Archiwa tagu: recenzje

Po co nam bioróżnorodność?

Autor: Hubert Reeves
Wydawnictwo Debit

Hubert Reeves jest znanym we frankofońskim świecie profesorem astrofizyki i popularyzatorem nauki. W wieku 84 lat zadebiutował jako autor komiksów. Jest przekonany, że komiksy świetnie tłumaczą trudne pojęcia. W stworzonej przez niego serii edukacyjnej ukazały się już „Po co nam oceany” i „Po co nam lasy” (p. 10/2022). Całość wyjaśnia w prosty sposób zagadnienia ekologii i złożoność świata przyrody.

Główny bohater to emerytowany naukowiec, sympatyczny pan z długą, siwą brodą. Na wycieczce szkolnej wyjaśnia dzieciom na czym polega bioróżnorodność. Miliardy lat temu pierwsze bakterie uwolniły w wodach oceanicznych tlen, co doprowadziło do utlenienia żelaza. Gdyby nie one, nie mielibyśmy dzisiaj tlenku żelaza i nie moglibyśmy produkować żelaza. Dzięki mikroskopijnym algom wapiennym, które osadziły się na dnie mórz i jezior możemy dziś eksploatować złoża wapienia, żeby pozyskać surowce do produkcji cementu i betonu.

Wielkie miasta muszą dbać o zielone przedmieścia i parki, bo często stamtąd pobierana jest woda do picia. Podlega naturalnemu procesowi filtracji przez glebę, w której żyją całe armie bakterii. Żadne środki chemiczne nie powinny zakłócać ich pracy.

Bioróżnorodność zapewnia także pozyskiwanie surowców do wyrobu wełny, jedwabiu i bawełny. Zaburzanie naturalnej równowagi grozi śmiercią niektórych gatunków i nadmiernym rozrostem innych populacji. Autor pokazuje, że roślinność jest źródłem pożywienia i substancji, które wykorzystuje się na przykład do produkcji leków.

Komiksowe ilustracje Daniela Casanave, narysowane czarnym piórkiem i wypełnione naturalnymi kolorami, idealnie oddają urodę krajobrazu. Publikacja atrakcyjna graficznie, nawiązująca do belgijskiej szkoły komiksu, słynnego Tintina i Smerfów.

Polecam.

Książka została wydrukowana z szacunkiem dla środowiska naturalnego, na papierze pochodzącym z odpowiedzialnych źródeł i przy użyciu ekologicznych farb.

Oprawa twarda, szyta.

Farina. Kuchnia śródziemnomorska

Autorzy: Bartek Kieżun, Monika Turasiewicz
Wydawnictwo Znak Koncept

Książka Bartłomieja Kieżuna – dziennikarza kulinarnego, podróżnika, fotografa, antropologa kultury, z zamiłowania kucharza i laureata nagród za publikacje kulinarne oraz Moniki Turasiewicz – muzyka, szefowej kresowej restauracji „Jarema”, pasjonatki gotowania.

Oboje uwielbiają kuchnię śródziemnomorską, która oparta jest na rybach, mące, oliwie i winie. Wspólnie prowadzą w Krakowie restaurację „Farina”, serwującą dania kuchni południowej Europy w jej morskiej odsłonie. W publikacji opowiadają o swoich poszukiwaniach smaków i najlepszych recepturach, prezentują zdjęcia klimatycznych miejsc, a przede wszystkim podają przepisy na wyszukane przystawki, dania główne i desery.

Czytelnik znajdzie tu obszerne opisy nietypowych przypraw, zapomnianych warzyw, afrodyzjaków takich jak ostrygi z szampanem, które najlepiej podawać w walentynkowe wieczory.

Turasiewicz opisuje przygotowania do okolicznościowego przyjęcia, układanie menu, zakupy robione wyłącznie na targu. Inspiracji szuka na całym świecie, także w Japonii. Publikacja wydana na matowym papierze, zawiera ciekawe pod względem artystycznym zdjęcia dań, stołowych stylizacji, krajobrazów i kuchennych akrobacji.

Inspirujący, smakowity kalendarz składający się z 12 propozycji menu ułożonych z sezonowych produktów.

Polecam. Oprawa twarda, szyta, większy format, na końcu nota o autorach, indeks.

Niewygodni mówią prawdę o wojnie

Autorka: Magdalena Rigamonti
Wydawnictwo Wielka Litera

Magdalena Rigamonti jest dziennikarką, publikującą między innymi w „Dzienniku Gazecie Prawnej”, laureatką nagród dziennikarskich: Grand Press, Nagrody im. Dariusza Fikusa i Mediatora, autorką między innymi książek „Bez znieczulenia. Jak powstaje człowiek” (p. 15/2014) i „Straty. Żołnierze z Afganistanu (p. 6/2015).

Omawiana publikacja to zbiór wywiadów z tymi, którzy przeżyli piekło drugiej wojny światowej. Czesław Lewandowski był harcerzem, podczas powstania warszawskiego łącznikiem jednego z leśnych oddziałów. Trafił do obozu w Stutthof. Przeżył marsz śmierci. Po tych doświadczeniach ma garb, fizyczny i psychiczny. Był na pewno silniejszy od współczesnej młodzieży, chowanej w cieplarnianych warunkach. W trakcie wojny nie można było sobie pozwolić na głębszą refleksję. Miał świadomość, że jest mięsem armatnim, że zwykli mieszkańcy Warszawy widzą w nim zagrożenie. Szybko zorientował się, że powstanie musi upaść. Uważa, że za dużo mówi się o bohaterstwie, a za mało o porażce. Przez młodzieńczy zryw zginęło 200 tysięcy mieszkańców Warszawy i 20 tysięcy powstańców i 4 tysiące żołnierzy.

Autorka rozmawia z ostatnimi żyjącymi świadkami historii: z Żydówką ukrywaną przez polską rodzinę, z Polakiem niemieckiego pochodzenia zafascynowanym Hitlerem, z uratowanymi z Auschwitz, z fotografem dokumentującym kolejne dni powstania, z człowiekiem, który ujawnił prawdę o grobach katyńskich.

Jej rozmówcy nie ukrywają emocji, chętnie dzielą się z czytelnikiem wspomnieniami. Wśród 16 bohaterów publikacji znalazła się także, niedawno zmarła, Zofia Posmysz – pisarka i scenarzystka, autorka „Pasażerki z kabiny 45” sfilmowanej w 1963 roku przez Andrzeja Munka.

Książka warta polecenia.

Oprawa twarda, szyta, czarno-białe zdjęcia bohaterów, na końcu wywiad z Mają Lis-Turlejską zajmującą się problematyką traumatycznego stresu.

Wszystkie wywiady były wcześniej publikowane w „Dzienniku Gazecie Prawnej”.

Społeczeństwo zmęczenia i inne eseje

Autor: Byung-Chul Han
Wydawnictwo Krytyki Politycznej

Byung-Chul Han to urodzony w Korei Południowej niemiecki filozof i teoretyk kultury. Jest jednym z najczęściej tłumaczonych i czytanych filozofów w Europie, a jego diagnozy dotyczące współczesnego społeczeństwa są tematem publicznych debat. Wykłada filozofię i cultural studies na Universität der Künste Berlin.

Najnowsza książka to zbiór esejów, które były dotychczas wydawane jako osobne publikacje. W sześciu rozdziałach poświęconych kolejno społeczeństwu zmęczenia, społeczeństwu wypalenia, świętowaniu w czasie sprofanowanym, społeczeństwu transformacji, agonii erosa i społeczeństwu paliatywnemu, autor porusza najważniejsze problemy współczesności.

Uważa, że każda epoka ma swoje dominujące choroby. Aktualnie jest to depresja, ADHD, zaburzenie osobowości typu borderline lub syndrom wypalenia. To symptomy dużo głębszych problemów. Cierpimy z powodu samotności, nadmiaru ciągle tych samych doznań, nadmiaru informacji.

Han cytuje Alaina Ehrenberga, który uważał, że kariera depresji rozpoczyna się wtedy, gdy dyscyplinarny model sterowania zachowaniem ustępuje miejsca normom zmuszającym do powzięcia osobistej inicjatywy, stawania się sobą. To prowadzi do rozwoju postaw narcystycznych.

Współczesny człowiek chce spotykać się przede wszystkim z samym sobą, a nie z innym. Nigdy nie stworzy stabilnego autoportretu, bo taki może powstać tylko grupie.

Pod płaszczykiem transparentności atakuje się ludzi masą informacji. Pustka jest najbardziej zauważalna w tej obfitości. Zagęszczanie komunikacji nie rozjaśnia świata, nie tworzy prawdy.

Han mówi o braku prywatności, niemożności normalnego przeżywania cierpienia, niszczącej sile przymusu miłości. Odwołuje się do klasyków filmu, literatury i filozofii. W zwięzłej formie prezentuje wyraziste tezy.

Publikacja jest napisana w sposób przystępny i zainteresuje szerokie grono czytelników, poszukujących odpowiedzi na pytania egzystencjalne.

Oprawa miękka, klejona.

Drań czyli moje życie z jamnikiem

Autorka: Zofia Stanecka
Wydawnictwo Kropka

Kolejna, po „Lotta, czyli jak wychować ludzkie stado”, znakomita książka Zofii Staneckiej, opowiadająca o wielkiej przyjaźni człowieka z psem. Drań istniał naprawdę i był pierwszym psem autorki, ukochanym, wyczekanym i wielce szanowanym. Pojawił się w domu w latach osiemdziesiątych, zaraz po zwolnieniu ojca z internowania. Został wybrany z gromady jamniczych szczeniaczków. Przywieziony do domu taksówką, jak przystało na ważnego gościa. Stał się najważniejszym członkiem rodziny.

Początkowo sikał gdzie popadnie, rozszarpywał poduszki i gryzł kapcie. Szybko jednak dojrzał i stał się poważnym, dorosłym jamnikiem, który na spacerach zjada wszystkie śmieci, a w domu tylko ulubione przysmaki. Sypiał w prawdziwym łóżku, najchętniej na poduszce. Potrafił unosić się nad ziemią, albo przeciskać się przez małe dziury w płocie. Był odważny, kiedy trzeba. Kochał swoich ludzi i nienawidził mundurowych, co w tamtych czasach było całkiem słuszne.

Stanecka z wyjątkową wrażliwością opisuje potrzeby psów. Przyznaje, że można się od nich bardzo dużo nauczyć, bo są wierne i szczere, potrafią kochać całym sercem. Na końcu książki znajdziemy listę cech jamników, które należy wziąć pod uwagę, decydując się na tę rasę psa.

Publikacja warta polecenia, znakomicie zilustrowana przez Mariannę Sztymę, która z detalami odtwarza obrazy z dzieciństwa autorki, zabawy na trzepaku, znane szyldy sklepowe, granatowe szkolne mundurki i groźne mundury ówczesnej milicji. A wszystko to przy pomocy gwaszy i kredek, chyba kultowych Bambino.

Oprawa twarda, szyta.

Myszonek pomaga w domu

Autorka: Rikka Jantti
Wydawnictwo Frajda

Seria książek autorstwa Riikki Jäntti – fińskiej ilustratorki i pisarki, mieszkającej w Helsinkach.

Opowieść o małym Myszonku, tryskającym energią przedszkolaku, który uwielbia pomagać mamie we wszystkich domowych czynnościach. Robi przy tym ogromnie dużo zamieszania i jeszcze większy bałagan.

Mama jest bardzo cierpliwa i pozwala synkowi na wszystko. Szykują razem dom na przyjście gościa. Bohater beztrosko bawi się z kolegą, trochę się kłócą i trochę łobuzują, ale to przecież nikogo nie dziwi. Wyrozumiała mama jest zawsze blisko. Zwykły dzień spędzony w domu jest pełen wrażeń. Nie potrzeba nic więcej.

Autorka szkicuje delikatne kontury postaci i sprzętów. Jej rysunki są subtelne, ciepłe, oddające domowy nastrój. Idealnie ukazuje zmienne nastroje przedszkolaka i reakcje kochającej, ale stanowczej mamy.

Publikacja estetycznie wydana, bardzo ciekawa pod względem graficznym. Treść pozbawiona moralizatorstwa, a jednak przemawiająca do małych czytelników i ich rodziców.

Polecam. Oprawa twarda, szyta.

Franciszek z kompostu

Autorka: Simona Cechova
Wydawnictwo Tatarak

Simona Čechová jest ilustratorką mieszkającą w Trnavie na Słowacji. Studiowała projektowanie reklamy w Anglii oraz marketing międzynarodowy w Szkocji. Jest członkiem Słowackiego Stowarzyszenia Ilustratorów. Otrzymała nagrodę National Design Award 2020 za wyjątkowe ilustracje w książce „Malarz i chłopiec – Wakacje u Fulla”.

Omawiana publikacja to zabawna historyjka o dżdżownicy imieniem Franciszek. Bohater mieszka w kompostowniku i czuje się niepotrzebny. Chciałby mieć jakieś wyjątkowe zdolności, jak mrówka, która dźwiga ciężkie rzeczy, albo świerszcz, który gra na piszczałce. Franciszek postanawia nauczyć się rzemiosła, ale nie potrafi ani zapylać roślin, ani tkać sieci, ani sprzątać, ani lepić kul.

Przekonuje się, że powinien pozostać przy tym, co wychodzi mu najlepiej. A jest specjalistą od drążenia podziemnych korytarzy, spulchniania i napowietrzania ziemi. Wszyscy cenią sobie jego pracę, bo ten kto ma dżdżownicę w ogrodzie, ma też najsmaczniejsze warzywa.

To książka bardzo optymistyczna. Każdy ma jakiś talent. Trzeba go tylko odkryć i pielęgnować. Nie trzeba przy tym porównywać się do innych, naśladować i rywalizować.

Autorka przemyca ciekawe informacje na temat pożytecznych dżdżownic i kompostowania odpadów. Jej rysunkowe ilustracje zachwycają kolorem i precyzyjną kreską. Mamy do czynienia z prawdziwym dziełem sztuki, a nie komputerowym falsyfikatem.

Polecam. Oprawa twarda, szyta.

Jesteś wystarczająca. Jak przestać się porównywać i być sobą

Autorka: Maja Günther
Wydawnictwo Literackie

Maja Günther ukończyła studia socjologiczne. Od ponad 15 lat pracuje jako doradca i szkoleniowiec. Doradza menedżerom i pracownikom w takich tematach jak przeciążenie i stres, a także w kryzysach i konfliktach osobistych. Jest również autorką, reżyserką i twórczynią podcastu coachingowego.

Publikacja ma pomóc czytelnikom w zrozumieniu mechanizmów psychologicznych, które determinują działanie. Czasami usłyszany w w dzieciństwie epitet, przezwisko lub rola pełniona w rodzinie decydują o tym, jak postrzegamy siebie w grupie. Autorka przekonuje, że porównywanie się do innych szkodzi poczuciu własnej wartości. Skutkiem niekończących się porównań mogą być zaburzenia psychiczne, poczucie wykluczenia lub wrażenie, że nie jest się integralną częścią danej wspólnoty.

Każdy z nas jest niepowtarzalny i ma w życiu do zrealizowania indywidualne cele. Günther wyjaśnia teorię porównań społecznych, odróżnia dobre i złe porównania, pisze o destrukcyjnej zazdrości, budowaniu tożsamości i słuchaniu siebie. Uważa, że warunkiem wzmocnienia samego siebie jest wyjście poza strefę komfortu i przekraczanie swoich dotychczasowych granic. Ten proces jest znacznie łatwiejszy, jeśli mamy przed oczami określoną wizję i wiemy, dokąd zmierzamy.

Poradnik skonstruowany w sposób logiczny, czytelny. Zawiera krótkie testy do wykonania, tabele, rysunki, motta życiowe.

Oprawa miękka, klejona, przypisy końcowe.

Pewien mężczyzna

Autor: Keiichirō Hirano
Wydawnictwo: Czytelnik

Keiichirō Hirano to wielokrotnie wyróżniany i najlepiej sprzedający się pisarz w Japonii. Ukończył prawo na uniwersytecie w Kioto. Zadebiutował w wieku 23 lat powieścią „Nisshoku” (Zaćmienie), za którą otrzymał nagrodę Akutagawy, najbardziej prestiżową japońską nagrodę literacką. Wiele jego książek zostało przetłumaczonych na języki azjatyckie i europejskie. Z dużym znawstwem pisze o sztuce i muzyce.

Bohaterem książki jest młody mężczyzna, który przyjeżdża do miasteczka w górach, w poszukiwaniu pracy. Zatrudnia się przy wyrębie lasu, a w wolnych chwilach rysuje. W sklepie papierniczym poznaje Rie. Kobieta wróciła w rodzinne strony po rozwodzie i utracie dziecka. Jej syn zmarł na nowotwór. Pomiędzy dwojgiem ludzi rodzi się nić porozumienia i przyjaźni.

Autor, w specyficznym dla japońskich twórców stylu, powolnym i uporządkowanym, opowiada zwyczajną historię, która już po kilku chwilach całkowicie pochłania czytelnika. Relacje pomiędzy bohaterami są harmonijne, pełne szacunku. Decydują się na ślub i wspólne życie. Wychowują wspólnie syna Rie. Rodzi im się także córeczka, której nadają imię Hana.

Sielankę przerywa wypadek w lesie i śmierć Daisuke. Kobieta decyduje się powiadomić rodzinę męża, chociaż wie, że był z nią skonfliktowany. Okazuje się, że jej zmarły mąż miał fałszywą tożsamość. Ze swoim problemem zgłasza się do prawnika Akira Kido, który odtąd nie przestaje myśleć o tajemniczym mężczyźnie.

Hirano dotyka najbardziej bolesnych problemów rodzinnych. Pisze o rywalizacji pomiędzy rodzeństwem, zmuszaniu do poświecenia na rzecz rodziny, toksycznych relacjach w małżeństwie, traumie związanej z utratą dziecka. Jest to głęboko psychologiczna proza z wątkami detektywistycznymi, napisana z przedziwnym spokojem, w ciszy. Opowiedziana tak, jak opowiada się zabawną anegdotę na niezobowiązującym spotkaniu z przyjaciółmi.

Keiichirō Hirano zwraca uwagę na palące problemy współczesnej Japonii, stosowanie kary śmierci czy napięte relacje z Koreańczykami.

Polecam. Oprawa miękka, klejona.

Cyklopedia. Wszystko, co musisz wiedzieć o jeździe rowerem

Autor: Johan Tell
Wydawnictwo: Znak Koncept

Johan Tell to wielokrotnie nagradzany szwedzki pisarz i pasjonat kolarstwa. Tym razem zabiera czytelnika w podróż do fabryki Bianchi w Mediolanie, przez ulice Nowego Jorku, aż do Flandrii. Poszukuje początków mody na ostre koło i kawiarnie rowerowe. Bada jak śliski może być zroszony deszczem bruk. Opisuje jak we włoskiej fabryce wybija się z metalu korbę rowerową. Obserwuje brytyjskiego konstruktora ram przy pracy.

Książka jest hołdem złożonym rowerowi i niektórym aspektom jazdy na rowerze. Autor przyznaje, że jest posiadaczem wielu rowerów i każdy służy mu do innego typu jazdy. Jego zdaniem rower świadczy o tym, jaką jest się osoba.

Publikacja wyjątkowo atrakcyjna pod względem graficznym, błyskotliwie napisana, z pasją i poczuciem humoru. Tell opracowuje setki haseł związanych z rowerowym szaleństwem. W porządku alfabetycznym odnajdujemy ciekawe bon moty typu: „Życie przypomina rower z dziesięcioma biegami. Większość z nas ma biegi, z których nigdy nie korzysta.”

Poza tym życiorysy słynnych kolarzy, fachową terminologię, najszlachetniejsze stopy metali, kolarski slang, najważniejsze marki i anegdotki. Na przykład „bombardowanie” to jazda na bombę czyli zjazd rowerem nad wąskim urwiskiem, bez zważania na własne bezpieczeństwo. Albo „flahute” to slangowe francuskie określenie na kogoś, często belgijskiej narodowości, kto lubi szybko jeździć rowerem w rzęsistym deszczu i burzy po śliskiej kostce brukowej, gdy jednocześnie inny rowerzysta ochlapuje go po twarzy tylnym kołem.

Lektura idealna dla zapalonych cyklistów, którzy uwielbiają czuć wiatr we włosach, denerwują się na miejskie korki, fatalnie czują się w zapchanym tramwaju i nie chcą przyczyniać się do produkcji spalin.