Archiwa tagu: Wydawnictwo Marginesy
Maleńka
Autor: Janusz Majewski
Wydawnictwo Marginesy
Janusz Majewski jest lwowiakiem, pisarzem, scenarzystą, reżyserem wielu kultowych filmów, wykładowcą akademickim, autorem książek: „Retrospektywka”, „Ostatni klaps”, „Po sezonie”, „Siedlisko”, „Zima w Siedlisku”, „Mała matura”, „Ekshibicjonista”, „Glacier Express 9.15”, Czarny mercedes” (p. 13/2018) i „Ryk kamiennego lwa” (p. 13/2018).
W najnowszym zbiorze opowiadań autor wciela się między innymi w postać Brunona Schulza. Pisarz ulega urokowi młodej studentki polonistyki, która jest pełna podziwu dla jego twórczości literackiej i plastycznej. Próbuje narysować portret dziewczyny, ale ręka odmawia posłuszeństwa. Szuka kontaktu z Marianną, wpada w obłęd, mówi sam do siebie, majaczy, choruje na depresję. Zły stan mija, gdy kończą się wakacje. Spodziewa się powrotu ukochanej i szczęśliwego zakończenia, ale pierwszego września wybucha wojna. Świat wywraca się do góry nogami. Schulz zostaje zastrzelony przez gestapowca w swoim rodzinnym Drohobyczu.
Bohaterem kolejnego opowiadania jest kupiec Eliasz. Prowadzi dochodowy interes. Ma wielu stałych klientów, ale pewnego dnia orientuje się, że towar znika zbyt szybko. Ludzie nie kupują, ale wykupują. Zbliża się wojna. Sklep pustoszeje, bo nie ma nowych dostaw, a Eliasz ciągle stoi za ladą, na posterunku. Syn martwi się o ojca i chce mu pomóc. Zamienia się w stołek, na którym starzec może odpocząć. Na rynek miasteczka wjeżdża wielki czołg. Celuje prosto w witrynę sklepu. Pocisk zabija Eliasza, a dusza syna ulatuje przez wybitą dziurę. Po ulicach biednego sztetlu niesie się melodia psalmu – skargi.
Opowiadania Majewskiego są jak fragmenty dobrych filmów. Budzą apetyt, zasługują na rozwinięcie i dokończenie. Czytelnik widzi sceny, aktorów, scenografię. Autor jest mistrzem tworzenia klimatu, oddawania atmosfery miejsca. Jego wyobraźnia pozwala dopisywać i tworzyć historie, których początkiem są przypadkowo rzucone słowa, migawki, nieoczekiwane spotkania.
Dużo jest w tej twórczości wątków żydowskich, podanych z ogromnym wyczuciem języka, stylu i dowcipu. To bardzo ciekawa lektura, pełna miłosnych uniesień, sentymentalnych powrotów do okresu młodości.
Polecam. Oprawa miękka, klejona.
Plac Leńskiego
Autor: Daniel Wyszogrodzki
Wydawnictwo Marginesy
Daniel Wyszogrodzki jest tłumaczem, dziennikarzem muzycznym, wykładowcą Akademii Teatralnej w Warszawie, byłym kierownikiem literackim Teatru Muzycznego Roma, autorem książki biograficznej „Satysfakcja – The Rolling Stones”, leksykonu „Ale musicale!” (p. 24/2018) i przekładów tekstów piosenek z popularnych musicali.
Plac Leńskiego, dzisiaj plac Hallera, to miejsce w którym mieszkał w dzieciństwie. Autor tak tytułuje swoją książkę i niemalże miesiąc po miesiącu relacjonuje wydarzenia ze swojego życia. Opisuje wczesną śmierć matki, która długo chorowała na płuca. Opowiada o domu dziadków, pracy ojca, ulubionych zabawach, pierwszych kolegach, nauce czytania, wakacjach w rodzinnym mieście babci.
Stara się dotrzeć do najgłębszych zakamarków swojej pamięci. O pierwsze lata życia musi pytać ojca, który przyznaje, że było biednie i ciasno. Kiedy ojciec dostał mieszkanie na Saskiej Kępie przeprowadził się tam z mamą. Ze względu na jej chorobę małe dziecko musiało zostać z dziadkami. Takie były czasy i tak robili wtedy wszyscy.
Książka Wyszogrodzkiego jest obszernym zapisem realiów życia w czasach wczesnego PRL. To zachwyt nad wszechobecną nudą i szarzyzną, która zmuszała do wynajdywania sobie pożytecznych zajęć. Wspomnienie prawdziwej radości z możliwości oglądania czarno-białej telewizji czy wyjścia do kina, wyjazdu za granicę, studiowania papierowych map i encyklopedii Gutenberga.
Autor nie ocenia i nie krytykuje decyzji dorosłych. Staje w pozycji dziecka, które przygląda się światu i jeszcze nie wie, co jest dobre, a co złe. Świat go pochłania. Pomysł na książkę jest bardzo ciekawy. Pięćset pięćdziesiąt stron opowieści o dzieciństwie, napisanej błyskotliwie i z humorem, bez megalomanii i patosu. Historia kończy się w ósmej klasie, kiedy w nastolatku budzą się uczucia, a talent pisarski i wygrana olimpiada polonistyczna stają się przepustką do dobrej szkoły i lepszej przyszłości.
Polecam. Oprawa miękka, klejona.
Podziemie. Świat pod naszymi stopami
Domy pisarzy
Autorka: Marzena Mróz-Bajon
Wydawnictwo: Marginesy
Marzena Mróz-Bajon jest dziennikarką, podróżniczką, fotografką. Od kilkunastu lat podróżuje śladami pisarzy. Odwiedza domy, w których mieszkali i pracowali. Przyznaje się, że uprawia swego rodzaju fetyszyzm literacki.
Wyrusza w podróż do Szetejń i Wilna Miłosza. Spaceruje wzdłuż rzeki Niewiaży, która stała się Issą. Zastanawia się jaki wpływ ma widok z okna na twórczość literacką i w ogóle na los człowieka. Przytacza fragmenty wierszy i książek autorów, których szlakami podąża.
Czytelnik znajdzie w tej publikacji osobistą refleksję nad pochodzeniem, dzieciństwem i dojrzewaniem wybitnych osobowości. Pozna między innymi Aleksandrię Konstandinosa Kawafisa, Aracatacę Gabriela Garcii Marqueza, Kalkutę Rabindranatha Tagorego, rezydencję Rowan Oak Wiliama Faulknera, miasteczko Vinci Leonarda da Vinci, Brooklyn Trumana Capote’a czy Pietriasze Prudy Michaiła Bułhakowa.
Książka jest bardzo inspirująca. Autorka jest uważną obserwatorką. Dostrzega detale, szczegóły, ulotną atmosferę miejsc. Jej zdjęcia oddają specyficzny klimat miast, i małych wiosek. Książka spodoba się miłośnikom dalekich podróży i dobrej literatury. Ze względu na wątki biograficzne jest też ciekawym źródłem informacji o samych pisarzach.
Polecam. Oprawa miękka, szyta, bibliografia.
Kąkol
„Drelich. Prosto w splot”
„Krajobraz strachu. Jak stres i strach kształtują życie zwierząt”
Autor: Adam Zbyryt
Wydawnictwo: Marginesy
Adam Zbyryt jest pracownikiem Polskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków i Wydziału Biologii Uniwersytetu w Białymstoku. Zastanawia się jak można efektywniej chronić ptaki. Chciałby zdobyć dogłębną wiedzę na temat stresu, który towarzyszy zwierzętom na przykład w trakcie ucieczki przed drapieżnikami.
Okazuje się, że przyczyną stresu może być głód, hałas, zanieczyszczenie środowiska i światło. Jego poziom u zwierząt jest uzależniony od wieku, płci i inteligencji. Autor czerpie informacje z najnowszych publikacji naukowych, definiuje pojęcia, opisuje reakcje organizmu na strach, procesy zachodzące w mózgu, uwalnianie hormonów, zmiany w kościach.
Zwierzęta mają zakodowaną w genach informację o groźnych drapieżnikach. Już pisklęta potrafią odpowiednio reagować na zagrożenia. W ich mózgach jest więcej neuronów niż w mózgach małych ssaków. Ptaki mają osobowość, potrafią być empatyczne, maja zdolność odbierania złożonych bodźców, ulegają zarażeniu emocjonalnemu.
Książka Adama Zbyryta to bardzo ciekawa lektura dla osób interesujących się przyrodą. Jest napisana przystępnym, lekkim językiem. Nie brakuje w niej anegdot i śmiesznych ciekawostek. Wnikliwy czytelnik znajdzie tu wiele informacji o mechanizmach stresu, które dotyczą także ludzi. Bardzo polecam. Oprawa miękka, ilustracje czarno-białe.
„Gustaw. Opowieść o Holoubku”
„Szalone, złe i smutne”
Autorka: Lisa Appignanesi
Wydawnictwo: Marginesy
Lisa Appignanesi jest brytyjską pisarką żydowskiego pochodzenia. Urodziła się w Łodzi. Napisała kilkadziesiąt książek i wiele artykułów. W przeglądzie 4/07 omawialiśmy jej publikację „Żegnając umarłych”.
Książka „Szalone, złe i smutne” zdobyła w 2009 roku Nagrodę Brytyjskiego Stowarzyszenia Medycznego BMA. Autorka opisuje historię rozwoju psychiatrii, badań ludzkiego mózgu, stosowanych terapii. Prezentuje współczesne tendencje w medycynie, potrzebę postawienia szybkiej diagnozy i zastosowania leku. Twierdzi, że odczuła potrzebę zbadania problemu chorób psychicznych, ponieważ statystyki pokazują znaczny wzrost zachorowalności. Zastanawia się czy przyczyną tego stanu rzeczy nie jest zmiana w klasyfikowaniu zaburzeń, medykalizacja cierpienia. Przygląda się lekom, które rozbudzają zbyt wielkie oczekiwania, nie zmieniając rzeczywistości, która wywołuje stany depresyjne u pacjentów.
Idea terapii przenika cały świat Zachodu. Tymczasem okazuje się, że schorzenia są zwierciadłem czasów. Różnią się w zależności od kraju i obowiązujących w nich norm. W Japonii na przykład wyodrębniono zaburzenie u kobiet, które odczuwają silny stres związany z przejściem na emeryturę męża, który dotąd bardzo dużo pracował i właściwie nie było go w domu.
Książka jest napisana bardzo przystępnym językiem, porusza aktualną problematykę. Autorka opisuje najczęściej występujące choroby, anoreksję, depresję, nadpobudliwość. Swoją uwagę koncentruje na kobietach, bo podobno częściej chorują. Kobieca twarz często pojawia się jako ilustracja choroby psychicznej. Nie zmienił tego triumf feminizmu. O wielu zaburzeniach nadal decyduje gospodarka hormonalna. Autorka skupia się na przypadkach pojedynczych osób. Opowieść rozpoczyna od opisu przypadku Mary Lamb z 1796 roku. Sięga do literatury naukowej, listów, pamiętników, notatek lekarzy, biografii, czasopism popularnych. Lektura warta polecenia. Oprawa miękka, klejona, bibliografia, przypisy.