Archiwa tagu: Wydawnictwo Poradnia K

Sprawa czarnego powozu


Autorka: Nancy Springer
Wydawnictwo: Poradnia K
Poziom: BD III

 

Siódmy tom cyklu kryminalnego o przygodach nastoletniej detektywki Enoli Holmes, młodszej siostry słynnego Sherlocka Holmesa, autorstwa poczytnej amerykańskiej pisarki, dwukrotnie nominowanej do Nagrody im. Edgarda Allana Poe; poprzednio na liście: „Sprawa osobliwego wachlarza” p. 13/2021.

W tej części buntownicza, przebojowa bohaterka, która udając dorosłą sama sobie radzi w Londynie, rozwiązuje skomplikowaną zagadkę tajemniczych śmierci dwóch kolejnych żon hrabiego Dunhencha.

Gdy Enola odwiedza pogrążonego w melancholii brata, spotyka u niego klientkę, pannę Letitię Glover, która chce mu zlecić odnalezienie swojej siostry bliźniaczki. Zrozpaczona młoda kobieta nie może bowiem uwierzyć w nagłą śmierć ukochanej siostry wskutek nieokreślonej choroby zakaźnej, o której poinformował ją w lakonicznym liście szwagier. Rodzeństwo Holmesów podejmuje się tej sprawy, a każde z nich działa na własną rękę. Enola jako profesjonalna perdytorystka (trudniąca się odnajdywaniem zaginionych osób) wciela się w wiele różnych postaci i odwiedza mnóstwo miejsc, w tym karczmy, dwory arystokratów i zakłady dla obłąkanych.

Autorka znakomicie odtwarza ponure realia i mroczny klimat czasów wiktoriańskich. Barwnie opisuje ówczesne ubiory, uliczki Londynu, wiejskie krajobrazy, obyczaje i konwenanse. Akcja powieści jest dynamiczna, okraszona humorem i szczyptą grozy. Książka ucieszy fanów powieściowego cyklu i filmowej wersji dostępnej na platformie Netflix. Można ją też czytać osobno, bez znajomości poprzednich części, gdyż są one streszczone w prologu napisanym z punktu widzenia Sherlocka Holmesa. Okładka utwardzona, klejona. Polecam.

Byłam dzieckiem z Auschwitz. Opowieść o ocaleniu

Autorzy: Tova Friedman, Malcolm Brabant
Wydawnictwo: Poradnia K
Warszawa 2023

Książka powiększa zbiór świadectw Żydów ocalonych z Szoa, a jej autorka jest jedną z najmłodszych więźniarek, którym udało się przeżyć obóz zagłady w Oświęcimiu. Tova Friedman należy do nielicznej grupy osób, które weszły do komory gazowej i przetrwały. O tym wyjątkowo traumatycznym doświadczeniu możemy przeczytać również w prozie wspomnieniowej Haliny Birenbaum. Natomiast Malcolm Brabant to korespondent wojenny, który za swoją pracę otrzymał wiele nagród. Dziennikarz pomógł ubrać w słowa i złożyć w jedną całość opowieść o życiu żydowskiej dziewczynki, urodzonej w Polsce rok przed wybuchem II wojny światowej.

Tekst zawiera wiele wstrząsających fragmentów i kilka drastycznych opisów zbrodni popełnianych na Żydach. Obecna na kartach książki groza przeplata się z poczuciem bezradności, a krzyk rozpaczy często przechodzi w milczenie. Autorka sięga pamięcią do wczesnego, wojennego dzieciństwa spędzonego w obozach w Starachowicach i Auschwitz, bo wcześniejszy etap getta w Tomaszowie Mazowieckim w większości rekonstruuje – była zbyt mała, by móc go zapamiętać. Widok śmierci towarzyszy jej od pierwszych lat życia, podobnie jak głód i strach. Wyzwolenie przynosi nowe wyzwania, nie uwalnia od demonów przeszłości i antysemickich ataków. Emigracja do Stanów Zjednoczonych, a później do Izraela, otwiera nowy etap życia, którego celem stanie się pielęgnowanie pamięci o ludziach, których już nie ma i zaświadczanie o wielkim złu, które ich spotkało.

Książkę otwiera mocna scena ukrywania się wśród ciał zmarłych więźniarek obozu. Autorka rozpoczyna opowieść od tego momentu i później do niego wraca, zamykając relację o Szoa. Klamra kompozycyjna służy budowaniu napięcia niczym w powieści, chociaż czytelnik ma świadomość, że nie człowiek a życie napisało ten straszliwy scenariusz. Chronologia wydarzeń wyznacza ogólny porządek wspominania Holokaustu, ale konstrukcja tekstu jest dość luźna, zawiera dużo dygresji i odniesień natury psychologicznej, socjologicznej lub historycznej, a także osobiste przemyślenia, dotyczące przeszłości. Porażają wybory dokonywane przez walczących o przetrwanie ludzi, np. ojca autorki, należącego do Żydowskiej Policji w getcie. Niektóre decyzje wydają się niezrozumiałe i nieakceptowalne, jednak nie da się ich ocenić z dzisiejszej perspektywy. Ocalona z Szoa niczego nie ukrywa i nie oszczędza odbiorcy, serwując wprost realistyczne opisy zdarzeń, chociaż współczesnemu czytelnikowi mogą wydać się one surrealistyczne i trudne do wyobrażenia. Cel, który przyświeca autorce jest jeden – wspólny dla wszystkich żydowskich świadectw – ocalenie od zapomnienia ludzi i przestroga przed powrotem zła. Warto mieć tę pozycję w swoim księgozbiorze. Oprawa miękka, klejona.

Czytaj dalej →