Archiwum miesiąca: kwiecień 2023
Pomysł za milioooooon
Fingal i Aileen. Opowieść o sile przyjaźni
Kwiaty bez ogródek. Jak dbać o rośliny cały rok
Sydonia : słowo się rzekło
Algorytmy zwierząt. Ewolucja a tajemnica zadziwiających instynktów
Autor: Eric Cassell
Wydawnictwo: Fundacja En Arche
Warszawa 2023
Ciekawa propozycja wyróżniająca się na rynku wydawniczym, napisana przez autora, który specjalizuje się w systemach nawigacyjnych, w tym w najnowszej technologii GPS. Skąd u niego pomysł na przygotowanie rozprawy o tematyce zoologicznej? Cassell może pochwalić się wykształceniem z wielu dziedzin tj. biologii, elektrotechniki czy religioznawstwa, a jego szerokie zainteresowania wbrew pozorom łączą się ze sobą, owocując m. in. popełnioną przez niego książką. Praca ukazuje się w serii „Inteligentny Projekt”, która stanowi gwarant ambitnego i nowatorskiego potraktowania tematu badawczego.
Autor przegląda najnowsze dane naukowe i w ich kontekście próbuje ocenić aktualność oraz przydatność teorii Darwina o ewolucji organizmów. Refleksja ogniskuje się głównie wokół instynktów, które zgodnie z założeniem kształtują się poprzez zachodzenie wielu małych, lecz korzystnych zmian. Badacz bierze pod lupę gatunki mniej rozwinięte, takie jak ptaki, termity, pająki, pszczoły, mrówki czy motyle. Analiza obejmuje kilka rodzajów złożonych zachowań, które możemy zaobserwować w królestwie małych zwierząt. Należą do nich: nawigacja, migracja, organizowanie społecznego trybu życia oraz tworzenie struktur architektonicznych np. gniazd, termitier, mrowisk lub pajęczyn. Badacz kończy rozprawę refleksją nad teorią inteligentnego projektu, który jest przeciwieństwem darwinizmu i głosi tezę o powstaniu organizmów w wyniku wyższego planu, co zbliża go do poglądu religijnego, nie zaś naukowego. Problem dobra i zła w świecie zwierząt podsuwa pytanie o obecność Boga, wykraczając tym samym poza obszar rozważań stricte biologicznych.
Książka Erica Cassella niczym soczewka skupia wiedzę pochodzącą z różnych dziedzin, naświetlając nowe, nieodkryte miejsca nauki o życiu na Ziemi. Publikacja wydana w twardej i szytej oprawie zawiera obszerną bibliografię, a także indeks rzeczowy i osobowy. Polecam miłośnikom tematu oraz czytelniom naukowym.
Atlas historii. Bohaterowie, złoczyńcy oraz wspaniałe mapy prezentujące 15 niezwykłych cywilizacji
Autor: Thiago de Moraes
Wydawnictwo: Nasza Księgarnia
Warszawa 2023
Poziom: BD II/III
„Historia to poważny temat, ale nie ma powodów, dla których nie miałaby też bawić” – twierdzi autor publikacji, ilustrator literatury dziecięcej, który zaprasza czytelnika w podróż przez stulecia dookoła świata.
„Atlas historii” to przewodnik po dziejach piętnastu cywilizacji znanych i mniej znanych młodemu odbiorcy. Książka jest skonstruowana według schematu: od ogółu do szczegółu. Czytelnik na początku każdego rozdziału zapoznaje się z podstawowymi informacjami na temat wybranej kultury, następnie analizuje mapę z najważniejszymi postaciami i pojęciami. Końcówka rozdziału zawiera ciekawostki, dodatkowe opowieści i fakty, związane z opisywaną kulturą. Autor przybliża czytelnikom dzieje mi. in. Mezopotamii, Grecji, Persji, Egiptu, Rzymu, Mongolii, Etiopii, imperium Maurjów czy Inków, Rosji i innych miejsc na kuli ziemskiej. Pomiędzy rozdziałami pojawiają się ciekawostki, dotyczące środków transportu, mody, żywności, metod komunikacji, medycyny i wojen.
Książka zawiera dużo ciekawych informacji, które są przekazane za pomocą potocznego języka, pełnego żartobliwych sformułowań i współczesnych wyrazów, które w odniesieniu do minionych zjawisk, śmieszą, ale też ułatwiają zapamiętywanie. Atrakcyjna szata graficzna wyróżnia się bogactwem szczegółów, dzięki czemu publikacja nadaje się zarówno do czytania, jak i do oglądania. Polecam nie tylko fanom historii. Oprawa twarda, szyta, format duży – raczej do udostępniania na miejscu niż wypożyczania na zewnątrz biblioteki.
Historia Pragi życiorysami pisana
Autorka: Joanna Kiwilszo
Wydawnictwo: Skarpa Warszawska
Warszawa 2023
Publikacja przygotowana przez historyczkę związaną z Uniwersytetem Warszawskim, stanowi pokłosie kilkuletniej współpracy badaczki z „Nową Gazetą Praską”. „Historia Pragi życiorysami pisana” prezentuje obraz dwudziestu dwóch rodzin, zamieszkujących prawobrzeżną dzielnicę Warszawy. Ich losy trwale splatają się z dziejami Pragi, przeczą opinii o tzw. gorszej części miasta i obywatelach drugiej kategorii, budują niepowtarzalny klimat dzielnicy i wzbogacają jej koloryt.
Autorka spośród wielu mieszkańców Pragi wybiera rody zasłużone, ale również zwykłych, szarych mieszkańców miasta. Czytelnik odnajdzie w książce opowieści o wybitnych lekarzach, inżynierach, przemysłowcach i artystach, ale też pozna los piekarzy, cukierników, kolejarzy czy kapeluszników. Wśród nich można wymienić nazwiska: Kotulińskich, Różyckich, Natorffów, Wedlów, Kobuszewskich, Cieszkowskich czy Olszewskich, a to tylko niektóre z nietuzinkowych postaci, opisanych na kartach książki.
Zbiorowy portret Pragi – jednej z najciekawszych stołecznych dzielnic – jawi się jako przestrzeń wielokulturowa, w której jak w tyglu mieszają się tożsamości narodowe, wyznania i tradycje. Źródłem informacji dla autorki niejednokrotnie są ludzie – potomkowie bohaterów książki – którzy zgodzili się zaprosić czytelników do prywatnego świata i opowiedzieć o swoich przodkach. Tak więc czytelniku: „rzuć te blagie, chodź na Pragie”. Publikacja wydana w twardej i szytej oprawie zawiera zdjęcia, bibliografię oraz indeks osobowy. Polecam.
Kiedy ślub?
Autorka: Natasza Socha
Wydawnictwo: WAB
Warszawa 2023
Najnowsza powieść pisarki, której nie trzeba przedstawiać fanom literatury obyczajowej. Poprzednio na liście prezentowaliśmy „Wigilię z nieznajomym” (P. 23/21). Ostatnią książkę cechuje wszystko to, co najlepiej udaje się autorce – jest napisana dla kobiet (zdaje się tych „30+”) i o kobietach opowiada, jednocześnie bawiąc, wzruszając i podsuwając tematy do przemyśleń.
Prolog wita czytelnika dobrze znaną z romantycznych komedii sceną z uciekającą panną młodą. Zabawny początek kwituje bohaterka powieści stwierdzeniem: „jeżeli w dzisiejszych czasach istnieje coś naprawdę przerażającego, to jest to ślub z drugą osobą. Skazanie się na jej wieczne towarzystwo i wejście w rolę, do której większość z nas w ogóle nie jest przygotowana (s. 8)”. Owa bohaterka to Patrycja, singielka z wyboru, popularna instagramerka promująca niezależny styl bycia. Kobieta ma dobrze płatną posadę, przestronne mieszkanie w Warszawie, dużo czasu dla siebie i mało zobowiązań, dzięki czemu może cieszyć się życiem i „łapać chwile jak motyle” (s. 16). Tymczasem w niedalekim Grójcu mieszka druga, kluczowa dla fabuły postać, trzydziestoparoletnia Maja. Dziewczyna chciałaby poznać kogoś i stanąć wreszcie na ślubnym kobiercu, ale nikt odpowiedni jak dotąd nie zjawia się w jej życiu. Społeczna presja coraz mocniej daje jej się we znaki, a bohaterka zaczyna zastanawiać się nad przyczyną swoich niepowodzeń uczuciowych. Losy kobiet przypadkowo splatają się ze sobą przede wszystkim za sprawą wspólnego zlecenia, przyjętego przez ich pracodawców. Bohaterki w obcym mieście z daleka od domu konfrontują własne poglądy i odmienne style funkcjonowania. Zderzenie instażycia singli z wersją codzienności w parze prowadzi do wniosków, które zaskakują nie tyle czytelnika, co samych uczestników wydarzeń.
Powieść sprawia wrażenie przyjemnej i lekkiej lektury, zapewnia rozrywkę i śmieszy dzięki dowcipnym dialogom oraz komizmowi sytuacyjnemu. Temat utworu można jednak potraktować poważnie i zastanowić się jak bardzo nieautentyczni jesteśmy we własnym życiu. Role, w które wchodzą bohaterowie powieści doskwierają, jeżeli nie wynikają z prawdziwych potrzeb i pragnień. Cudze oczekiwania mieszają im w głowach i sprawiają, że sami już nie wiedzą, czego chcą od życia. Symbolem nacisku otoczenia na jednostkę staje się tytułowe tzw. trudne pytanie, które cyklicznie pojawia się przy rodzinnym stole podczas różnego typu uroczystości. Kto wielokrotnie je słyszał, powinien sięgnąć po tę książkę. Polecam z czystym sumieniem. Oprawa miękka, klejona.
Urugwajka
Autor: Pedro Mairal
Wydawnictwo: Pauza
Warszawa 2023
„Urugwajka” to książka napisana już kilka lat temu, wielokrotnie nagradzana – w tym za najlepszą powieść 2016 roku opublikowaną w języku hiszpańskim (Premio Tigre Juan). Dzieło doczekało się adaptacji filmowej, wyróżnionej za najlepszą reżyserię podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Mar del Plata. Pedro Mairal to pisarz doceniony, ma w swoim dorobku pięć powieści, zbiory opowiadań i wierszy, a także felietony; na co dzień pracuje jako wykładowca akademicki. Poprzednio na liście: „Noc z Sabriną Love” (P. 7/04).
Książkę można określić mianem reportażu z pewnego wtorku, który nieodwracalnie zmienia życie Lucasa, głównego bohatera powieści. Czterdziestoparoletni pisarz wyrusza do urugwajskiego Montevideo w celu odebrania pieniędzy od wydawnictw, z którymi współpracuje. Ukryty cel wyprawy stanowi spotkanie z tytułowa Urugwajką, poznaną tu rok wcześniej podczas konferencji. Mężczyzna fantazjuje o randce z Guerrą, wielokrotnie wyobraża sobie i planuje wspólnie spędzone chwile, jednak zderzenie wyobrażenia o kobiecie z jej rzeczywistą postacią wywołuje poznawczy dysonans. Bohater mimo wszystko brnie dalej w relację bez przyszłości, poddaje się urokowi chwili, błądzi w labiryntach własnych wyobrażeń, przemyśleń, niepokojów potęgowanych używkami i pożądaniem. Przebieg dnia wymyka się Lucasowi spod kontroli – nie da się zaprzeczyć, że feralny wtorek będzie miał swoje konsekwencje w realnym życiu bohatera. Wyjazd do Urugwaju stanowi bowiem ucieczkę, od szarej codzienności, małżeństwa, trudnego rodzicielstwa, kłopotów finansowych oraz pracy niedającej satysfakcji i spełnienia. Książka jest rozmową bohatera z żoną, monologiem skierowanym do Cataliny, która stanowi dla mężczyzny punkt odniesienia mimo zdrady, pretensji, kłótni i rozczarowań. Pisarz serwuje czytelnikowi studium rozpadu związku – „dwugłowego monstrum”, które przeraża, tłamsi i zniewala. Samotność jest odkrywcza, działa jak lustro, ponieważ odbija prawdziwy obraz życia, w którym funkcjonujemy. Narracja o relacji damsko-męskiej jest słodko-gorzka, niekiedy komiczna – w większości tragiczna, pełna napięcia po mistrzowsku skumulowanego w dialogach, a także w oczyszczającym monologu – spowiedzi bohatera. Szczerość ocala jego istnienie i pozwala na nowy początek, nawet, gdy jest on inny od przewidywanego.
„Urugwajka” to proza podszytą filozoficzną refleksją, dzieło wielkie mimo niewielkich rozmiarów, poruszające do głębi i przynoszące promień nadziei w najciemniejszej porze dnia. Emocje, które pulsują pod tkanką tekstu, porażają autentycznością, stanowią o sile utworu, którego lekturę mogę polecić każdemu z czystym sumieniem. Oprawa miękka, klejona.