Archiwa tagu: Wydawnictwo Czarne

Zapaść

 

 

Autor: Marek Szymaniak
Wydawnictwo Czarne

Marek Szymaniak jest dziennikarzem i reporterem, autorem książki „Urobieni. Reportaże o pracy” (p. 14/2018).

Najnowsza pozycja tego autora jest bardzo ciekawym zapisem przemian, jakie dokonywały się w Polsce w ciągu ostatnich trzydziestu lat. Ponad sto miast boleśnie odczuło transformację. Zamknięto duże fabryki, które miały długa historię, przetrwały wojny i PRL, ale nie prywatyzację. Dzisiaj zostały po nich tylko ruiny i wspomnienia. W tych miejscach bezrobocie nadal jest wyższe niż w innych częściach kraju. Młodzi ludzi uciekają stąd w poszukiwaniu lepszych perspektyw, lepszego dostępu do edukacji, służby zdrowia czy kultury.

Przyjęty model rozwoju naszego kraju pogłębiał niekorzystne zjawiska w miastach zapaści. Skupiono się na wzmacnianiu metropolii. Szymaniak opisuje upadek Bielbawu w Bielawie na Dolnym Śląsku, kryzys demograficzny w Hajnówce, czy pustynię kulturalną w Kętrzynie. Oddaje głos swoim bohaterom. A oni opowiadają o lokalnej tradycji, o rodzinach, które całe swoje życie związały z jednym przedsiębiorstwem. Ludzie cierpieli, gdy na ich oczach rozpadało się coś, co budowały pokolenia, co było chlubą i symbolem regionu. Z czasem produkty z Chin i Indii całkowicie wyparły z rynku polskie tekstylia. Zarządcy Fabryki Wyrobów Bawełnianych świadomie doprowadzili do jej upadku, aby jak najszybciej pozbyć się problemu i długów.

Niektórzy młodzi ludzie, po nieudanych próbach odnalezienia się w wielkim mieście, wracają na prowincję. Otwierają tu małe biznesy. Chcą mieć poczucie, że robią coś dobrego dla większej społeczności. Walczą z lokalnymi władzami o swoje prawa. Chcą być przykładem dla innych, dowodem na to, że ciężką i uczciwą praca można w małym miasteczku też coś osiągnąć. Należy tylko docenić kameralność, ciszę, wolniejsze tempo życia, mniejsze zarobki, ale też niższe koszty.

Publikacja jest dobrym podsumowaniem poglądów kilku pokoleń. To portret społeczeństwa, które przeszło długa drogę, od komunistycznej biedy, przez konsumpcjonizm, po minimalizowanie potrzeb i docenianie lokalnych wyrobów. Reportaże spodobają się czytelnikom młodym i tym, którzy dobrze pamiętają okres transformacji.

Polecam. Oprawa twarda, szyta.

Lecę. Piloci mi to powiedzieli

 

Autor: Jan Pelczar
Wydawnictwo Czarne

 

Jan Pelczar jest dziennikarzem radiowym, reportażystą. „Lecę. Piloci mi to powiedzieli” to jego pierwsza książka.

We wstępie wspomina pierwsze podróże samolotem, porównuje swoje przeżycia do tych, które opisuje jego babcia i córka. Dla starszego pokolenia samolot to zagrożenie, hałas, spadające bomby. Dla młodych podniebny lot jest zwyczajnym sposobem na szybkie przemieszczanie się.

Autor przeprowadza rozmowy z pilotami i pilotkami. Próbuje udowodnić, że nie nie trzeba mieć nadzwyczajnych cech, aby uprawiać ten zawód. Wystarczą określone predyspozycje, uważność, umiejętność rozpoznawania priorytetów, dar dobrej komunikacji z innymi.

W tej branży za prawdziwych fachowców uważa się instruktorów z aeroklubów. Oni muszą wiedzieć wszystko o właściwościach powierzchni nośnych i warunkach termicznych, nie mogą całkowicie powierzyć sterów komputerom. Wielu młodych ludzi zaczyna przygodę z lotnictwem właśnie w aeroklubach, ale droga do zdobycia licencji i pracy pilota jest bardzo długa. Wymóg dotyczący nalotu, czyli liczby godzin w powietrzu za sterami, jest trudny do spełnienia i bardzo kosztowny. Bohaterowie reportaży opowiadają o stresie towarzyszącym im podczas szkolenia.

Aby zdobyć licencję liniową trzeba zdać czternaście egzaminów teoretycznych w ciągu trzech miesięcy. Przejść kilka rozmów kwalifikacyjnych i testów psychologicznych. A wcześniej należy jeszcze zdobyć licencję turystyczną i zawodową. Kandydaci na pilotów linii pasażerskich muszą więc być cierpliwi, konsekwentni i bardzo pracowici. System szkolenia sprawia, że w branży zostają sami pasjonaci. Pilot poświęca tej pasji wszystko, czas, pieniądze, rodzinę. W pocie czoła zdobywa konkretny zawód. Niestety, gdy pojawia się kryzys, taki jak pandemia, często zostaje bez pracy. Jego zdrowie jest nadszarpnięte, przez złe warunki panujące na dużych wysokościach, wibracje, hałas i promieniowanie kosmiczne.

Szkoda, że Pelczar nie pozwala bohaterom opowiedzieć swojej historii od początku do końca. Poszczególne rozdziały składają się z poszatkowanych wypowiedzi różnych osób, to utrudnia czytelnikowi zagłębienie się w temat i zrozumienie motywacji, przyczyn sukcesów i porażek konkretnych ludzi.  Mimo tego, książka może przypaść do gustu czytelnikom interesującym się lotnictwem.

Polecam. Oprawa twarda, szyta.

Wszystkie okna dla oknówek

 

Autor: Paweł Pstrokoński
Wydawnictwo Czarne

 

Paweł Pstrokoński jest ornitologiem i popularyzatorem wiedzy o przyrodzie. Prowadzi wycieczki terenowe, prelekcje i warsztaty, występuje w audycjach radiowych i pisze artykuły do prasy. Publikował w Tygodniku Powszechnym, Wiedzy i Życiu oraz Zieleni Miejskiej.

W swojej książce opisuje ptasie życie, miłość, zdradę, walkę o władzę, rozstania i powroty, troskę o potomstwo, gniazdo i pożywienie. Opowiada o codziennych zmaganiach ptaków żyjących w miastach: jaskółek, jerzyków, wron, wróbli i wszędobylskich gołębi. Zwraca naszą uwagę na te rzadziej spotykane i słabiej znane gatunki, śpiewające pokrzewki, bębniące dzięcioły, sokoły gniazdujące na wieżowcach i kominach, bociany białe, puszczyki i bieliki.

Dzięki lekturze książki zaczynamy zauważać przyrodę wokół nas. Okazuje się, że także w mieście można prowadzić prawdziwe obserwacje ptaków. Ich obecność na naszych balkonach to radosny świergot od samego rana i powietrze wolne od much czy komarów.

Coraz więcej organizacji zajmuje się ochroną ptaków w dużych aglomeracjach miejskich, budując dla nich specjalne budki. Autor opisuje działalność Ptasiego Azylu, mieszczącego się przy warszawskim ZOO. Jego pracownicy często muszą ratować chore gołębie, przeganiane przez mieszkańców, pracowników budowlanych, rozpędzone samochody. Nie mamy do nich szacunku, bo to pospolity gatunek. A jednak to zwierzęta bardzo wrażliwe, które łączą się w pary na całe życie, czują i cierpią.

Książka Pstrokońskiego to ciekawa lektura, która sprawi, że zaczniemy bardziej wnikliwie przyglądać się zwierzętom wokół nas.

Oprawa miękka, klejona, przypisy.

Czerwone fragmenty

 

Autor: Maggie Nelson
Wydawnictwo Czarne

 

Maggie Nelson jest amerykańską pisarką i poetką. Wiele z jej książek zostało uznanych za wyjątkowe i trudne do zaszufladkowania. Za „Argonautów” otrzymała w 2015 roku Amerykańską Nagrodę Krytyków Literackich.

„Czerwone fragmenty” to zbiór wspomnień. Autorka zastrzega, że nie odwzorowuje rzeczywistych zdarzeń. Przytacza je w taki sposób, by oddać sedno sytuacji. Przyczynkiem do napisania książki było zabójstwo ciotki autorki, Jane Mixer, która była młodszą siostrą matki. Początkowo sprawa morderstwa została uznana za nierozwiązywalną, ale po trzydziestu pięciu latach pojawił się nowy wątek i nowy podejrzany.

Nelson nie poznała nigdy ciotki. Urodziła się po jej śmierci. Jako młoda dziewczyna chciała się o niej dowiedzieć czegoś więcej i rozpoczęła własne śledztwo. Okazało się, że w tym czasie doszło w Michigan do wielu morderstw kobiet. Ich opisy na długo pozostały w głowie autorki, ale wiedziała, że musi dobrnąć do końca i wydać tomik wierszy poświęcony Jane. Pisząc go korzystała z jej pamiętnika.

Po jakimś czasie zrozumiała, że jej poszukiwania są wynikiem nieprzeżytej przez rodzinę żałoby. Odziedziczyła strach, który przekazała jej matka, po stracie siostry. Książka jest bardzo ciekawa, bo autorka dokonuje w niej dogłębnej analizy swoich zachowań. Ze szczegółami opisuje reakcję rodziny na powtórnie rozpoczęte śledztwo. W tekst wplata trafne cytaty uznanych autorów, dotyczące lęku, upadku, depresji, ale też siły i odwagi. Przepracowuje stratę, którą próbowano przed nią ukryć.

Oprawa twarda, szyta, wykaz materiałów cytowanych i źródeł.