektem przygotowywanym na koniec ósmej klasy. I chociaż lubi swoją nauczycielkę, panią Gorham, bo nie jest lodowatą skamieliną, pozwala na chaos w klasie, nosi modne okulary i ma tatuaż, to i tak boli go brzuch, gdy tylko myśli o nowych wyzwaniach.
Nawet najlepszy przyjaciel Zack, z którym wspólnie opiekowali się szkolną myszą, unika Hartleya po incydencie Jacksonem. Jego mama uznała, że powinien mieć wokół siebie wyłącznie pozytywną energię, bo zamierza zdawać na studia medyczne. Początkowo wszyscy mieszkańcy angażowali się w poszukiwania młodego buntownika, ale potem rodzina Staplesów została wyeliminowana z lokalnej społeczności.
Autor jest wrażliwym obserwatorem, rozumie młodego czytelnika. Dostrzega jego zainteresowania i potrzeby. Piętnuje ostracyzm, tworząc także pozytywnych bohaterów, którzy wspierają Hartleya. Książka napisana z polotem, błyskotliwa, śmieszna i smutna, ale bez przemocy.
Gorąco polecam.
Oprawa miękka, klejona.
Stało się coś złego. Jak sobie radzić ze złymi wiadomościami
Autorka: Dawn Huebner
Wydawnictwo: ToTamto
Kolejna książka amerykańskiej psycholożki klinicznej specjalizującej się w terapii wsparcia dla dzieci z problemami lękowymi, autorki nagradzanych poradników dla dzieci i ich rodziców; poprzednio na liście: „Przechytrzyć zmartwienia. Jak radzić sobie z lękami” (p. 21/2021).
Tym razem doktor Dawn Huebner podpowiada młodym czytelnikom, jak radzić sobie z wszelkiego rodzaju złymi wiadomościami, niebezpiecznymi zdarzeniami, strasznymi słowami i przerażającymi obrazami (książka ma charakter uniwersalny i nie odwołuje się do konkretnych przykładów). Pomaga im zrozumieć swoje uczucia związane z tym, co się stało, a także proponuje rozwiązania pomagające uspokoić umysł, poczuć się bezpieczniej, poradzić sobie z emocjami i wrócić do dobrego samopoczucia. Podsuwa konkretne techniki, wskazówki, a także tematy do przemyśleń.
Książka jest napisana lekkim, przyjaznym, obrazowym stylem, wzbogacona wyrazistymi, pomysłowymi, czarno-białymi ilustracjami angielskiej graficzki i ilustratorki. Przeznaczona jest dla dzieci w wieku od 9 do 13 lat, zarówno do samodzielnego czytania i przepracowania, jak też wspólnie z rodzicami (zawiera wskazówki dla rodziców). Będzie doskonałym punktem wyjścia do rozmowy z dzieckiem o trudnych sprawach.
Wartościowy, mądry poradnik. Zawiera elementy niebiblioteczne – miejsca do wypełniania. Oprawa twarda, szyta. Polecam.
Bestia z pałacu Buckingham
Autor: David Walliams
Wydawnictwo Mała Kurka
David Walliams jest popularnym brytyjskim aktorem, scenarzystą i autorem literatury dziecięcej, wielokrotnie nagradzanym w międzynarodowych konkursach. Jego książki doczekały się adaptacji filmowych.
Bohaterem najnowszej powieści jest dwunastoletni Alfred. Mieszka w Pałacu Buckingham. Nigdy nie wychodzi na dwór. Całymi dniami przesiaduje w ciemnym pokoju, pochłaniając kolejne książki. Zazwyczaj towarzyszy mu matka, która uczy go rysować i organizuje wspólne zabawy.
Jest rok 2120. Na świecie panuje ciemność, lasy zostały spalone, rzeki zatruto odpadami, ziemia jest wyjałowiona, lodowce stopniały i wiele krajów znalazło się pod wodą. Król, choć całkiem jeszcze młody, zapuścił długą brodę, przestał się myć i ubierać. Paraduje po swojej komnacie w szlafroku, niewiele mówi, patrzy w dal i poddaje się woli podstępnego Lorda Protektora. Ten posądza królową o zdradę stanu, bo w jej sypialni znaleziono radio.
Alfred próbuje bronić matkę przed strażnikami. Pomaga mu lokaj robot, stworzony specjalnie do łapania much, rozpylania przyjemnych zapachów, prasowania, mieszania herbaty, ścierania kurzu, głaskania psa i odkurzania. Wysłany z odsieczą traci jednak kolejne ramiona, wszystko mu się plącze i w końcu staje się tylko bezużyteczną zabawką.
Alfred zostaje zamknięty na klucz w pokoju. Musi zacząć działać. Wymyka się przez okno i schodzi po rynnie do biblioteki, tam spotyka Nianię, która chętnie bierze udział we wszelakich spiskach. Zna tajne przejścia i zamkowe komnaty. W jednej z nich mieszka bezdomna dziewczynka Krztynka. Bohater zauważa, że nowa lokatorka zalatuje zgnilizną. Dowiaduje się od niej, jak wygląda prawdziwe życie, poza pałacem.
Walliams w zabawny sposób przerysowuje rzeczywistość. Potomkowie rodu królewskiego są reliktem przeszłości, gatunkiem wymierającym. Nie mają żadnego wpływu na swoich poddanych, są manipulowani przez bibliotekarza, nie wiedzą jak żyją normalni ludzie.
Autor wplata do swojej opowieści czarne wizje przyszłości. Nie jest to jednak historia dołująca. Sprytna Niania ma sposób na wszystko i z jej pomocą Alfred uratuje swoich rodziców i zwiedzi cały Londyn, oczywiście w piżamie.
Lektura warta polecenia. W poprzednich przeglądach omawialiśmy „Najgorsze dzieci świata” (p. 22/2020) i „Potwór z Arktyki” (p. 2/2021).
Oprawa miękka, klejona, ilustracje Tony’ego Rossa.
Po co nam lasy?
Autorzy: Hubert Reeves, Nelly Boutinot, Daniel Casanave
Wydawnictwo Debit
Hubert Reeves jest znanym we frankofońskim świecie profesorem astrofizyki i popularyzatorem nauki. W wieku 84 lat debiutuje jako autor komiksów. Jest przekonany, że komiksy świetnie tłumaczą trudne pojęcia.
Pierwszy tom serii edukacyjnej, w której ukażą się jeszcze „Po co nam oceany” i „Po co nam bioróżnorodność”, wyjaśnia w prosty sposób zagadnienia ekologii i złożoność świata przyrody. Uczniowie wyruszają na szkolną wycieczkę w góry. Belgijskie Ardeny to jedno z najstarszych pasm górskich w Europie. Są coraz niższe, bo woda, wiatr i korzenie drzew stopniowo niszczą ich strukturę. Lasy są tutaj wyjątkowo gęste, ciemne i tajemnicze.
Sympatyczny przewodnik opowiada dzieciom legendę o świętym Hubercie, któremu podczas polowania ukazał się biały, dumny jeleń. Zwierzę zapytało dlaczego wciąż zabija niewinne stworzenia, zamiast zająć się zbawieniem swojej duszy. Święty bardzo przejął się tym spotkaniem i już nigdy więcej nie brał udziału w polowaniach. (O dziwo jest dzisiaj patronem myśliwych.)
Bohaterem innej legendy jest mnich Remakl, któremu wilk zagryzł osiołka i za karę musiał służyć mnichowi do końca życia. Mali turyści otrzymują od przewodnika zadanie spisania dwunastu roślin i zwierząt. Uczą się obserwować, poznają warstwy lasu, połączenia pokarmowe pomiędzy gatunkami, symbiozę oraz podziemną sieć korzeni. Dowiadują się czym jest nadmierna wycinka lasów.
Komiksowe ilustracje Daniela Casanave i Claire Champion, narysowane czarnym piórkiem, wypełnione różnymi odcieniami zieleni, idealnie oddają urodę krajobrazu. Pozwalają zrozumieć drzewa i zachęcają do dbania o ich dobrostan. Publikacja atrakcyjna graficznie, nawiązująca do belgijskiej szkoły komiksu, słynnego Tintina i Smerfów.
Polecam. Oprawa twarda, szyta, na końcu słowniczek.
Nawiedzony Okręt
Lisy nie kłamią
Zuzanna. Urodzinowy tort
Autorka: Elena K. Arnold
Wydawnictwo: Zielona Sowa
Kolejna z serii „Zuzanna” książka dla najmłodszych czytelników, opowiadająca o losach małej dziewczynki. W poprzednim przeglądzie omawialiśmy pierwszy tom „Co było najpierw: kura czy przyjaźń” (p. 12/2021).
W kolejnej części bohaterka, zakochana w kurach, a szczególnie w swojej Złotej Kurce, planuje menu na urodzinowe przyjęcie małej siostrzyczki Hani. Trzeba upiec tort, a do tego potrzebne są jajka. To nieduży problem, jeśli ma się w domu Złota Kurkę. Zuzanna prosi ją o jedno jajko, ale ta wymyka się w nocy przez dziurę w płocie.
W dniu urodzin dziewczynka, zamiast jajka, znajduje w kurniku małego, białego kotka. To nowy przyjaciel kury. Właśnie sprowadził się do wsi, razem z rodziną Natana. Chłopiec przynosi jajka na tort i cieszy się, że odnalazł kotka i wspaniałe towarzystwo.
Cała czwórka, Zuzanna, Natan, kotek i Złota Kura, świetnie się bawią na przyjęciu. Ta prosta historia z pewnością spodoba się przedszkolakom. Pokazuje dobre relacje pomiędzy rodzeństwem, wzajemną troskę członków rodziny. Uwrażliwia dzieci na los zwierząt.
Ilustracje amerykańskiej artystki A.N Kang prezentują wysoki poziom artystyczny, są humorystyczne, wykonane kolorowymi kredkami, utrzymane w ciepłych tonacjach.
Polecam. Oprawa twarda, szyta, większa czcionka.
Pokochaj mnie pod uniwersytetem
Autorka: Weronika Pawlak
Wydawnictwo Esprit
Drugi tom „Trylogii Sercowskiej”, po „Nie całuj się pod kapliczką”, której bohaterką jest rudowłosa Faustyna Świt – zadziwiająco podobna do Ani z Zielonego Wzgórza. Uczy się w katolickim liceum w miejscowości o pięknej nazwie – Sercowo. Po wakacjach poznaje w szkole Józka i jej świat wyraźnie przyspiesza.
Autorka z wyjątkowym wyczuciem opisuje pierwsze miłosne uniesienia. W wykreowanej przez nią rzeczywistości jest miejsce na prawdziwe wartości, szacunek do drugiej osoby, dobroć i współczucie.
W drugiej części bohaterowie leczą rany po tragicznym pożarze szkoły. Józek jest mocno poparzony, ale wie, że musi pokonać chorobę, bo sam chce zostać lekarzem. Para zdaje maturę i rozpoczyna studia. Przeprowadzka do Warszawy to poważny test dla związku. Józef i Faustyna są szczęśliwi i zakochani. Po pewnym czasie jednak ich związek przechodzi ciężką próbę i muszą walczyć o miłość.
Autorka opisuje problemy młodych ludzi, egzaminy na studiach, konflikty w rodzinie, choroby, przemoc seksualną. Dużą rolę odgrywa tu wiara i związane z nią rozterki bohaterów, kryzysy i szukanie drogi do Boga. Pawlak pokazuje świat z lepszej strony. Zachęca do pracy nad swoim charakterem. Stworzone przez nią postacie są wyraziste, czasami nietypowe – jak ciotka Matylda. Świat dorosłych jest przedstawiony w sposób pozytywny, jako oaza bezpieczeństwa, oparcie dla młodzieży.
Powieść napisana poetyckim językiem, ciepła, nastrojowa, bardzo obszerna.
Polecam. Oprawa miękka, klejona.
Kundelek
Autorka: Marta H. Milewska
Wydawnictwo Bis
Kolejna na naszej liście książka Marty Milewskiej – medioznawcy, malarki, absolwentki Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu, doktora nauk społecznych. W poprzednich przeglądach omawialiśmy „Po co nam ta szkoła” (p. 19/2020) i „Mietek i skarb Wejhera” (p. 22/2020).
„Kundelek” to wzruszająca historia psa, który przychodzi na świat w wiejskiej budzie. Jego rodzeństwo szybko znajduje nowe domy, ale on nie wyróżnia się urodą, a do tego ma jeszcze chorą łapkę. Kiedy zaczyna rozrabiać na podwórku, gospodarz oddaje go stróżowi złomowiska. Ten pastwi się nad psem, bije go i głodzi, bo szczeniak nie potrafi głośno szczekać i odstraszać złodziei.
Okoliczne dzieci nie lubią stróża i szybko orientują się, że źle traktuje zwierzę. Przynoszą psu trochę jedzenia. Pewnego dnia szczeniak ma już na tyle dużo siły, aby zerwać łańcuch i wydostać się ze złomowiska. Nareszcie jest wolny. W lesie poznaje rodzinkę dzików. Uczy się, jak rozszarpywać worki ze śmieciami i zdobywać jedzenie. Poznaje rudą suczkę. Razem plądrują śmietniki. Uciekając przed złymi ludźmi wpadają pod koła wielkiego samochodu.
Ranny kundelek trafia do schroniska. To smutne miejsce, ale przynajmniej ma dach nad głową i nowych przyjaciół. Po jakimś czasie zostaje adoptowany przez pewną rodzinę. Bardzo się stara, ale ciągle słyszy tylko narzekania: a to że kopie doły w ogrodzie, sika na krzaki, albo gryzie kapcie. Wreszcie, podczas wakacyjnego wyjazdu, gdy okazuje się, że hotel nie przyjmuje psów, zostaje po prostu odstawiony do innego schroniska. Całe szczęście na obroży ma jeszcze swój dawny numer schroniskowy i wolontariusze, szybko orientują się, że pies był niedawno adoptowany w innym mieście.
Historia kończy się dobrze. Kundelek spotyka swoją przyjaciółkę, ruda sunię i trafia do domu, w którym zwierzęta są traktowane jak żywe stworzenia, a nie zabawki.
To bardzo pouczająca historia, świetnie napisana. Uwrażliwiająca młodych czytelników na los bezdomnych zwierząt.
Polecam. Oprawa twarda, szyta, ilustracje autorki.