Archiwa tagu: literatura popularnonaukowa

„Świat poza fizyką. Powstanie i ewolucja życia”

 

Autor: Stuart A. Kauffman
Wydawnictwo: Copernicus Center Press Sp. z o.o.

Stuart A. Kauffman jest lekarzem, biologiem teoretycznym, badaczem systemów złożonych, jednym z czołowych intelektualistów naukowych na świecie.

W swojej książce szuka odpowiedzi na pytanie skąd pochodzimy. Fizyka nie daje nam gotowej odpowiedzi, bo żyjemy w świecie poza fizyką. Należymy do świata żywych stworzeń, które same się tworzą. Brakuje nam jednak pojęć, aby to wszystko wyrazić. Nie potrafimy zawczasu przewidzieć tego, co powstanie w wyniku działań ewolucji.

Kwitnąca biosfera nieustannie stwarza własne, nowe możliwości stawania się, coraz bardziej liczne i różnorodne. To samo dotyczy rozwijającej się gospodarki. Nowe towary tworzą nisze dla jeszcze nowszych produktów. Ostateczność jest jedynie wsparta na zasadach fizyki. Podąża swym własnym kursem po oceanach nieznanego.

Kauffman stawia więc tezę, że ewoluujące życie nie jest maszyną. Jego zdaniem jesteśmy elementami żywego świata o niewyobrażalnej kreatywności. Książka jest napisana językiem naukowym i będzie na pewno bardziej zrozumiała dla czytelników interesujących się fizyką, ale znajdziemy tu także wiele filozoficznych rozważań, cytatów z Kanta, Kartezjusza czy Heraklita. Polecam. Oprawa twarda, szyta, rysunki, przykłady działań.

„Krajobraz strachu. Jak stres i strach kształtują życie zwierząt”

 

Autor: Adam Zbyryt
Wydawnictwo: Marginesy

 

Adam Zbyryt jest pracownikiem Polskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków i Wydziału Biologii Uniwersytetu w Białymstoku. Zastanawia się jak można efektywniej chronić ptaki. Chciałby zdobyć dogłębną wiedzę na temat stresu, który towarzyszy zwierzętom na przykład w trakcie ucieczki przed drapieżnikami.

Okazuje się, że przyczyną stresu może być głód, hałas, zanieczyszczenie środowiska i światło. Jego poziom u zwierząt jest uzależniony od wieku, płci i inteligencji. Autor czerpie informacje z najnowszych publikacji naukowych, definiuje pojęcia, opisuje reakcje organizmu na strach, procesy zachodzące w mózgu, uwalnianie hormonów, zmiany w kościach.

Zwierzęta mają zakodowaną w genach informację o groźnych drapieżnikach. Już pisklęta potrafią odpowiednio reagować na zagrożenia. W ich mózgach jest więcej neuronów niż w mózgach małych ssaków. Ptaki mają osobowość, potrafią być empatyczne, maja zdolność odbierania złożonych bodźców, ulegają zarażeniu emocjonalnemu.

Książka Adama Zbyryta to bardzo ciekawa lektura dla osób interesujących się przyrodą. Jest napisana przystępnym, lekkim językiem. Nie brakuje w niej anegdot i śmiesznych ciekawostek. Wnikliwy czytelnik znajdzie tu wiele informacji o mechanizmach stresu, które dotyczą także ludzi. Bardzo polecam. Oprawa miękka, ilustracje czarno-białe.