Archiwa tagu: literatura dla dzieci i młodzieży

Teraz Ty!

Autorka: Marianne Dubuc
Wydawnictwo: Wytwórnia
Warszawa 2023
Poziom: BD O/I

Komiks skierowany do najmłodszych czytelników, wymyślony i narysowany przez kanadyjską autorkę znaną dziś na całym świecie – jej książki są tłumaczone na ponad dwadzieścia języków, artystka zaś tworzy w języku francuskim. Ostatnio na liście gościła z propozycją dla dzieci, rozpoczynających przygodę z edukacją szkolną „1, 2, 3… do szkoły” (P. 24/22).

Bohaterami powieści graficznej jest grupa przyjaciół: miś, zając, żółw i myszka. Zwierzęta podczas zabawy w lesie znajdują jajko i postanawiają zaopiekować się nim wspólnie, ponieważ wydaje się opuszczone i samotne. Pierwsza podejmuje się tego zadania myszka, następnie miś, u którego z jajka wykluwa się ptaszek. Pisklę spędza kolejny dzień pod opieką zająca, a następnie gości u żółwia. Bohaterowie dbają o to, by było mu ciepło, żeby nie czuł głodu czy zmęczenia, by miał ciekawe zajęcie i mógł rozwijać się we własnym tempie każdego dnia. Pisklę dorasta, buduje własny dom i rozpoczyna życie na własny rachunek, dzięki mądrej opiece zwierząt i dużej dawce pozytywnych uczuć, które dają siłę do działania. Dorastanie wiąże się z poszukiwaniem własnej tożsamości i tenże wątek również pojawia się w komiksie, zapewniając odbiorcę, że mamy wpływ na to, kim staniemy się w przyszłości i jak będzie wyglądać nasze życie.

„Teraz ty!” to ciepła, ukazana w pastelowych odcieniach opowieść o miejscu pełnym dobra i życzliwości, o bohaterach, którzy są gotowi nieść pomoc, ponieważ ktoś jej potrzebuje. Współpraca, wzajemna troska i empatyczne wsłuchanie się w drugą osobę to umiejętności, których bardzo potrzebuje współczesny świat, warto pielęgnować je w sobie od dzieciństwa i właśnie temu służy ta książka, którą bardzo polecam do wspólnego czytania i rozmowy. Oprawa twarda, szyta.

Czytaj dalej →

Słowa mogą wszystko

Autorka: Silvia Vecchini
Ilustrator: Antonio Vincenti
Wydawnictwo: Nasza Księgarnia
Warszawa 2023
Poziom: BD III

Powieść graficzna dla młodzieży napisana i narysowana przez małżeński duet artystyczny. Ona pisze wiersze i książki dla dzieci (ostatnio na liście utwór „Rabbuni” P. 7/10), on współpracuje z największymi włoskimi wydawnictwami jako ilustrator i twórca komiksów. Ich najnowsze wspólne dzieło krąży wokół słów, postrzeganych jako narzędzie zmiany rzeczywistości, o ile zostaną wypowiedziane na głos do drugiego człowieka.

Główną bohaterką komiksu jest nastoletnia Sara, która większość czasu spędza jeżdżąc na deskorolce lub malując graffiti na murach. Dziewczyna ma za sobą pewne trudne doświadczenia, w wyniku których nie radzi sobie z emocjami i przejawia zachowania nieakceptowane społecznie. Karą za jeden z jej wybryków staje się praca w domu opieki dla seniorów. Sara poznaje tu pana T., który twierdzi, że podróżuje w czasie. Mężczyzna zaczyna uczyć bohaterkę hebrajskiego alfabetu, opowiada jej o stworzeniu świata z liter i słów, a także o golemie – glinianej, ożywionej postaci rodem z żydowskich legend. Ich spotkania pozwalają zapomnieć o rzeczywistości, w której dziewczyna nie potrafi się odnaleźć, a opowieści staruszka przenoszą ją do tzw. przestrzeni „gdzie indziej”, czyli do bezpiecznego miejsca, w którym można się schronić przed wrogim światem. Pewnego dnia pan T. podupada na zdrowiu, a Sara, której odmówiono wizyty u mężczyzny, powołuje do życia golema. Osamotniona dziewczyna zwierza się stworowi ze wszystkich myśli i uczuć, których nie jest w stanie wypowiedzieć na głos do rodziców czy byłej już przyjaciółki. Golem symbolizuje to, co przemilczane, ale boleśnie obecne w życiu nastolatki, rośnie tak wielki, że coraz trudniej ukryć go przed otoczeniem, podobnie jak trudno schować przed innymi swój smutek i gniew.

Komiks porusza bardzo ważny temat zaburzonej komunikacji między ludźmi, którzy choć bliscy, nie potrafią szczerze ze sobą rozmawiać. Milczenie zostaje ukazane jako siła destrukcji, niszcząca relacje rodzinne i przyjacielskie, a miłość jest postrzegana jako ciągłe stwarzanie, które „trzeba umieć naprawiać, udoskonalać każdego dnia” (s. 189). Historia mądra i intrygująca z ciekawą realizacją graficzną. Oprawa miękka, klejona. Zdecydowanie polecam.

Usoa, dziewczynka, która przyleciała

Autorka: Patxi Zubizarreta
Ilustratorka: Elena Odriozola
Wydawnictwo: Widnokrąg
Piaseczno 2023
Poziom: BD I

Książeczka napisana przez baskijskiego autora literatury dziecięcej, tłumacza literatury pięknej i twórcę spektakli. Zubizarreta to artysta doceniony, zdobywca wielu nagród, a jego dzieła znajdują się na Honorowej Liście IBBY. Szata graficzna natomiast to dzieło pochodzącej z Kraju Basków ilustratorki, której trwały wkład w literaturę uhonorowano Grand Prix na Biennale Ilustracji w Bratysławie. Współpraca tegoż duetu owocuje publikacją niezwykle oryginalną w formie i treści, wartą bliższego poznania zarówno przez najmłodszych, jak i dużo starszych czytelników. Tytułowa Usoa to kilkuletnia dziewczynka, która samotnie przylatuje z pełnej zagrożeń Afryki „do kraju, w którym nie brakuje jedzenia i w którym panuje pokój” (s. 20). Jak to możliwe? Historia to zupełnie niesamowita, bowiem mama dziewczynki, chcąc ratować ją przed głodem i wojną, wyprawia dziecko samolotem do lepszego świata. Usoa z poprzedniego życia ma jedynie list – fundament tożsamości bohaterki, która zmaga się nie tylko z tęsknotą za afrykańską mamą, ale także z pytaniami o własny status w nowej rodzinie, szkole czy kraju zamieszkania.

„Usoa” to książka o emigracji, a może lepiej o uchodźstwie, które nigdy nie należy do łatwych doświadczeń. Toteż nie jest łatwo przekazać prawdę o nim dzieciom, które przecież także chcą wiedzieć i szukają odpowiedzi. Autorowi udaje się naświetlić problem dzięki osadzeniu swojej opowieści na obrazowej, choć nieco kontrowersyjnej analogii adopcji afrykańskiej dziewczynki i podrzucenia kukułczego jajka do gniazda innego ptaka. Łatwo pochopnie ocenić kukułkę, nie zastanawiając się nad tym, że być może ma ona swoje powody, by postępować tak, jak postępuje. Czytelnik, który z empatią pochyli się nad lekturą tej wierszowanej opowiastki, dostrzeże, że Usoa nie jest córką kukułczej mamy, a jej imię znaczy gołąbka – ta, która przyleciała. Polecam książkę szczególnie teraz, kiedy coraz więcej sąsiadów zza wschodniej granicy próbuje u nas budować swoje gniazda. Oprawa twarda, szyta.

Kurzol. Gdzie się podział sen?

Autor: Boguś Janiszewski
Ilustratorka: Nikola Kucharska
Wydawnictwo: Agora
Warszawa 2023
Poziom: BD II

Publikacja napisana przez autora, lubiącego opowiadać o dorosłych tematach niedorosłym czytelnikom, narysowana przez ilustratorkę książek, komiksów i gier planszowych dla dzieci i młodzieży. Owocem współpracy tych dwojga jest dzieło, które łączy w zadziwiająco spójną całość komiks z powieścią przygodową, a oprócz walorów wizualnych, zawiera także walory edukacyjne.

Akcja powieści rozpoczyna się od problemów Antka, głównego bohatera, który nie może zasnąć, a wiercąc się w łóżku, nie pozwala spać Kurzolowi. Kurzol mieszka pod łóżkiem chłopca i gdy wyczerpuje się jego cierpliwość, postanawia pomóc w sprowadzeniu snu. Stworek ma piąta klepkę, przy pomocy której przenosi Antka do wnętrza jego organizmu. Bohaterowie podróżują przez różne układy (pokarmowy, krwionośny, hormonalny) w celu odnalezienia przyczyny bezsenności i rozwiązania problemu. Wędrówka stanowi doskonałą okazję, by dowiedzieć się czegoś więcej o funkcjonowaniu organizmu i o wpływie snu na poszczególne procesy zachodzące w ludzkim ciele.

Autorom udaje się stworzyć zabawną i pouczającą opowieść o tym, że warto dbać o własny organizm i wsłuchiwać się w jego potrzeby. Ilustracje zamieszczone w książce niekiedy przypominają kadry popularnego w latach osiemdziesiątych francuskiego serialu animowanego „Było sobie życie”, zbieżne jest także przesłanie obu dzieł. Zdecydowanie polecam. Oprawa miękka, szyta.

Czytaj dalej →

Sekret skarbu

Autor: Max Czornyj
Wydawnictwo: Frajda
Poziom: BD II

 

 

Kolejna odsłona przygód Zagadkowych Agentów autorstwa Maksa Czornyja, popularnego autora specjalizującego się w thrillerach i powieściach kryminalnych dla dorosłych; poprzednio w cyklu: „Sekret świąt” p. 23/2022.

Tym razem autor proponuje młodym fanom książek detektywistycznych wakacyjną opowieść łączącą intrygującą zagadkę skarbu życia z średniowieczną historią miasteczka, sekretami Bractwa Białych Rycerzy i Giermków oraz proekologicznym przesłaniem.

Członkowie Zagadkowych Agentów – Ewa, Eryk i Roman – porządkując szafy biblioteczne w antykwariacie znajdują stary pergamin z zaszyfrowaną wiadomością. Prowadzi ich ona do średniowiecznego skryptorium, w którym obecnie mieści się siedziba rycerskiego bractwa rekonstrukcyjnego strzegącego pradawnego sekretu skarbu. Jednak jeden spośród członków tego bractwa jest zdrajcą i pragnie zagarnąć skarb dla siebie. Nieświadomi tego bohaterowie wyruszają w jego towarzystwie na wyprawę za miasto do jaskini. Przemierzając podziemną trasę narażają się na liczne niebezpieczeństwa. Na szczęście wszystko dobrze się kończy, a nasi bohaterowie odbierają mądrą lekcję, dotyczącą zarówno nieufania obcym, jaki szacunku do środowiska.

Autor sprytnie przemyca tu wiedzę geologiczną, ekologiczną i mitologiczną, udaje mu się też w pomysłowy sposób połączyć podejście staroświeckie z nowoczesnym. Całość zaś okrasza odrobiną grozy i dużą dawką humoru. Publikacja zawiera czarno-białe ilustracje oraz słowniczek. Każdy tom cyklu można czytać osobno. Okładka twarda, szyta. Polecam.

Idea

Autorka: Anna Paszkiewicz
Ilustratorka: Katarzyna Walentynowicz
Wydawnictwo: Widnokrąg
Piaseczno 2023
Poziom: BD I/II

Najnowsza książka kobiecego duetu, który raz na jakiś czas jednoczy siły, by przygotować filozofujące książeczki dla dzieci – zawsze z powodzeniem. Ich poprzednie wspólne dzieło prezentowaliśmy na przeglądzie (P. 7/21). Najświeższa „Idea” porusza tematykę relacji międzyludzkich.

Książeczka w obrazowy sposób ukazuje proces rodzenia się wielkiej idei z małej myśli. Niestety sama idea to za mało, by zmienić świat – musi ona zamieszkać w człowieku, który przemieni pomysł w marzenie. Stąd już krótka droga do działania, chociaż wymaga ono czasem wielu prób zakończonych porażką. Bohater opowiadania otwiera się na myśl, która do niego przychodzi, pozwala jej kiełkować w swojej głowie i sercu. Ta myśl podpowiada mu, że wokół wyspy, która jest jego domem istnieją inne wyspy zamieszkane przez dzieci równie samotne jak on sam. A przecież wiadomo, że człowiek nie powinien być samotną wyspą, bo łatwiej i przyjemniej żyć, kiedy ma się kogoś bliskiego obok siebie. Publikacja zachęca do budowania więzi z innymi ludźmi bardzo trafnie zilustrowaną w książce metaforą odwiedzania wysp rozrzuconych po oceanie świata. Wydanie w twardej i szytej oprawie, w formacie leporello. Polecam.

Butelka taty

Autor: Artur Gębka
Ilustratorka: Agata Dudek
Wydawnictwo: Widnokrąg
Piaseczno 2023
Poziom: BD I

Książka napisana przez psychologa i psychoterapeutę, pracującego na co dzień z dziećmi i młodzieżą. Autor pojawiał się już na przeglądzie, ostatnio z tekstem „Smutek, którego nikt nie chciał” (P. 5/22). Natomiast twórczynią ilustracji jest wielokrotnie nagradzana za swoje dzieła projektantka graficzna i ilustratorka, Agata Dudek. Owoc ich współpracy wydaje się niezwykle udany i zapada głęboko w pamięć.

„Butelka taty” to mistrzowsko zbudowana metaforyczna opowieść o problemie, który nie wiadomo skąd pojawia się w życiu małego Wojtka. Tym problemem jest tytułowy przedmiot w kolorze zieleni, który najpierw stoi ukryty za fotelem, następnie zajmuje miejsce na środku salonu i coraz bardziej zawłaszcza przestrzeń mieszkania, rośnie tak duży, że staje się większy niż tata, a potem większy niż cały salon. Wojtek próbuje przesunąć butelkę, lecz jest zbyt ciężka, pewnego dnia udaje się tego dokonać mamie, ale wieczorem butelka pojawia się z powrotem. Dziecko jest bezsilne w obliczu problemu, z którym nawet dorosły nie może sobie poradzić. Tata wpada do butelki, a jej dno to miejsce, z którego nie słychać i nie widać świata zewnętrznego, skąd ciężko się wydostać, na szczęście istnieją ratownicy, którzy potrafią pomóc w odnalezieniu drogi na zewnątrz.

Książka Artura Gębki podnosi na duchu, choć opowiada o walce z nałogiem, któremu poddaje się jeden z członków rodziny. O tym poważnym temacie autor mówi językiem prostym, który okazuje się doskonale uzupełniony obrazem. Pomiędzy słowem a rysunkiem zachodzi migotanie znaczeń, które bardzo silnie przemawia do odbiorcy. Książka ukazuje dziecięcy świat jako niewinny i kolorowy, niczym klocki rozsypane na dywanie czarno-białego pokoju, ale kolorowa jest również butelka, która zaburza ład tegoż świata, wprowadza do niego chaos i zwyczajnie nie pasuje. Zieleń butelki stopniowo zajmuje coraz więcej miejsca na ilustracjach, ewokując niepokój i poczucie zagubienia czy osamotnienia, zabarwia nawet skórę Wojtka i mamy. Kiedy wszystko wokół przyjmuje barwę butelki, nie należy tracić nadziei, że powrócą inne kolory. Zdecydowanie polecam tę książkę – plaster dla duszy, która powinna znaleźć się w każdej dziecięcej biblioteczce. Oprawa twarda, szyta.