Archiwa tagu: recenzje

Johnny. Powieść o księdzu Janie Kaczkowskim

Autor: Maciej Kraszewski
Wydawnictwo Agora

Powieść ukazuje się w momencie, gdy na ekrany wchodzi film Daniela Jaroszka „Johnny”. Maciej Kraszewski jest autorem scenariusza filmu i omawianej publikacji.

Głównym bohaterem jest pochodzący z patologicznej rodziny młody przestępca i narkoman. Na złodziejską akcję wybiera się w klapkach i niestety nie udaje mu się uciec przed właścicielem splądrowanej willi. W tym samym czasie pewien ksiądz głosi płomienne kazanie, zachęcając wiernych do hojnego udziału w akcji zbierania pieniędzy na hospicjum. Duchowny nie podoba się biskupowi, bo wychodzi przed szereg. Źli księża, którzy nigdy nie noszą sutanny i wożą się limuzynami, prześladują dobrego księdza.

Tymczasem złapany na gorącym uczynku Patryk Galewski odsiaduje karę w więzieniu i zastanawia się, czy istnieje dobro. Ma przynajmniej towarzystwo recydywistów, a ksiądz Jan Kaczkowski zostaje sam. Odwiedza swoich szpitalnych pacjentów, którzy w urągających warunkach czekają na lek, zdrowie, albo śmierć. Są wśród nich także komuniści. W ostatnich godzinach życia przyznają się do winy, przepraszają, żałują i proszą o przebaczenie.

Autor gra na emocjach czytelnika. Sprawnie buduje napięcie, opisuje zderzenie dwóch światów, sacrum i profanum. Nie mamy pewności, która rzeczywistość jest lepsza, bardziej wartościowa. Spotykamy dobrego i złego klechę, dobrego i złego gangstera. Ksiądz Kleczkowski jest nowoczesny, otwarty, zna się na seksie i dziewczynach, kiedy trzeba to przeklnie, a kiedy indziej się pomodli, ale przede wszystkim potrafi pociągnąć za sobą ludzi i ma jakiś cel, dobry cel.

Lektura ciekawa, wciągająca, moralizatorska, wzruszająca i zabawna, jak dobra francuska komedia, w stylu „Nietykalnych” Oliviera Nakache i Érica Toledanoza, na której być może wzorował się autor. Tam także mamy do czynienia z przemianą dealera i recydywisty.

Polecam. Oprawa miękka, klejona.

Samotność przełamana

Autor: Eric Varden
Wydawnictwo: W drodze

Erik Varden to norweski duchowny katolicki, trapista, od 2019 roku biskup-prałat Trondheim. Pochodzi z niepraktykującej rodziny luterańskiej. Pod wpływem polskiego salezjanina, Tadeusza Hoppego SDB, zdecydował się na chrzest w obrządku katolickim, który przyjął w 1993 roku. Studiował w Paryżu i w Cambridge, gdzie uzyskał doktorat. W 2002 roku, po studiach, wstąpił do opactwa trapistów w Mount Saint Bernard w Anglii. Studiował teologię patrystyczną na Papieskim Instytucie Wschodnim w Rzymie. Był wykładowcą na Papieskim Ateneum św. Anzelma w Rzymie. W 2015 roku został opatem macierzystego klasztoru.

W książce opisuje swoją drogę duchową. Z dzieciństwa zapamiętał historię rolnika, który był w obozie niemieckim podczas wojny i na jego ciele widoczne były blizny, świadczące o strasznym cierpieniu, jakiego doznał ze strony innych ludzi. Varden jako młody chłopiec zaczął interesować się drugą wojną światową. Czytał dużo książek i lubił chwalić się swoją wiedzą. Odczuwał jednak pewną pustkę, brak sensu istnienia. Dopiero muzyka Mahlera pomogła mu zrozumieć istotę życia. Pojął, że nie jest sam i nic, co robi nie jest na próżno. Można stawiać czoła życiu, nie popadając zarazem w przygnębienie lub szaleństwo. Doznawane na świecie udręki są ogarnięte nieskończoną dobrotliwością, nadającą im określony sens.

Ojciec Varden opisuje pamięć. Pamiętanie to jego zdaniem porzucenie swego miejsca cumowania i wyruszenie w otwarte morze, ze wszystkimi zagrożeniami i uniesieniami z tym się wiążącymi.

Autor pokazuje jak uczyć się pamiętać. Inspiracji do swoich rozważań poszukuje przede wszystkim w Biblii, ale także w poezji Stiga Dagermana i Anny Achmatowej, tekstach Jana Kilmaka, siedemnastowiecznych obrazach, rzeźbach i żywotach świętych takich, jak św. Serafin z Sarowa.

Lektura odkrywa przed czytelnikiem głębię przeżyć religijnych i szeroki zakres wiedzy autora.

Polecam. Oprawa miękka, klejona.

Bracia mniejsi i więksi. Opowieści o mieszkańcach z krainy Biebrzy i nie tylko

Autorzy: Grzegorz Kłosowski, Tomasz Kłosowski
Wydawnictwo: Paśny Buriat

Książka dwóch braci: Grzegorza Kłosowskiego – artysty malarza po Warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, fotografa specjalizującego się w fotografowaniu zwierząt, autora zdjęć do albumów i książek „ Ptaki biebrzańskich bagien”, „Biebrza” i „Droga” oraz Tomasza Kłosowskiego – dziennikarza i fotografa, mieszkającego na Podlasiu, autora artykułów, książek o przyrodzie i tekstów do omawianej publikacji.

Składa się na nią dwadzieścia siedem przyrodniczych gawęd, napisanych poetyckim stylem, oddającym piękno biebrzańskiej przyrody. Czytelnik obserwuje wydry o zachodzie słońca, szykujące się do nocnych łowów. To zwierzęta wszechstronne i bardzo sprawne. Nie lubią się nudzić i uwielbiają zabawę, nawet z ludźmi. Poznaje zwyczaje rybitwy białoskrzydłej, której pojawienie się oznacza dla rolników gorsze zbiory. Uczy się patrzeć inaczej na bociana białego, który nie chce wzbudzać zainteresowania i nigdy nie zmienia gniazda bez potrzeby. Przygląda się z bliska niezbyt urokliwym bobrom, zimą przypominającym wielką grudę błota, bez oczu, uszu, bez grymasu na kudłatym obliczu.

Kłosowscy do zoologicznych opisów dodają osobiste refleksje, rodzinne wspomnienia i anegdoty. Opowiadają o zwyczajach dużych i małych zwierząt, miłościach i zdradach, rodzicielstwie, przywiązaniu, polowaniach, rytmie życia odmierzanym porami roku.

Uważają, że fraza „nasi bracia mniejsi” brzmi lekceważąco wobec zwierząt. Wygłaszana z pozycji pana wszelkiego stworzenia jest objawem pychy i braku wrażliwości na los i cierpienie innych istot.

Książka warta polecenia wszystkim miłośnikom fauny i flory.

Oprawa miękka, klejona, doskonałe zdjęcia.

Po co nam bioróżnorodność?

Autor: Hubert Reeves
Wydawnictwo Debit

Hubert Reeves jest znanym we frankofońskim świecie profesorem astrofizyki i popularyzatorem nauki. W wieku 84 lat zadebiutował jako autor komiksów. Jest przekonany, że komiksy świetnie tłumaczą trudne pojęcia. W stworzonej przez niego serii edukacyjnej ukazały się już „Po co nam oceany” i „Po co nam lasy” (p. 10/2022). Całość wyjaśnia w prosty sposób zagadnienia ekologii i złożoność świata przyrody.

Główny bohater to emerytowany naukowiec, sympatyczny pan z długą, siwą brodą. Na wycieczce szkolnej wyjaśnia dzieciom na czym polega bioróżnorodność. Miliardy lat temu pierwsze bakterie uwolniły w wodach oceanicznych tlen, co doprowadziło do utlenienia żelaza. Gdyby nie one, nie mielibyśmy dzisiaj tlenku żelaza i nie moglibyśmy produkować żelaza. Dzięki mikroskopijnym algom wapiennym, które osadziły się na dnie mórz i jezior możemy dziś eksploatować złoża wapienia, żeby pozyskać surowce do produkcji cementu i betonu.

Wielkie miasta muszą dbać o zielone przedmieścia i parki, bo często stamtąd pobierana jest woda do picia. Podlega naturalnemu procesowi filtracji przez glebę, w której żyją całe armie bakterii. Żadne środki chemiczne nie powinny zakłócać ich pracy.

Bioróżnorodność zapewnia także pozyskiwanie surowców do wyrobu wełny, jedwabiu i bawełny. Zaburzanie naturalnej równowagi grozi śmiercią niektórych gatunków i nadmiernym rozrostem innych populacji. Autor pokazuje, że roślinność jest źródłem pożywienia i substancji, które wykorzystuje się na przykład do produkcji leków.

Komiksowe ilustracje Daniela Casanave, narysowane czarnym piórkiem i wypełnione naturalnymi kolorami, idealnie oddają urodę krajobrazu. Publikacja atrakcyjna graficznie, nawiązująca do belgijskiej szkoły komiksu, słynnego Tintina i Smerfów.

Polecam.

Książka została wydrukowana z szacunkiem dla środowiska naturalnego, na papierze pochodzącym z odpowiedzialnych źródeł i przy użyciu ekologicznych farb.

Oprawa twarda, szyta.

Farina. Kuchnia śródziemnomorska

Autorzy: Bartek Kieżun, Monika Turasiewicz
Wydawnictwo Znak Koncept

Książka Bartłomieja Kieżuna – dziennikarza kulinarnego, podróżnika, fotografa, antropologa kultury, z zamiłowania kucharza i laureata nagród za publikacje kulinarne oraz Moniki Turasiewicz – muzyka, szefowej kresowej restauracji „Jarema”, pasjonatki gotowania.

Oboje uwielbiają kuchnię śródziemnomorską, która oparta jest na rybach, mące, oliwie i winie. Wspólnie prowadzą w Krakowie restaurację „Farina”, serwującą dania kuchni południowej Europy w jej morskiej odsłonie. W publikacji opowiadają o swoich poszukiwaniach smaków i najlepszych recepturach, prezentują zdjęcia klimatycznych miejsc, a przede wszystkim podają przepisy na wyszukane przystawki, dania główne i desery.

Czytelnik znajdzie tu obszerne opisy nietypowych przypraw, zapomnianych warzyw, afrodyzjaków takich jak ostrygi z szampanem, które najlepiej podawać w walentynkowe wieczory.

Turasiewicz opisuje przygotowania do okolicznościowego przyjęcia, układanie menu, zakupy robione wyłącznie na targu. Inspiracji szuka na całym świecie, także w Japonii. Publikacja wydana na matowym papierze, zawiera ciekawe pod względem artystycznym zdjęcia dań, stołowych stylizacji, krajobrazów i kuchennych akrobacji.

Inspirujący, smakowity kalendarz składający się z 12 propozycji menu ułożonych z sezonowych produktów.

Polecam. Oprawa twarda, szyta, większy format, na końcu nota o autorach, indeks.

Niewygodni mówią prawdę o wojnie

Autorka: Magdalena Rigamonti
Wydawnictwo Wielka Litera

Magdalena Rigamonti jest dziennikarką, publikującą między innymi w „Dzienniku Gazecie Prawnej”, laureatką nagród dziennikarskich: Grand Press, Nagrody im. Dariusza Fikusa i Mediatora, autorką między innymi książek „Bez znieczulenia. Jak powstaje człowiek” (p. 15/2014) i „Straty. Żołnierze z Afganistanu (p. 6/2015).

Omawiana publikacja to zbiór wywiadów z tymi, którzy przeżyli piekło drugiej wojny światowej. Czesław Lewandowski był harcerzem, podczas powstania warszawskiego łącznikiem jednego z leśnych oddziałów. Trafił do obozu w Stutthof. Przeżył marsz śmierci. Po tych doświadczeniach ma garb, fizyczny i psychiczny. Był na pewno silniejszy od współczesnej młodzieży, chowanej w cieplarnianych warunkach. W trakcie wojny nie można było sobie pozwolić na głębszą refleksję. Miał świadomość, że jest mięsem armatnim, że zwykli mieszkańcy Warszawy widzą w nim zagrożenie. Szybko zorientował się, że powstanie musi upaść. Uważa, że za dużo mówi się o bohaterstwie, a za mało o porażce. Przez młodzieńczy zryw zginęło 200 tysięcy mieszkańców Warszawy i 20 tysięcy powstańców i 4 tysiące żołnierzy.

Autorka rozmawia z ostatnimi żyjącymi świadkami historii: z Żydówką ukrywaną przez polską rodzinę, z Polakiem niemieckiego pochodzenia zafascynowanym Hitlerem, z uratowanymi z Auschwitz, z fotografem dokumentującym kolejne dni powstania, z człowiekiem, który ujawnił prawdę o grobach katyńskich.

Jej rozmówcy nie ukrywają emocji, chętnie dzielą się z czytelnikiem wspomnieniami. Wśród 16 bohaterów publikacji znalazła się także, niedawno zmarła, Zofia Posmysz – pisarka i scenarzystka, autorka „Pasażerki z kabiny 45” sfilmowanej w 1963 roku przez Andrzeja Munka.

Książka warta polecenia.

Oprawa twarda, szyta, czarno-białe zdjęcia bohaterów, na końcu wywiad z Mają Lis-Turlejską zajmującą się problematyką traumatycznego stresu.

Wszystkie wywiady były wcześniej publikowane w „Dzienniku Gazecie Prawnej”.

Społeczeństwo zmęczenia i inne eseje

Autor: Byung-Chul Han
Wydawnictwo Krytyki Politycznej

Byung-Chul Han to urodzony w Korei Południowej niemiecki filozof i teoretyk kultury. Jest jednym z najczęściej tłumaczonych i czytanych filozofów w Europie, a jego diagnozy dotyczące współczesnego społeczeństwa są tematem publicznych debat. Wykłada filozofię i cultural studies na Universität der Künste Berlin.

Najnowsza książka to zbiór esejów, które były dotychczas wydawane jako osobne publikacje. W sześciu rozdziałach poświęconych kolejno społeczeństwu zmęczenia, społeczeństwu wypalenia, świętowaniu w czasie sprofanowanym, społeczeństwu transformacji, agonii erosa i społeczeństwu paliatywnemu, autor porusza najważniejsze problemy współczesności.

Uważa, że każda epoka ma swoje dominujące choroby. Aktualnie jest to depresja, ADHD, zaburzenie osobowości typu borderline lub syndrom wypalenia. To symptomy dużo głębszych problemów. Cierpimy z powodu samotności, nadmiaru ciągle tych samych doznań, nadmiaru informacji.

Han cytuje Alaina Ehrenberga, który uważał, że kariera depresji rozpoczyna się wtedy, gdy dyscyplinarny model sterowania zachowaniem ustępuje miejsca normom zmuszającym do powzięcia osobistej inicjatywy, stawania się sobą. To prowadzi do rozwoju postaw narcystycznych.

Współczesny człowiek chce spotykać się przede wszystkim z samym sobą, a nie z innym. Nigdy nie stworzy stabilnego autoportretu, bo taki może powstać tylko grupie.

Pod płaszczykiem transparentności atakuje się ludzi masą informacji. Pustka jest najbardziej zauważalna w tej obfitości. Zagęszczanie komunikacji nie rozjaśnia świata, nie tworzy prawdy.

Han mówi o braku prywatności, niemożności normalnego przeżywania cierpienia, niszczącej sile przymusu miłości. Odwołuje się do klasyków filmu, literatury i filozofii. W zwięzłej formie prezentuje wyraziste tezy.

Publikacja jest napisana w sposób przystępny i zainteresuje szerokie grono czytelników, poszukujących odpowiedzi na pytania egzystencjalne.

Oprawa miękka, klejona.

Drań czyli moje życie z jamnikiem

Autorka: Zofia Stanecka
Wydawnictwo Kropka

Kolejna, po „Lotta, czyli jak wychować ludzkie stado”, znakomita książka Zofii Staneckiej, opowiadająca o wielkiej przyjaźni człowieka z psem. Drań istniał naprawdę i był pierwszym psem autorki, ukochanym, wyczekanym i wielce szanowanym. Pojawił się w domu w latach osiemdziesiątych, zaraz po zwolnieniu ojca z internowania. Został wybrany z gromady jamniczych szczeniaczków. Przywieziony do domu taksówką, jak przystało na ważnego gościa. Stał się najważniejszym członkiem rodziny.

Początkowo sikał gdzie popadnie, rozszarpywał poduszki i gryzł kapcie. Szybko jednak dojrzał i stał się poważnym, dorosłym jamnikiem, który na spacerach zjada wszystkie śmieci, a w domu tylko ulubione przysmaki. Sypiał w prawdziwym łóżku, najchętniej na poduszce. Potrafił unosić się nad ziemią, albo przeciskać się przez małe dziury w płocie. Był odważny, kiedy trzeba. Kochał swoich ludzi i nienawidził mundurowych, co w tamtych czasach było całkiem słuszne.

Stanecka z wyjątkową wrażliwością opisuje potrzeby psów. Przyznaje, że można się od nich bardzo dużo nauczyć, bo są wierne i szczere, potrafią kochać całym sercem. Na końcu książki znajdziemy listę cech jamników, które należy wziąć pod uwagę, decydując się na tę rasę psa.

Publikacja warta polecenia, znakomicie zilustrowana przez Mariannę Sztymę, która z detalami odtwarza obrazy z dzieciństwa autorki, zabawy na trzepaku, znane szyldy sklepowe, granatowe szkolne mundurki i groźne mundury ówczesnej milicji. A wszystko to przy pomocy gwaszy i kredek, chyba kultowych Bambino.

Oprawa twarda, szyta.

Myszonek pomaga w domu

Autorka: Rikka Jantti
Wydawnictwo Frajda

Seria książek autorstwa Riikki Jäntti – fińskiej ilustratorki i pisarki, mieszkającej w Helsinkach.

Opowieść o małym Myszonku, tryskającym energią przedszkolaku, który uwielbia pomagać mamie we wszystkich domowych czynnościach. Robi przy tym ogromnie dużo zamieszania i jeszcze większy bałagan.

Mama jest bardzo cierpliwa i pozwala synkowi na wszystko. Szykują razem dom na przyjście gościa. Bohater beztrosko bawi się z kolegą, trochę się kłócą i trochę łobuzują, ale to przecież nikogo nie dziwi. Wyrozumiała mama jest zawsze blisko. Zwykły dzień spędzony w domu jest pełen wrażeń. Nie potrzeba nic więcej.

Autorka szkicuje delikatne kontury postaci i sprzętów. Jej rysunki są subtelne, ciepłe, oddające domowy nastrój. Idealnie ukazuje zmienne nastroje przedszkolaka i reakcje kochającej, ale stanowczej mamy.

Publikacja estetycznie wydana, bardzo ciekawa pod względem graficznym. Treść pozbawiona moralizatorstwa, a jednak przemawiająca do małych czytelników i ich rodziców.

Polecam. Oprawa twarda, szyta.

Franciszek z kompostu

Autorka: Simona Cechova
Wydawnictwo Tatarak

Simona Čechová jest ilustratorką mieszkającą w Trnavie na Słowacji. Studiowała projektowanie reklamy w Anglii oraz marketing międzynarodowy w Szkocji. Jest członkiem Słowackiego Stowarzyszenia Ilustratorów. Otrzymała nagrodę National Design Award 2020 za wyjątkowe ilustracje w książce „Malarz i chłopiec – Wakacje u Fulla”.

Omawiana publikacja to zabawna historyjka o dżdżownicy imieniem Franciszek. Bohater mieszka w kompostowniku i czuje się niepotrzebny. Chciałby mieć jakieś wyjątkowe zdolności, jak mrówka, która dźwiga ciężkie rzeczy, albo świerszcz, który gra na piszczałce. Franciszek postanawia nauczyć się rzemiosła, ale nie potrafi ani zapylać roślin, ani tkać sieci, ani sprzątać, ani lepić kul.

Przekonuje się, że powinien pozostać przy tym, co wychodzi mu najlepiej. A jest specjalistą od drążenia podziemnych korytarzy, spulchniania i napowietrzania ziemi. Wszyscy cenią sobie jego pracę, bo ten kto ma dżdżownicę w ogrodzie, ma też najsmaczniejsze warzywa.

To książka bardzo optymistyczna. Każdy ma jakiś talent. Trzeba go tylko odkryć i pielęgnować. Nie trzeba przy tym porównywać się do innych, naśladować i rywalizować.

Autorka przemyca ciekawe informacje na temat pożytecznych dżdżownic i kompostowania odpadów. Jej rysunkowe ilustracje zachwycają kolorem i precyzyjną kreską. Mamy do czynienia z prawdziwym dziełem sztuki, a nie komputerowym falsyfikatem.