Archiwa tagu: Wydawnictwo Znak

Dziennik pocieszenia


Autor: Wojciech Bonowicz
Wydawnictwo: Znak

 

Nowa książka poety, publicysty, dziennikarza, autora nominowanej do Nagrody Literackiej Nike biografii ks. Józefa Tischnera to zbiór tekstów z pogranicza eseju i felietonu, powstałych na podstawie jego publikacji w „Tygodniku Powszechnym” (poddanych gruntownym przeróbkom) oraz niepublikowanych notatek.

Wojciech Bonowicz dzieli się tu swoimi spostrzeżeniami o życiu społecznym i codziennym, osobistymi przeżyciami, refleksjami z lektur oraz przemyśleniami na temat tego, co w życiu ważne. Podejmowane przez niego istotne zagadnienia dotyczące trudnych aspektów współczesnej rzeczywistości oraz filozoficzne rozważania przeplatają się z lekkimi tematami, dowcipami, anegdotami czy prostymi obrazami zwykłego życia.

Poeta przebywając pod jednym dachem z kotem Leonem, głaszcząc go czy wpatrując się razem z nim w pobliską działkę przekształcającą się w śmietnisko, uczy się odpoczywać jak „porzucona za oknem ziemia”, zgłębia znaczenie słów „nie mam czasu” i „przedpokój”, zastanawia się nad dziwnymi ludzkimi obyczajami, takimi jak na przykład wrzucanie pieniążka do fontanny czy przymus jedzenia mięsa oraz z sentymentem spogląda na stare, drewniane krzesło, które jest z nim od zawsze. A to zaledwie kilka z tematów poruszonych tylko w jednym tekście („Nieużytek”).

W nieprzytulnym, pełnym niepewności świecie poeta podkreśla wartość czułości, serdeczności, przytulania, światła, drobnych radości, kolacji z przyjaciółmi przy lampie naftowej oraz nadziei. Sam najgłębsze pocieszenie znajduje w poezji, jest bowiem ona – jak pisze – „miejscem dającym życie”. Teksty pełne są odniesień do literatury i sztuki.

Wartościowa, skłaniająca do refleksji lektura. Okładka miękka, klejona. Bardzo polecam. Poprzednio: „Dziennik końca świata” p. 14/2019.

Polak

Autor: John Maxwell Coetzee
Wydawnictwo: Znak

Książka autorstwa noblisty Johna Maxwella Coetzeego pochodzenia południowoafrykańskiego. „Polak” to krótka historia o pragnieniu miłości, o jej różnych obliczach i interpretacjach. O różnicach międzyludzkich, które znikają, jeśli w grę wchodzi potrzeba bliskości.

Tytułowy Polak to pianista o prawdziwie artystycznej duszy. Będąc u schyłku życia zakochuje się w kobiecie, która podczas jednego z jego koncertów przeprowadza z nim wywiad. Beatrice, bo tak ma na imię wybranka jego serce nie żywi do niego żadnych uczuć. Czuje absurd wobec sytuacji, w której została postawiona, bowiem ona żona i matka w średnim wieku zostaje obrzucona nagłym wyznaniem miłości od praktycznie obcego mężczyzny. W jej wewnętrznym dialogu, da się wyczuć kpiący ton, który w czasie czytania może dodawać powieści nieco humoru. Mimo tego, że bohaterka zarzeka się, że nie jest w żaden sposób związana z Polakiem, zaprasza go na kilkudniowy wspólny wyjazd, podczas którego spędzają wspólną noc. Zakochany bez pamięci pianista musi jednak skonfrontować się z rzeczywistością twardo stąpającej po ziemi mecenaski sztuki. Ich drogi się rozchodzą, jednak relacja się nie kończy i nawet śmierć nie jest w stanie jej zakończyć.

Autor daje czytelnikowi duże pole interpretacyjne, zostawia go z przemyśleniami na temat różnorodnej natury ludzkiej. Bohaterowie książki prowadzą rozmowę w sposób na pozór oficjalny, a nawet szarmancki, jednak przekaz, jaki niosą ich słowa jest znacznie bogatszy. Niedopowiedzenia stanowią największy fenomen tej opowieści o miłości. Bardzo polecam. Oprawa twarda, szyta.

Odrzania. Podróż po Ziemiach Odzyskanych

Autor: Zbigniew Rokita
Wydawnictwo: Znak
Kraków 2023

Tytułowe Ziemie Odzyskane to pojęcie, które kryje po drugiej stronie rewers w postaci Ziem Utraconych, bo przecież nigdy nie były to ziemie niczyje. Pierwsze skojarzenia, które przychodzą na myśl w związku z tematem publikacji to konflikt, gniew, żal, poczucie niesprawiedliwości i krzywdy, a z drugiej strony nadzieja, może nawet radość i poczucie wyrównania strat. Zbigniew Rokita wykazuje się dużą odwagą podejmując temat, który choć nie nowy, wciąż budzi spore kontrowersje. Po cóż decydować się na ten wysiłek i wkładać kij w mrowisko? Przeszłość może wiele wyjaśnić i pomóc w zrozumieniu świata, w którym żyjemy współcześnie.

Odrzania to słowo ukute przez autora książki na oznaczenie terenów, które zostają przyłączone do Polski po II wojnie światowej. Rokita wyrusza w podróż przez Wrocław, Szczecin, Malbork, Gdańsk aż po Warmię, by zrozumieć kto dziś mieszka na tych terenach i czym różni się jego sposób myślenia od myślenia Polaków z centralnej i wschodniej części kraju. Dziennikarz zagląda w przeszłość, rozmawia z ludźmi, którzy jeszcze pamiętają przeprowadzki swoich rodzin na Ziemie Odzyskane, próbuje oszacować skalę pamiętania lub zapomnienia o niemieckich autochtonach i uchwycić jednostkową oraz zbiorową tożsamość.

Publikacja z humorem i swadą opowiada o eksperymencie wymiany ludności, o scaleniu przybyszów z różnych stron kraju, o odmiennych doświadczeniach, zwyczajach i traumach w jeden twór a z czasem może i w jedną społeczność. Eksperyment udany czy nie – ma wpływ na dzisiejsze relacje polsko-polskie i warto przyjrzeć mu się z bliska, jak czyni to autor książki. Bardzo polecam. Oprawa twarda, szyta. Poprzednio: „Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku” (P. 1/21).

 

Vivian Maier. Niania, która zmieniła historię fotografii

Autorka: Ann Marks
Wydawnictwo: Znak
Kraków 2023

Biografia niezwykle utalentowanej kobiety, fotografki, którą świat dostrzega przez przypadek i na dodatek dopiero po jej śmierci. Zdjęcia artystki trafiają w ręce dwóch mężczyzn podczas licytacji magazynowych, kilka z nich po udostępnieniu w internecie zostaje viralami. Popularność fotografii, nowatorstwo zachęca do poznania ich autorki, a tego zadania podejmuje się Ann Marks. Kobieta przez lata prowadzi skomplikowane śledztwo dotyczące Vivian i jej bliskich, bada dokumenty (także te osobiste), analizuje sto czterdzieści tysięcy jej zdjęć i przeprowadza wywiady z trzydziestoma osobami, które znały bohaterkę na różnych etapach jej życia. Tak oto powstaje kompletna opowieść o niesamowitym życiu artystki okrzykniętej jedną z najwybitniejszych fotografek XX wieku.

Czytelnik odnajdzie na kartach książki szczegóły, dotyczące dzieciństwa Vivian i otoczenia, w którym się wychowywała. Francuska wieś, potem amerykański Manhattan – bohaterka jako dziecko często zmienia miejsce zamieszkania i rzadko zaznaje poczucia bezpieczeństwa. Wpływa na to zapewne rozwód rodziców, emocjonalne i fizyczne zaniedbanie, postępująca choroba psychiczna matki, a także problemy z prawem starszego brata. Artystka wkraczając w dorosłe życie, dźwiga spory bagaż trudnych doświadczeń, który towarzyszy jej do końca i na każdym kroku. Kobieta szukając pomysłu na utrzymanie, podejmuje pracę w charakterze niani dzieci z zamożnych rodzin. Zawód ten wykonuje przez kolejne lata, podczas których mieszka z wieloma rodzinami i nawiązuje liczne relacje z ich pociechami. Można powiedzieć, że ciągła zmiana to leitmotiv książki o życiu fotografki. Ona sama zaś jawi się jako postać skryta, pełna tajemnic i wewnętrznych sprzeczności.

Biografka Vivian nie ma łatwego zadania, jednak udaje jej się zrekonstruować życie swojej bohaterki. Natomiast analiza twórczości pozwala podzielić prace Vivian na kategorie tematyczne: pejzaże, przełomowe momenty, portrety ludzi pracy, dzieci, autoportrety, miasto, fotoreportaże, sławni ludzie oraz fotografie rodzinne. Ważne dla artystki są kwestie społeczne, czemu niejednokrotnie daje wyraz na zdjęciach. Książka przedstawia niesamowitą historię, wciąga, intryguje, może zaciekawić nie tylko fanów współczesnej fotografii. Zdecydowanie polecam. Oprawa twarda, szyta, wewnątrz bogaty materiał graficzny, na końcu wykaz źródeł oraz indeks.

Czytaj dalej →

Wielkie rozczarowanie. Geneza rewolucji Solidarności

Autor: Marcin Zaremba
Wydawnictwo: Znak Horyzont
Kraków 2023

Marcin Zaremba po doskonałej „Wielkiej trwodze” (P. 11/12) powraca z „Wielkim rozczarowaniem” – rozprawą naukową poświęconą rewolucji związanej z ruchem społecznym, który kryje się pod hasłem: Solidarność. Pytanie, które prawdopodobnie latami nie dawało spać Edwardowi Gierkowi, a dziś legło u podstaw książki Marcina Zaremby brzmi: dlaczego Polacy się zbuntowali? Odpowiedzi nie da się zawrzeć w kilku słowach, być może stąd bierze się imponująca objętość niniejszej publikacji. Autor próbuje odszukać wszystkie źródła rewolucyjnego wybuchu z lat osiemdziesiątych i połączyć w jedną rzekę, która opływa cały kraj od morza do Tatr. Mowa tu o tradycji buntu w świadomości Polaków, o błędach popełnianych przez polityków z obozu Gierka, o korupcji elit, o złudnej poprawie jakości życia i następującym po niej tytułowym wielkim rozczarowaniu. Badacz umieszcza swoje rozważania w kontekście międzynarodowym, kościelnym, kulturowym, psychologicznym oraz społecznym. Zaremba przygląda się owianemu mitami konformizmowi ówczesnego społeczeństwa, a także emocjom, które ludziom towarzyszą każdego dnia – należy do nich niepokój, a później strach przed władzą, bezrobociem i podwyżką cen.

To, co wyróżnia książkę spośród innych publikacji poświęconych Solidarności to postrzeganie wydarzeń z końca ubiegłego wieku jako klasycznej, choć pokojowej rewolucji i wykorzystanie w pracy narzędzi adekwatnych do tak określonego przedmiotu badań. „Każda rewolucja ma swoją dynamikę” (s. 23) i właśnie o tej dynamice opowiada rozprawa Marcina Zaremby. Publikacja wydaje się bardzo dobra merytorycznie i językowo, poprzedzona rzetelnymi analizami oraz kwerendami – na pewno powinna trafić na półki czytelni naukowych, ale z powodzeniem mogą po nią sięgać także czytelnicy spoza kręgu badaczy – historyków. Książka zawiera obszerną bibliografię i indeks osobowy. Bardzo polecam. Oprawa twarda, szyta.

Czytaj dalej →

Orgazm. Chcę więcej! Kompleksowy poradnik dla pragnących przyjemności

Autorzy: Dorian Solot, Marshall Miller, Maybe Burke
Wydawnictwo: Znak
Kraków 2023

Poradnik napisany bez tabu, pruderii i bez wykluczania przez ekspertów ds. edukacji seksualnej we współpracy z rzeczniczką społeczności transpłciowej. Publikacja jest skierowana do każdego, kto chce odkryć źródło przyjemności seksualnej, płynącej ze zrozumienia własnego ciała i potrzeb swoich, a także partnera. Autorzy opisują mechanizmy rządzące życiem seksualnym, techniki pomagające osiągnąć tytułową przyjemność, nie pomijając przy tym żadnego z erotycznych zachowań praktykowanych w parze lub solo. Dużą wartość może mieć rozdział napisany dla osób, które doświadczyły przemocy seksualnej lub borykają się z problemami natury medycznej. Nowość stanowi zagadnienie seksu online, w tekście pojawiają się również porady dotyczące zabaw i zabawek erotycznych.

Elementem wyróżniającym książkę spośród innych poradników o podobnej tematyce jest wrażliwość autorów na specyficzne problemy nie tylko osób cisowych, ale także transpłciowych i niebinarnych, a także aseksualnych, hetero- i homoseksualnych, pozostających w relacjach miłosnych w różnych konfiguracjach. Ekspertom udaje się uniknąć zamykania niestandardowej grupy osób w książkowym getcie jednego rozdziału, są oni uwzględnieni w języku wypowiedzi na przestrzeni całego tekstu, choć znajdą się także fragmenty skierowane wyłącznie do nich. Poradnik jest napisany prostym, przystępnym językiem, zawiera konkretne wskazówki i przynosi odpowiedzi na wiele pytań. Polecam. Oprawa miękka, klejona.