Archiwa tagu: literatura faktu

Centralna Agencja Fotograficzna 1951-1991

 

 

Autor: Paweł Miedziński
Wydawnictwo: IPN Szczecin

Wieloaspektowa historia Centralnej Agencji Fotograficznej jest wzorowana na francuskiej publikacji poświęconej agencji Magnum. Autor w trakcie pisania natrafił na  problemy, związane między innymi z prawami autorskimi do zdjęć, o które w Polsce Ludowej nigdy nie zadbano. Wielu autorów zdjęć nie udało się odnaleźć.

Miedziński wykorzystał ostatni moment, aby dotrzeć do świadków, fotoreporterów i dziennikarzy, którzy pomogli mu odtworzyć historię agencji. Uchwycił całe czterdzieści lat trwania CAF. Korzystał z rozmaitych źródeł, na przykład ze zbiorów KC PZPR (Biura Prasy i Wydziału Propagandy), Akt Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Archiwum Zakładowego Polskiej Agencji Prasowej. Tu znalazły się teczki osobowe pracowników CAF, także tych obserwowanych przez Urząd Bezpieczeństwa. Większość śladów inwigilacji zniszczono zaraz po upadku komunizmu.

Autor podaje obszerną bibliografię, w której poruszana jest tematyka fotografii prasowej.  Szczegółowo opisuje powstanie agencji, kolejnych redaktorów naczelnych, działy prasowe, przebieg kariery fotoreporterów, najczęściej podejmowaną tematykę, konkursy fotograficzne, cenzurę i serwisy prasowe.

Publikacja jest obszerna i wyczerpująca temat. Tekst został przedzielony archiwalnym materiałem zdjęciowym. Na końcu znalazły się biogramy pracowników CAF, indeks oraz bibliografia.

Polecam. Format albumowy, oprawa twarda, szyta.

Z Watykanu w świat

 

 

Autorka: Magdalena Wolińska-Riedi
Wydawnictwo Znak

 

Magdalena Wolińska-Riedi jest lingwistką, tłumaczką, producentką i dziennikarką, autorka książek i filmów dokumentalnych o Watykanie. W poprzednich przeglądach omawialiśmy „Zdarzyło się w Watykanie” (p. 4/2021) i „Kobieta w Watykanie” (p. 20/2019). Autorka jest żoną oficera Gwardii Szwajcarskiej, obywatelką Watykanu. Od szesnastu lat mieszka w najmniejszym państwie świata. Może z bliska obserwować przygotowania do podróży kolejnych papieży.

W swojej książce opisuje historię, strukturę i architekturę Watykanu. Czytelnik poznaje zakamarki, ulice i place, do których dostęp mają tylko nieliczni. Autorka codziennie spotyka najbliższych współpracowników papieża, przygląda się ich pracy. Jest świadkiem wizyt specjalnych gości. Zna dobrze relacje i zasady dotyczące współpracy z włoskim państwem, jego administracją, policją i innymi służbami.

Czytelnik przenosi się na chwilę do upalnych Włoch, odwiedza rezydencję Castel Gandolfo, unosi się helikopterem nad malowniczym jeziorem Albano, a podczas spaceru do Ogrodów Watykańskich, ucina sobie pogawędkę z papieżem Franciszkiem, który zatrzymuje samochód, by zaczepić dzieci, najmłodszych obywateli Watykanu.

Książka jest ciekawa, wciągająca, odkrywa kulisy życia papieży:  Jana Pawła II, Benedykta XVI i Franciszka. Wolińska-Riedi opisuje nieoficjalne pielgrzymki papieża Franciszka, na przykład do dotkniętego trzęsieniem ziemi Amatrice, ale także podróże do Polski, Tajlandii czy Japonii.

Lektura bardzo ciekawa. Polecam. Oprawa miękka, klejona, kolorowe zdjęcia.

Dostojewski. Portret intymny

 

 

Autor: Alex Christofi
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka

 

Alex Christofi jest brytyjskim autorem i redaktorem książek. „Dostojewski” to jego pierwsze dzieło non-fiction. Podejmuje próbę stworzenia portretu wielkiego pisarza, posługując się dosyć ciekawą techniką. Łączy fakty z fragmentami prozy Dostojewskiego, które noszą znamiona autobiograficzne. Efektem jest opowieść fabularyzowana, zawierająca dialogi i barwne opisy miejsc.

Poznajemy młodego Dostojewskiego, który po śmierci matki przenosi się do Petersburga. Uczy się w szkole wojskowej, ale najważniejsze są dla niego książki. Rozpoczyna  pracę kreślarza, jednak szybko z niej rezygnuje, chcąc całe życie poświecić wyłącznie literaturze.

Żebrze o pieniądze u ojca, który po pożarze rodzinnego dworku i śmierci żony staje się pijakiem i rozpustnikiem. Umiera w dziwnych okolicznościach, może zabity przez chłopów, nad którymi się znęcał. To właśnie ojciec jest wzorem charakterystycznej postaci, bohatera prozy Dostojewskiego – człowieka naznaczonego śmiercią.

Książka jest ciekawa i czyta się ją bardzo dobrze, może dlatego, że nie aspiruje do miana pracy naukowej. Układ treści jest chronologiczny.

Polecam. Oprawa twarda, szyta, przypisy końcowe, bibliografia angielska i polska, indeks.

Kotański. Bóg Ojciec. Konfrontacja

 

 

Autorka: Anna Kamińska
Wydawnictwo Literackie

Anna Kamińska jest autorką poczytnych biografii, między innymi Haliny Krüger-Syrokomskiej (p. 13/2019), Wandy Rutkiewicz (p. 17/2018) i Simony Kossak (p. 13/2015). Najnowsza pozycja, mimo dużej objętości, ani przez chwilę nie nudzi czytelnika. Autorka ma dar swobodnego opowiadania, przemieszczania się w czasie, rozwijania jednocześnie wielu wątków.

Kotańskiego poznajemy w momencie, gdy rozpoczyna pierwszą pracę w izbie wytrzeźwień na ulicy Kolskiej w Warszawie. Jest świeżo upieczonym psychologiem, postacią dość ekstrawagancką, rozpieszczonym jedynakiem z dobrego domu, któremu tatuś przywozi z zagranicznych wojaży drogie gadżety, zegarki i aparaty fotograficzne. Ubiera się na biało i jeździ czymś, co przypomina rikszę. Jest odważny i lubi wkładać kij w mrowisko.

W wieku trzydziestu dwóch lat rozpoczyna swoją prawdziwą karierę terapeuty. W szpitalu w Garwolinie działa jeden z pierwszych oddziałów leczenia osób uzależnionych od narkotyków. Władze komunistyczne nie chcą się przyznawać, że w Polsce istnieje problem narkotykowy. Tymczasem polscy hipisi eksperymentują z czym się da. Fałszują recepty, podrabiają pieczątki, aby zdobyć morfinę. Narkotyzują się proszkiem do prania Omo, E i Ixi. Wdychają wybielacz Tri, stosowany do odtłuszczania elementów w fabryce samolotów. Kombinują z roślinami, ziołami i grzybami. Odurzają się oparami palonej pszenicy czy naparami z kaktusów lub kropli do oczu.

Kotański początkowo nie potrafi dogadać się z pacjentami, którzy są przyzwyczajeni do tego, że z personelem szpitalnym się nie rozmawia. Trzeba go raczej przechytrzyć, przemycić narkotyki, a potem lewitować całymi dniami w ciemnej sali, w łóżku. W Polsce nie ma specjalistów od narkomanii. Nikt nie próbuje zrozumieć mechanizmów tego nałogu i panującej mody na tworzenie pod wpływem środków odurzających. Kotański nawiązuje dobre relacje z innymi wychowawcami, ale na sukcesy w terapii będzie jeszcze musiał poczekać. Niewiele wie o zwyrodnieniu charakteru, który jest efektem ćpania. Pokazuje swoim pacjentom, że tak łatwo się nie podda. Zmusza ich do aktywności, czytania, słuchania muzyki. Zabiera na wycieczki, odwraca ich uwagę od nałogu. I to zaczyna działać.

Lektura jest fascynującym obrazem zwariowanej epoki, czasów komuny, wszechobecnej biedy i żyjących w tej szarej rzeczywistości ludzi. Autorka tworzy wielowymiarowy portret Marka Kotańskiego, showmana, improwizatora, gwiazdora. Poznajemy historię powstawania Monaru, jej współtwórców, przyjaciół i podopiecznych.

Polecam. Oprawa twarda, szyta, przypisy, bibliografia, indeks nazwisk.