Archiwum autora: Katarzyna Olszewska

Miami

Autorka: Joan Didion
Grupa Wydawnicza Relacja

Podobno najmroczniejsza książka Joan Didion – znanej przedstawicielki nurtu Nowego Dziennikarstwa, ale przecież też powieściopisarki i eseistki zmarłej pod koniec 2021 roku. Tytułowe Miami – tropikalny raj na ziemi – na kartach publikacji okazuje się wcale rajem nie być. Autorka z reporterskim zacięciem zwiedza i opisuje miasto, przygląda się ludziom, podsłuchuje urywki rozmów, by osadzić Miami w wielu kontekstach, w tym: historycznym, politycznym, ekonomicznym, kulturowym oraz socjologicznym. Eseje powstają w osiemdziesiątych latach XX wieku i trzeba przyznać, że znakomicie oddają ducha czasu. Daleko im jednak do pocztówkowego ujęcia, raczej mamy do czynienia z przenikliwą obserwacją podskórnej tkanki miasta, w której pulsuje polityka, alienująca wzajemna wrogość mieszkańców, przemoc i manipulacja. Główną rolę odgrywają tu Amerykanie pochodzenia kubańskiego, których żarliwe postawy polityczne i światopoglądowe mogą przyprawić o zawrót głowy. Czy to kwestia przeszłości i korzeni, czy temperamentu i narodowego ducha, że los kubańskiej społeczności w USA staje się tak zagmatwany? Diabeł jak zwykle tkwi w szczegółach, a te szczegóły – wnikliwie tropione przez pisarkę – prowadzą m. in. na Kubę i do Białego Domu. Autorka obnaża mechanizmy sterowania ludzkim myśleniem, które udaje jej się zaobserwować na Florydzie. Etykietowanie, straszenie, budowanie mitów i posługiwanie się półprawdą to silne narzędzia wpływania na ludzi i formowania tożsamości metropolii. Ukazane w tekstach Didion miasto zdaje się parować niepokojem, nieufnością, rasizmem i rozpasaniem, przed którym nikt nie chroni – to nie „Miami Vice”.

Chciałoby się powiedzieć: „Takiego Miami nie zobaczycie nigdzie indziej”, lecz obawiam się, że nie do końca jest to prawda. Uniwersalizm książki sprawia, że sportretowane w niej Miami to nie tylko Miami, to także symboliczny obraz miejsca, w którym rosną w siłę podziały na tych i tamtych, lepszych i gorszych, co już łudząco przypomina dzisiejszą, europejską, by nie powiedzieć polską rzeczywistość. Podsumowując i wracając do przedmiotu analizy prezentowane dzieło to zamknięta w okładkach soczysta, sugestywna proza, bogata w dygresje i inteligentne spostrzeżenia, mistrzowskie przybliżenia na małe obrazki, skrawki rzeczywistości, scenki i przypadkiem zasłyszane komentarze. Odnalazłam tu jedne z najzgrabniejszych długich zdań, jakie czytałam w ostatnim czasie. Niebywała gratka dla zainteresowanych tematyką Stanów Zjednoczonych. Bardzo polecam. Oprawa twarda, szyta.

Czytaj dalej →

Jak pokonać bezsenność


Autorka: Lindsay Browning
Wydawnictwo: RM

Poradnik dla nocnych marków czyli o bezsenności opowiada na łamach publikacji psycholożka i terapeutka snu. Autorka może pochwalić się bogatą wiedzą naukową a także prawie dwudziestoletnim doświadczeniem w leczeniu problemów ze snem, lecz co ważniejsze, potrafi o tym opowiedzieć tak, by każdy zrozumiał w czym rzecz i wyniósł z książki coś ważnego dla siebie. Publikacja wprowadza do problematyki snu, omawia poszczególne aspekty zjawiska takie jak długość trwania czy funkcje, które pełni, ale także wskazuje czynniki destrukcyjne dla nocnego wypoczynku. Sama wiedza o bezsenności to jednak za mało, trzeba jeszcze umieć walczyć z wrogiem i również tu z pomocą przychodzi badaczka. Poradnik zawiera opisy skutecznych strategii i technik radzenia sobie, gdy sen nie chce nadejść. Książka przyda się zarówno tym, którzy mają doraźne problemy z zasypianiem, jak i dotkniętym przewlekłymi zaburzeniami. Okazuje się, że istnieje wiele rodzajów bezsenności a i wiele bezsennością nienazwanych zjawisk pojawi się w tekście, niektóre bardzo „efektowne” i trochę przerażające jak paraliż senny, lęki nocne czy lunatykowanie. Podstawowa rada dla osób cierpiących na każde z nich brzmi: „aby dobrze się wyspać, musisz przestać przejmować się tym, że nie możesz zasnąć” (s. 61). Kolejny raz okazuje się, że wszystkiemu winny jest stres.

Publikacja może stanowić cenną pomoc, dla wszystkich, którzy zmagają się z bezsennością, ale powinna także zainteresować każdego, kto chce profilaktycznie zadbać o higienę snu lub po prostu zdrowo się wyspać. Wszystkie opisane przez autorkę propozycje działań są nieskomplikowane i łatwe do wdrożenia, poradnik zatem można uznać za przydatny i udany. Co więcej, czytelnik na pewno nie zaśnie nad lekturą tekstu – temat wyłożono konkretnie i ciekawie. Polecam tym, którzy pragną spać długo i przyjemnie. Oprawa miękka, klejona.

Czytaj dalej →

Chłopiec z ulicy Niepoprawnej i kucyki dwa

 

Autorka: Sylwia Stano
Ilustratorka: Patricija Bliuj-Stodulska
Wydawnictwo: Hokus-Pokus
Poziom: BD I

Nie wiem jak w innych pokoleniach, ale w moim większość dziewczynek chciała mieć kucyka. Ja także należąc niegdyś do tej grupy marzycielek, dziś z przyjemnością czytam najnowszą książkę Sylwii Stano – uwaga: ona naprawdę ma kucyka i jest przewodniczką po Kampinoskim Parku Narodowym. Teraz widać, skąd dobra znajomość zwyczajów zwierzęcia, występującego w publikacji, który uwielbia siano z nagietkami, dużo śpi i dużo spaceruje. Łączy go wyjątkowa więź z Jankiem – tytułowym chłopcem z ulicy Niepoprawnej. Sposób prowadzenia przez nich rozmów, podejmowana refleksja nad światem, wzajemna troska i szczerość nasuwa skojarzenia z inną, bardzo podobną literacką parą przyjaciół: Krzysiem i Kubusiem Puchatkiem. Kucyk, podobnie jak przywołany wyżej miś często wypowiada zabawne „złote myśli”, z których dałoby się ułożyć mini zbiorek. Bohaterowie przeżywają razem wiele przygód – choć to może za dużo powiedziane, raczej zdarzeń, które zbliżają, choć nie są ani spektakularne ani specjalnie wyjątkowe. Czasami zdarza się gorszy dzień, wtedy kuce i ludzie zawsze mogą na siebie liczyć.

Bliskość lasu, zainteresowanie roślinnością nadaje tekstowi aury tajemniczości i bajkowości. Jeśli mowa o bajce, to jeśli już, książkę można by postawić na półkę z tymi terapeutycznymi o funkcji relaksacyjnej. Co tak dobroczynnie oddziałuje na czytelnika? Emanuje z książki niewypowiedziany spokój. Czas płynie w utworze nieśpiesznym rytmem i w pełnej akceptacji tego, że wśród mieszkańców obok ludzi żyją zwierzęta. Bohaterów pociąga natura oraz trenowanie uważności podczas koncentracji na małych wycinkach dnia. Książka obfituje w rozczulające, zabawne scenki obyczajowe z elementami niezwykłości (konie przecież nie mówią w normalnym świecie), by na końcu wyraźnie zbliżyć się do realizmu magicznego. Bycie tu i teraz to coś, czego postaciom z opowiadań Stano można pozazdrościć i czego można się od nich uczyć. Całość napisana zgrabnie, ciepło i tak przekonująco, że chciałoby się zrealizować marzenie z dzieciństwa, o którym pisałam na początku recenzji, bo kto będzie lepszym towarzyszem życia niż kucyk? Oprawa miękka, klejona. Gorąco polecam.

Czytaj dalej →

Moje dziecko ma ADHD

Autorka: Anna Gutenberg-Piela
Wydawnictwo: RM
Warszawa 2025

Poradnik dla rodziców i nauczycieli dzieci w wieku od pięciu do dwunastu lat, napisany przez psycholożkę, która zajmuje się ADHD już ponad dwie dekady. Autorka wierzy, że można mądrze i skutecznie wspierać małych ludzi, którzy inaczej myślą, pracują i widzą otaczający nas świat – wystarczy tylko mieć odpowiednie ku temu strategie oraz narzędzie. Opis niejednego z nich znajdzie się na kartach publikacji.

Poradnik rozpoczyna się wyjaśnieniem samej istoty ADHD czyli nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. Psycholożka opisuje dalej proces diagnostyczno-terapeutyczny, przez który musi przejść dziecko a także w pewnym sensie cała rodzina, by znaleźć odpowiednią drogę wsparcia (tu czytelnik znajdzie m. in. omówienie farmakoterapii, która chyba najbardziej niepokoi i obrasta mitami czy stereotypami). ADHD często towarzyszą różne choroby współwystępujące – im także poświęcono należne miejsce. Autorka przestrzega ponadto przed tym, co może się stać, jeśli ADHD zamieciemy pod dywan oraz podpowiada jak radzić sobie z trudnościami, które pojawią się prędzej czy później, lecz nie muszą rujnować naszego spokoju, domowej atmosfery, relacji i poczucia własnej wartości.

Książkę można polecić każdemu czytelnikowi, który zastanawia się czy jego dziecko może mieć ADHD. Poradnik rzecz jasna nie zastąpi fachowej diagnozy, ale rozwieje szereg wątpliwości i wskaże kierunek działania, podpowie co robić, by codzienność była bardziej znośna a może nawet całkiem udana a relacja z dzieckiem niosła radość i satysfakcję. Bardzo cenna konkluzja zawarta w książce mówi o tym, że choć nie mamy wpływu na to, czy nasze dziecko będzie chore, mamy jednak wpływ na to, jak będzie ono ze swoją chorobą funkcjonowało. I to jest kluczowe zadanie dla każdego dorosłego, pragnącego pomóc małemu człowiekowi rozwinąć się i żyć udanym życiem. Zdecydowanie polecam. Oprawa miękka, klejona, na końcu pomocna bibliografia.

Czytaj dalej →